Elastyna jest hydrofobowym białkiem strukturalnym obficie występującym w tkance łącznej. Znajdziemy ją m.in. w skórze, ścianach naczyń krwionośnych i ścianach narządów wewnętrznych. Odpowiada głównie za elastyczność struktur, które tworzy. Współpracuje z kolagenem, który nadaje im wytrzymałość.
Elastyna – charakterystyka
Wśród podstawowych białek strukturalnych budujących sieć tkanki łącznej znajdują się kolagen (którego ilość jest przeważająca) oraz elastyna (o właściwościach sprężystych). Tworzą one charakterystyczne włókna. Uznaje się, że elastyna jest najodporniejszym białkiem ludzkiego organizmu. Wyróżnia się ogromną rozciągliwością i wytrzymałością, jej włókna po rozciągnięciu do 150% potrafią szybko powrócić do swojej pierwotnej długości i kształtu.
Elastynę produkują głównie fibrocyty i fibroblasty, które wydzielają ją do macierzy zewnątrzkomórkowej. Początkowo ma formę niedojrzałą (nazywaną tropoelastyną), po czym dojrzewa do formy właściwej. Składa się z aż 750 reszt aminokwasowych, dlatego do jej fizjologicznej, naturalnej syntezy niezbędne jest spożycie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka (podobnie jak do produkcji kolagenu). W składzie cząsteczek elastyny znajdziemy najwięcej glicyny (do 34% całego składu) oraz proliny (do 13% całego składu). W przeciwieństwie do kolagenu w składzie elastyny nie znajdziemy jednak dużych ilości hydroksyproliny i nie ma w nim wcale hydroksylizyny. Elastyna jest degradowana przez liczne enzymy różnych klas, m.in. proteazy serynowe, proteazy cysteinowe oraz kilka białek z rodziny metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej.
Włókna elastynowe utworzone są przez cząsteczki elastyny połączone ze sobą łańcuchami polipeptydowymi. Wiązania tworzą się między resztami lizyny, co katalizuje oksydaza lizylowa. Powstała elastyczna sieć tworzy następnie wytrzymałe i rozciągliwe struktury w konkretnych narządach ciała człowieka. Gen kodujący elastynę lokalizuje się na chromosomie 7. Należy wspomnieć, że elastyna wyróżnia się bardzo długim okresem półtrwania.
Elastyna – funkcje
Elastyna odpowiada przede wszystkim za rozciągliwość i elastyczność skóry i innych tkanek, ale również za ich wytrzymałość, wspierając funkcję kolagenu. Jest składnikiem ścięgien, więzadeł, skóry, naczyń krwionośnych, narządów wewnętrznych i mięśni. Dzięki niej możliwy jest sprawny poród siłami natury, a skóra i tkanki okolicy krocza po porodzie powracają do pierwotnego wyglądu. To właśnie elastyna odpowiada za właściwości biomechaniczne naczyń krwionośnych, zwłaszcza tętnic.
Białko to spełnia jednak znacznie więcej funkcji. Bierze udział w regulacji adhezji, migracji, proliferacji i organizacji cytoszkieletu komórek mięśni gładkich. Angażuje się w różnorodne mechanizmy fizjologiczne, m.in. w ograniczanie działania prozapalnego leukocytów, hamowanie migracji i proliferacji komórek mięśni gładkich. Bierze udział w kalcyfikacji tętnic, a także podlega glikacji – oba te procesy znacząco usztywniają tkankę.
Niedobór elastyny
Niedobór elastyny obserwuje się przede wszystkim u osób starszych, ponieważ jej naturalna synteza maleje wraz z wiekiem. Czynniki takie jak niedobór białek w diecie, nadmiar tłuszczów zwierzęcych, promieniowanie UV, palenie papierosów czy choroby przewlekłe wpływają na spowolnienie i zmniejszenie naturalnej produkcji elastyny. Niedobór elastyny objawia się przede wszystkim pogorszeniem rozciągliwości skóry (po dłuższym leżeniu pojawiają się na niej odkształcenia, które znikają dopiero po kilku minutach), pojawiają się zmarszczki. Skóra staje się wiotka, a naczynia krwionośne sztywne i podatne na gromadzenie złogów miażdżycowych.
Aby wpływać na prawidłową produkcję elastyny należy skupić się na odpowiednim trybie życia. Rezygnacja z palenia papierosów, urozmaicona i zdrowa dieta, picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie i unikanie stresu to podstawa. Warto jednocześnie suplementować kolagen i kwas hialuronowy.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Stworzyliśmy dla Państwa najwyższej jakości i z najprostszym, a co najważniejsze naturalnym składem kwas hialuronowy na stawy i skórę. Jest on pozyskiwany w pełni naturalnie i otrzymywany na drodze biofermentacji roślinnej. Zobacz więcej... |
|
Kolagen do picia
Kolagen do picia w proszku to naturalny suplement diety o smaku porzeczkowym. Opatentowana formuła Peptiplus sprawia, że biodostępność w organizmie jest na bardzo wysokim poziomie. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaniewska M., Kosmetologia – podstawy, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2011.
- Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów kosmetologii, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007.
- Draelos Z., Pugliese P., Fizjologia skóry – teoria i praktyka, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2014.
