Kolagen jest jednym z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych polimerów naturalnych. Występuje praktycznie we wszystkich tkankach ludzkiego organizmu stanowiąc 33% białek. Jego unikatowe właściwości biologiczne i fizykochemiczne, a także szereg funkcji sprawiają, że kolagen od lat jest tematem wielu badań naukowych.
Co to jest kolagen?
Kolagen jest białkiem fibrylarnym o specyficznej strukturze bogatej w aminokwasy takie jak glicyna lub prolina. Głównym elementem strukturalnym są 3 lewoskrętne łańcuchy polipeptydowe, które nawijają się wokół siebie i tworzą prawoskrętną konformację liny. Ta z kolei utrzymywana jest dzięki wiązaniom wodorowym.
Charakterystyczna budowa tego białka umożliwia wiązanie znacznej ilości wody. Jedna cząsteczka kolagenu jest w stanie związać aż 250 cząsteczek wody, co wpływa na korzystne właściwości związku.
Kolagen – funkcje
Podstawową funkcją kolagenu jest utrzymywanie integralności strukturalnej oraz sprężystości tkanki łącznej. Białko to jest kluczowe dla skóry, ponieważ odpowiada za jej wytrzymałość i elastyczność. Wpływa na jej uwodnienie, jest w stanie także minimalizować zmarszczki. Stosowany pod postacią kremów, żelów czy suplementów diety sprawia, że skóra staje się nawilżona i wygładzona. Ze względu na to, że kolagen stanowi aż 90% struktur budujących również oko, jego obecność wpływa na prawidłowe widzenie.
Do pozostałych funkcji można zaliczyć:
- wzmacnianie zębów;
- zwiększanie elastyczności oraz wytrzymałości naczyń krwionośnych;
- przyspieszanie regeneracji tkanek.
Rodzaje kolagenu
W zależności od właściwości strukturalnych oraz funkcji wyróżniono poszczególne typy kolagenu. Podzielono je na następujące grupy:
- fibrylarne: I, II, III, V, XI, XXIV, XXVII
- błony podstawowej: IV
- tworzące włókna kotwiczące: VII
- multipleksyny: XV, XVIII
- tworzące mikrowłókna: VI
- tworzące heksagonalne układy sieciowe: VIII, X
- FACITs: IX, XII, XIV, XVI, XIX, XX, XXI, XXII, XXVI
- zawierające domeny transmembranowe: XIII, XVII, XXIII, XXV
Z biologicznego punktu widzenia najbardziej interesujące i popularne są kolageny fibrylarne, zwane również klasycznymi.
Źródła kolagenu
Kolagen można spotkać w sporej ilości w następujących strukturach: błony pęcherzy pławnych ryb, błony wewnątrzustrojowe, ściany naczyń krwionośnych, zęby, kości, chrząstka czy ścięgna. Jego największe ilości znajdują się jednak w macierzy zewnątrzkomórkowej tkanki skórnej.
Do naturalnych produktów zawierających kolagen w większej ilości zalicza się:
- żelatynę spożywczą;
- wszelkie galaretki;
- chrząstkę rekina;
- kurze łapki;
- salceson;
- podroby;
- golonkę;
- mięso.
Suplementacja kolagenu
Zawartość kolagenu w tkankach znacznie spada w okresie menopauzalnym. Wówczas szczególnie przydatna jest jego suplementacja oraz stosowanie kosmetyków z jego wykorzystaniem. Cząsteczki kolagenu osłabiają lub uszkadzają również następujące czynniki:
- palenie papierosów;
- zbyt wysoki poziom kortyzolu;
- nadmiar cukrów prostych w codziennej diecie.
Dodatkową wskazówką jest fakt, aby wraz z kolagenem suplementować witaminę C, ponieważ wpływa ona na wiele etapów powstawania cząsteczek tego białka. Swój wpływ na ilość kolagenu w organizmie mają także produkty posiadające w składzie związki siarki, gdyż stymulują one jego produkcję.
Suplementacja kolagenu jest szczególnie ważna wśród dojrzałych osób, ponieważ człowiek nie jest w stanie całkowicie zahamować degeneracji kolagenu następującej wraz z wiekiem. Za pomocą odpowiednio zbilansowanej diety uwzględniającej suplementy jest w stanie jednak opóźnić procesy starzenia się skóry i innych tkanek organizmu.
Polecane produkty:
Kolagen do picia
Kolagen do picia w proszku to naturalny suplement diety o smaku porzeczkowym. Opatentowana formuła Peptiplus sprawia, że biodostępność w organizmie jest na bardzo wysokim poziomie. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Banaś M., Pietrucha K., Typy i struktura białka kolagenowego, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, 2009.
- Czubak K., Żbikowska H., Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 4/2014.
- Morąg M., Burza A., Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze, Journal of Health Study and Medicine, 2/2017.
- Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Marona H., Kolagen – strukturA oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej, Estetologia Medyczna i Kosmetologia, 2/2012.
3 Responses
Warto uzupełniać kolegen, choć niestety znajduje się on w takich produktach, które na co dzień się nie je lub większość osób po prostu nie lubi
Bardzo konkretny i ciekawy wpis. Nie siedzę w temacie, ale z ciekawością przeczytałam!
Nie wiedziałam, że można uzupełniać kolagen suplementami. Z naturalnych produktów chyba po nic bym nie sięgnęła… Choć Chińczycy jedzą kurze łapki w ramach przekąski na każdym kroku.