Fotoprotekcja

Fotoprotekcja to zbiór czynności stosowanych celem ochrony przed nadmiernym, szkodliwym promieniowaniem UV. Odnosi się głównie do stosowania kremów z filtrami UV. Choć ekspozycja ciała na słońce jest niezmiernie ważna choćby do produkcji witaminy D, o tyle zbyt długie opalanie się lub przebywanie na słońcu bez żadnego zabezpieczenia może być groźne dla zdrowia.

Dlaczego fotoprotekcja jest ważna?

Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała promieniowanie UV jako czynnik rakotwórczy o udowodnionym działaniu na organizm człowieka, który odpowiada za wszystkie główne typy nowotworów skóry, takie jak: rak podstawnokomórkowy, rak płaskonabłonkowy i czerniak. Ze względu na wzrost zachorowalności na nowotwory skóry na przestrzeni ostatnich lat, rekomenduje się stosowanie kremów przeciwsłonecznych o szerokim spectrum działania w zakresie 290-400 nm w zależności od fototypu skóry. Klasyfikację fototypów skóry stworzył dermatolog Fitzpatrick, który wyróżnił jej 6 typów:

• I – celtycki;
• II – północnoeuropejski;
• III – środkowoeuropejski;
• IV – południowoeuropejski;
• V – azjatycki i północnoafrykański;
• VI – afrykański.

Niekorzystne efekty działania promieniowania słonecznego obejmują także przyspieszenie procesów starzenia się skóry oraz wyzwalanie objawów schorzeń przebiegających z nadwrażliwością na światło – fotodermatoz. Korzystanie ze słońca nie jest szkodliwe pod warunkiem zachowania większej świadomości prozdrowotnej. Jednym ze sposobów minimalizowania negatywnych skutków promieniowania UV jest właśnie fotoprotekcja skóry. Najbardziej potrzebują jej osoby z jasną karnacją.

Na czym polega fotoprotekcja?

Zgodnie z definicją fotoprotekcja polega na ograniczeniu dostępu promieniowania (głównie w zakresie ultrafioletu) do narządów poddanych ochronie, czyli skórze. W Unii Europejskiej zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego do stosowania w kosmetykach zarejestrowanych jest 28 substancji promieniochronnych, z tlenkiem cynku i dwutlenkiem tytanu na czele. Są to filtry fizyczne (nie wnikają w skórę, lecz tworzą na jej powierzchni warstwę ochronną), odpowiednie również dla skór nadwrażliwych z tendencją do alergii czy zmian atopowych. Oba te związki działają poprzez odbijanie i rozpraszanie promieniowania UV. Z kolei do naturalnych związków wykazujących działanie promieniochronne zaliczamy między innymi:

• melaninę;
• kwas ferulowy pozyskiwany głównie z ziaren zbóż;
• apigeninę pozyskiwaną z nagietka lekarskiego;
• karotenoidy;
• ostryż długi;
• propolis;
• koniczynę łąkową;
• ostropest plamisty;
• zieloną herbatę;
• rozmaryn lekarski;
• aloes zwyczajny;
• orzech włoski;
• niektóre oleje roślinne, zwłaszcza oliwę z oliwek, olej kokosowy i olejek z trawy cytrynowej.

Coraz częściej związki te są wykorzystywane przy produkcji naturalnych kosmetyków fotoprotekcyjnych.

Co to SPF?

Współczynnik SPF jest miarą skuteczności środków przeciwsłonecznych. Oznacza wielokrotność czasu wystąpienia naturalnego rumienia posłonecznego, obliczany przez porównanie dawki promieniowania potrzebnej do wywołania odczynu rumieniowego na skórze chronionej i niechronionej danym preparatem. Klasyfikacja wskaźnika SPF wyróżnia następujące stopnie protekcji:

• niski: 2-6;
• średni: 8-12;
• wysoki: 15-25;
• bardzo wysoki: 30-50;
• ultra wysoki 50+.

Należy pamiętać, że współczynnik SPF świadczy jedynie o stopniu ograniczenia przez dany preparat dostępu UVB do skóry. Nie informuje jednak o zabezpieczaniu jej przed długimi falami ultrafioletu (UVA). Na opakowaniu kosmetyków fotoprotekcyjnych należy szukać dodatkowej informacji w tym kierunku.

Jak stosować fotoprotekcję?

Jeśli planujemy wyjście na plażę, całodniową wycieczkę po zabytkowym mieście, dłuższą pracę w ogrodzie lub jakąkolwiek inną, długą formę spędzania czasu na świeżym powietrzu (zwłaszcza latem), zawsze powinniśmy nakładać na skórę krem z filtrem UV. Rekomenduje się aplikację go co 2-3 godziny lub każdorazowo po wyjściu z wody i wytarciu się ręcznikiem. Dotyczy to zarówno skóry na ciele, jak i na twarzy. Należy także pamiętać o aplikacji takiego kremu nie później niż 15 minut przed wyjściem z domu, aby miał czas wchłonąć się i zacząć działać.

	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Stworzyliśmy dla Państwa najwyższej jakości i z najprostszym, a co najważniejsze naturalnym składem kwas hialuronowy na stawy i skórę. Jest on pozyskiwany w pełni naturalnie i otrzymywany na drodze biofermentacji roślinnej. Zobacz więcej...
	Kolagen do picia Kolagen do picia w proszku to naturalny suplement diety o smaku porzeczkowym. Opatentowana formuła Peptiplus sprawia, że biodostępność w organizmie jest na bardzo wysokim poziomie. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Narbutt J., Wolska H., Kaszuba A., Langner A., Lesiak A., Maj J., Placek W. Reich A., Rudnicka L., Zegarska B., Fotoprotekcja. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część 2: Stosowanie preparatów zawierających filtry UV, Przegląd Dermatologiczny, 105/2018.
2. Kryczyk A., Piotrowska J., Opoka W., Muszyńska B., Surowce i substancje pochodzenia naturalnego stosowane w fotoprotekcji, Pol J Cosmetol, 21/2018.
3. Kuros F., Pinas K., Skalska K., Skupień J., Świadomość młodego społeczeństwa na temat wpływu działania promieni UV oraz profilaktyka fotostarzenia się skóry, Kosmetologia Estetyczna, 4/2019.
4. Panek G., Malara B., Wpływ oddziaływania promieniowania ultrafioletowego oraz fotoprotekcji na proces starzenia się skóry. Ocena świadomości kosmetyczek i kosmetologów, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 3/2021.