Allicyna to organiczny związek chemiczny z grona fitoncydów, znajdujący się w największych ilościach w czosnku. To właśnie ona odpowiada za wiele właściwości prozdrowotnych tego warzywa, jest też wykorzystywana we współczesnym lecznictwie. Co warto o niej wiedzieć?
Allicyna – charakterystyka
Właściwości czosnku wynikają z synergicznego działania różnych składników, jako że to warzywo zawiera co najmniej 33 związki siarki, kilka enzymów, 17 aminokwasów, a także pierwiastki i związki mineralne. Za aktywność antybiotykową odpowiada głównie allicyna (disiarczek diallilu), która jest najbardziej aktywnym biologicznie związkiem czosnku. Odpowiada za silny, charakterystyczny zapach rozgniatanego czosnku i wykazuje działanie przeciwzakrzepowe, przeciwmiażdżycowe oraz przeciwnowotworowe. Ponadto blokuje aktywność dehydrogenazy alkoholowej. Allicyna wykazuje zdolność wnikania do cytoplazmy erytrocytów (krwinek czerwonych) na zasadzie dyfuzji oraz przenikania przez dwuwarstwę białkowo-lipidową komórek bez jej uszkadzania. Właśnie dlatego wpływa na różnorodne reakcje biochemiczne zachodzące w komórkach.
Allicyna to fitocynd o wzorze sumarycznym C6H10OS2 oraz masie molowej 162,27 g/mol. Choć jej najbogatszym naturalnym źródłem jest czosnek, znaleźć ją można także w innych warzywach o piekącym posmaku, takich jak np. cebula czy por. Omawiany związek ulega szybkiemu rozpadowi pod wpływem działania wysokich temperatur. Właśnie dlatego czosnek czy cebula po ugotowaniu lub usmażeniu przestają być ostre.
Allicynę po raz pierwszy wyizolowano chemicznie w latach czterdziestych XX wieku. Na podstawie badań porównujących działanie surowego soku z czosnku, soku podgrzewanego, odwodnionego proszku i ekstraktu z czosnku wykazano, że najefektywniejszym sposobem otrzymywania preparatów bogatych w allicynę jest ekstrakcja.
Allicyna – właściwości zdrowotne
Dieta bogata w allicynę może wywierać ochronny wpływ na funkcje śródbłonka, także w obrębie naczyń wieńcowych. Dzięki temu działa przeciwzakrzepowo i reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Obniża agregację płytek krwi poprzez hamowanie aktywności cyklooksygenazy – enzymu katalizującego przemiany fosfolipidów błon komórkowych prowadzące do syntezy prostanoidów. Ma też silne działanie przeciwzapalne i wykazuje zdolność do likwidacji nadmiaru wolnych rodników tlenowych. Te zaś są potwierdzonym czynnikiem ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych.
Allicyna wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, jest więc uznawana za jeden z najmocniejszych naturalnych antybiotyków. Zwłaszcza w stosunku do:
- Salmonella spp.;
- Escherichia coli;
- Pseudomonas;
- Proteus;
- Staphylococcus aureus;
- S. pneumonia Grupa A Streptococcus i Bacillus anthrax;
- Bacillus subtilis;
- Klebsiella spp.;
- Micrococcus spp.;
- Clostridium spp.;
- Mycobacterium spp.;
- Citrobacter Enterobacter.
Działa też przeciwwirusowo, przeciwpasożytniczo i przeciwgrzybiczo. Ostatnio przeprowadzone badania sugerują również, że allicyna może zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów oraz wspomaga prowadzone leczenie onkologiczne.
Allicyna – czy jest bezpieczna?
Allicyna jest związkiem całkowicie bezpiecznym dla organizmu. Celem wspierania zdrowia, urody i samopoczucia rekomenduje się spożywanie 1 ząbka czosnku dziennie, np. dodając go do sosów, mięs, sałatek, kanapek czy innych dań. Najlepiej spożywać go na surowo, ponieważ wówczas jest najbogatszy w allicynę i inne związki biologicznie aktywne. Czosnek nie jest jednak wskazany w diecie niektórych osób. Są to głównie pacjenci z chorobą refluksową przełyku i wrzodami żołądka, a także osoby z zaawansowanymi chorobami żołądka oraz z nasiloną hipotonią. Jako że allicyna rozrzedza krew, nie należy spożywać jej źródeł w trakcie prowadzonej farmakoterapii przeciwzakrzepowej oraz przed planowanymi operacjami/zabiegami.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Tadeusiewicz J., Krysztofiak A., Olas B., Czosnek – panaceum na choroby układu krążenia?, Problemy Nauk Biologicznych, 1/2014.
- Surma S., Romańczyk M., Czerniuk M., Filipiak K., Czosnek a nadciśnienie tętnicze i hipercholesterolemia Przegląd literatury i badań klinicznych, Folia Cardiologica, 5/2021.
- Lis I., Bogdański P., Nowak G., Zastosowanie czosnku w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2013, Tom 4, nr 4, 210-215.