Cholesterol to organiczny związek chemiczny z grupy lipidów, dostarczany do organizmu wraz z pokarmem bądź syntezowany w ustroju. Wyróżniamy jego 2 podstawowe rodzaje: LDL (potocznie zwany złym) i HDL (potocznie zwany dobrym). Nadmiar cholesterolu wywołuje działanie miażdżycotwórcze i znacznie zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz zaburzeń metabolicznych.
Co to jest cholesterol?
Cholesterol to lipid z grupy steroidów, zaliczany również do alkoholi. Jego pochodne znajdują się w błonie każdej komórki, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Podstawowy podział wyróżnia 2 frakcje tego związku:
- LDL – lipoproteiny o niskiej gęstości. Ich nadmiar kumuluje się w ścianach naczyń krwionośnych układu krążenia, tworząc blaszki miażdżycowe zmniejszające światło naczynia;
- HDL – lipoproteiny o dużej gęstości. Usuwają cholesterol LDL z tkanek obwodowych oraz pełnią szereg istotnych dla życia funkcji opisanych poniżej.
Z kolei bardziej szczegółowy podział wyróżnia jeszcze cholesterol IDL (lipoproteiny o pośredniej gęstości) oraz VLDL (lipoproteiny o bardzo małej gęstości). Nie mają one jednak tak dużego znaczenia klinicznego i fizjologicznego jak powyższe frakcje.
Cholesterol LDL a HDL
Najkorzystniejsze warunki dla zdrowia ludzkiego stwarza wysoki poziom frakcji HDL przy jednoczesnym niskim poziomie frakcji LDL. Frakcję LDL dostarczamy wraz z żywnością (znajduje się w dużych ilościach w mięsie, potrawach smażonych, fast-foodach, chipsach i wielu innych). Jeśli spożywamy zbyt duże jego ilości, w obrębie naczyń krwionośnych tworzą się złogi blokujące przepływ krwi. Dochodzi do zatorów i zakrzepów, które z kolei mogą prowadzić np. do udaru mózgu.
Z kolei cholesterol HDL odpowiada za syntezę witaminy D3 oraz hormonów steroidowych (np. estrogeny, testosteron, kortyzol). Pomaga trawić tłuszcze i absorbować zawarte w nich witaminy takich jak witamina A, witamina D, witamina E i witamina K, a także pełni wiele innych funkcji.
Chcąc podnieść poziom cholesterolu HDL powinniśmy unikać spożycia frakcji LDL, regularnie uprawiać sport, zrezygnować z palenia papierosów oraz zredukować masę ciała (w przypadku nadwagi i otyłości).
Działanie cholesterolu
Cholesterol (choć kojarzony głównie z negatywnym wpływem na zdrowie człowieka) działa również pozytywnie. Zwłaszcza frakcja HDL. Należy wiedzieć, że duże ilości cholesterolu zawierają włókna mielinowe, które składają się w 70% z lipidów i tylko w 30% z białek. Zawartość cholesterolu w błonach komórek nerwowych i osłonkach mielinowych w dużym stopniu wpływa na ich właściwości fizykochemiczne, co z kolei ma swoje przełożenie na funkcję synaps i neuronów. Prawidłowe stężenie cholesterolu jest więc niezbędne do prawidłowej pracy całego układu nerwowego.
Dodatkowo, poprzez modulację płynności błon komórkowych, cholesterol warunkuje procesy endocytozy, reguluje międzykomórkowy przekaz sygnałów, a także jest prekursorem hormonów steroidowych produkowanych przez gonady i korę nadnerczy. Niemożliwe byłoby powstanie testosteronu czy estrogenów bez jego obecności. Podobna sytuacja ma miejsce w syntezie witaminy D. Cholesterol czuwa również nad prawidłowym rozwojem embrionalnym płodu.
Cholesterol – normy
Poziom cholesterolu frakcji LDL nie powinien przekraczać 115 mg/dl, natomiast poziom cholesterolu całkowitego nie powinien przekraczać 190 mg/dl. Zakresy te mogą nieznacznie różnić się w zależności od placówki wykonującej badanie i są niższe dla osób z grupy ryzyka sercowo-naczyniowego.
Objawy wysokiego cholesterolu
Możliwe konsekwencje związane z nadmiarem cholesterolu LDL w organizmie:
- nadciśnienie tętnicze;
- nadwaga i otyłość;
- bolesne skurcze łydek;
- zwiększona męczliwość;
- przewlekłe zmęczenie;
- miażdżyca;
- żółte zgrubienia w okolicy powiek lub na zgięciach łokcia;
- problemy z pamięcią i koncentracją;
- guzki na ścięgnach, najczęściej w obrębie ścięgna Achillesa oraz na ścięgnach okolicy nadgarstków.
Pojawia się ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak m.in. zawał serca, udar mózgu, zakrzepica żył głębokich, choroba wieńcowej. Zbyt wysoki poziom cholesterolu medycznie nazywa się hipercholesterolemią. Zgodnie ze statystykami, jeszcze 3 lata temu z dolegliwością tą zmagało się blisko 20 mln Polaków. Jest to więc realne zagrożenie współczesnej medycyny.
Polecane produkty:
|
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydanwictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Brill J., Obniż swój cholesterol, Wydawnictwo Vital, Białystok 2013.
- Wilczak J., Kulasek G., Produkty utleniania cholesterolu w produktach pochodzenia zwierzęcego – wpływ na zdrowie zwierząt i ludzi, Życie Weterynaryjne, 9/2004.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
