Odpowiedź immunologiczna

Odpowiedź immunologiczna to inaczej odpowiedź organizmu na kontakt z antygenem. Wyróżniamy odpowiedź typu humoralnego oraz typu komórkowego – obie są równie ważne dla zachowania zdrowia. Istnieje jednak wiele innych podziałów odpowiedzi immunologicznej. Należy pamiętać, że wszystkie rodzaje uzupełniają się wzajemnie i ściśle ze sobą kooperują, zapewniając odporność i zdrowie organizmu.

Rodzaje odpowiedzi immunologicznej

Istotną rolę w odpowiedzi immunologicznej odgrywa układ dopełniacza. Składa się z około 35 białek, mających za zadanie chronić organizm przed atakiem drobnoustrojów. Zakres jego działania obejmuje przede wszystkim:

• wspomaganie fagocytozy;
• chemotaksję komórek żernych do obszaru zapalenia;
• zabijanie komórek drobnoustrojów;
• usuwanie kompleksów immunologicznych;
• inicjowanie lokalnych reakcji zapalnych.

Poniżej opisano najczęściej wyszczególniane rodzaje odpowiedzi immunologicznej.

Odpowiedź immunologiczna humoralna i komórkowa

Odpowiedź typu humoralnego polega na wytworzeniu i uwolnieniu do środowiska przeciwciał przez limfocyty B oraz plazmocyty (komórki różnicujące się z limfocytów B). Czynnik odpowiedzialny za rozpoznawanie antygenów oraz inicjowanie ataku na nie znajduje się w osoczu krwi, czyli w płynie tkankowym. Z kolei w odpowiedzi immunologicznej typu komórkowego, w miejscu wniknięcia antygenu do organizmu gromadzą się komórki, przede wszystkim limfocyty T, makrofagi i granulocyty. Porównując oba zjawiska można uznać w skrócie, że odpowiedź humoralna chroni głównie przed drobnoustrojami zewnątrzkomórkowymi, natomiast komórkowa przed drobnoustrojami wewnątrzkomórkowymi (wirusy, prątki, nowotwory i inne).

Odpowiedź immunologiczna swoista i nieswoista

Kolejny podział wyróżnia odpowiedź immunologiczną swoistą (nabytą) oraz nieswoistą (wrodzoną). W pierwszym przypadku rozwój odpowiedzi immunologicznej wymaga upływu określonego czasu, ale komórki biorące w tym udział zwracają się precyzyjnie przeciw określonemu intruzowi. Należy do nich większość wytwarzanych przez limfocyty B przeciwciał i większość limfocytów T. Przy ponownym kontakcie z antygenem odpowiedź jest szybka i efektywna, przebiega w sposób gwałtowny, ponieważ organizm „zapamiętał” dany antygen.

Mechanizmy nieswoiste są natomiast mniej precyzyjne, jednak reagują szybko i tworzą pierwszą linię obrony. W reakcjach odpornościowych udział biorą między innymi: komórki żerne (zarówno makrofagi, jak i granulocyty), układ dopełniacza, lizozym, interferon, komórki zdolne do spontanicznej cytotoksyczności.

Odpowiedź immunologiczna typu 1 i typu 2

Kolejny podział wyróżnia odpowiedź immunologiczną w zależności od rodzaju atakowanych patogenów. Odpowiedź typu 1 kieruje się głównie przeciwko wirusom i bakteriom. Jest wspomagana przez limfocyty pomocnicze Th1 oraz komórki limfoidalne ILC1. Z kolei odpowiedź immunologiczna typu 2 kieruje się przeciw robakom pasożytniczym i alergenom. Jest wspomagana przez limfocyty pomocnicze Th2 oraz komórki limfoidalne ILC2.

Etapy odpowiedzi immunologicznej

Na odpowiedź immunologiczną składają się 2 fazy:

• indukcji;
• efektorowa.

Faza indukcji odnosi się do łączenia się limfocytów z antygenem. Limfocyty zaczynają proliferować i różnicować się w komórki efektorowe, a ich ostateczna ilość może wzrosnąć nawet 10 000 razy. W drugiej fazie (efektorowej) nowo wytworzone komórki odpowiadają na antygen. Limfocyty B uwalniają przeciwciała, natomiast limfocyty T łączą się bezpośrednio z antygenem prezentowanym przez inne komórki, a także uwalniają określone mediatory. Przykładem reakcji pierwszej fazy będzie zabicie bakterii z udziałem przeciwciał, natomiast przykładem drugiej fazy może być bezpośredni efekt cytotoksyczny limfocytów T w stosunku do komórek zakażonych przez wirusy.

Układ immunologiczny – funkcje

Układ immunologiczny posiada zdolność rozróżniania struktur własnych i obcych oraz uczenia się i zapamiętywania. Komórki, które go tworzą, budują tkanki limfatyczne i narządy limfatyczne. Dochodzi w nich do identyfikacji antygenów, proliferacji i różnicowania limfocytów. Podstawowym zadaniem układu immunologicznego jest zapobieganie wnikaniu wirusów, bakterii i innych chorobotwórczych patogenów do ustroju oraz walka z nimi, jeśli już do niego wnikną. Osłabienie odpowiedzi immunologicznej wiąże się ze wzrostem ryzyka chorób i infekcji oraz znacznym osłabieniem organizmu. Z kolei nadmierna odpowiedź immunologiczna prowadzi do rozwoju alergii czy chorób z autoagresji.

Spirulina i chlorella Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T., Immunologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.
2. Dymarska E., Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 19/2016.