Leczenie biologiczne łuszczycy

Leczenie biologiczne łuszczycy jest wysoce skuteczne, dlatego coraz częściej znajduje zastosowanie, wypierając przy tym wcześniej stosowane, standardowe metody terapeutyczne. Bazuje na wykorzystaniu tzw. leków biologicznych, których substancją czynną jest substancja biologiczna intensywnie oddziałująca na organizm konsumenta (np. przeciwciała monoklonalne).

Leczenie biologiczne łuszczycy

Łuszczyca – charakterystyka

Łuszczyca jest przewlekłą, nawracającą, zapalną chorobą skóry dotyczącą około 1-3% populacji. Nie ma charakteru zakaźnego, w związku z czym nie przechodzi z osoby na osobę (nie można się nią zarazić). Pojawienie się na skórze czerwonych, zgrubiałych zmian pokrytych srebrzystą łuską, zazwyczaj w obrębie kończyn górnych i dolnych (łokcie, kolana), twarzy oraz głowy, jest podstawowym objawem wskazującym na tę chorobę. Najczęstszą postacią łuszczycy jest łuszczyca zwyczajna (inaczej: łuszczyca plackowata). U części pacjentów dochodzi do zajęcia stawów (łuszczycowe zapalenie stawów). Łuszczyca jest chorobą o złożonej etiologii, w której główną rolę odgrywają czynniki genetyczne (podatność determinowana przez wiele genów) oraz czynniki immunologiczne (cytokiny prozapalne, aktywowane limfocyty T). O intensywności objawów świadczą zaś czynniki środowiskowe (w tym dieta, pielęgnacja skóry, używki). Dokładne przyczyny rozwoju łuszczycy nie są jednak znane, co przekłada się na trudności terapeutyczne.

Leczenie biologiczne – na czym polega?

Leczenie biologiczne jest sposobem innowacyjnego oddziaływania na mechanizm funkcjonowania układu immunologicznego pacjenta z wykorzystaniem tzw. leków biologicznych, będących dużymi, złożonymi strukturami białkowymi produkowanymi za pomocą technik inżynierii genetycznej, np. w hodowlach żywych komórek, lub pozyskiwanych ze źródeł biologicznych. Lekami biologicznymi są m.in.:

  • erytropoetyna;
  • rekombinowana insulina;
  • ludzki hormon wzrostu;
  • czynniki krzepnięcia;
  • przeciwciała monoklonalne.

Znajdują zastosowanie w onkologii, gastroenterologii, hematologii, ale przede wszystkim w reumatologii i dermatologii. Także do leczenia łuszczycy.

W odróżnieniu od leków chemicznych leki biologiczne produkuje się przy zastosowaniu metod inżynierii genetycznej w skomplikowanym, wieloetapowym procesie technologicznym, w którym wykorzystuje się żywe komórki bakteryjne lub zwierzęce. W swoim działaniu mogą do złudzenia naśladować funkcje prawidłowych białek ludzkich, wpływać na interakcje między cząsteczkami, a także oddziaływać z receptorami komórkowymi.

Leczenie biologiczne łuszczycy

Ze względu na budowę leki biologiczne można podzielić na 3 główne grupy:

  • przeciwciała monoklonalne;
  • białka fuzyjne;
  • rekombinowane ludzkie cytokiny.

Wszystkie one znajdują zastosowanie w leczeniu łuszczycy. Białka fuzyjne przejmują rolę receptorów naturalnych cytokin lub ligand blokujących naturalne receptory, czego efektem jest m.in. silne działanie przeciwzapalne. Rekombinowane ludzkie cytokiny stanowią kopie ludzkich białek lub ich fragmentów. Modulują odpowiedź immunologiczną przez wiązanie się ze swoistymi receptorami komórkowymi. Zalicza się do nich m.in. interferony, interleukiny czy czynniki wzrostu. Natomiast przeciwciała monoklonalne to immunoglobuliny wykazujące identyczną swoistość oraz zbliżone powinowactwo do danego antygenu.

Mechanizm działania leków biologicznych stosowanych w łuszczycy opiera się przede wszystkim na hamowaniu działania cytokin prozapalnych, w szczególności TNF-α, IL-12 i IL-23, czego pożądaną konsekwencją jest zablokowanie aktywności limfocytów T oraz migracji komórek zapalnych z węzłów chłonnych do krążenia i przez śródbłonek naczyń do skóry. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego do leczenia biologicznego łuszczycy powinni być kwalifikowani pacjenci z postacią zwyczajną o średnim lub dużym nasileniu, u których nie uzyskano poprawy po klasycznym leczeniu z zastosowaniem przynajmniej 2 różnych metod tradycyjnej terapii ogólnej z użyciem maksymalnych dopuszczalnych dawek danego leku przez odpowiednio długi czas (przeważnie 3 miesiące).
Przykłady leków biologicznych stosowanych w łuszczycy: adalimumab, infliksymab, etanercept, golimumab, ustekinumab, sekukinumab, iksekizumab, brodalumab.

Leczenie biologiczne łuszczycy – czy jest bezpieczne?

Leki biologiczne są przeważnie bardzo dobrze tolerowane przez pacjentów, jednak w niektórych przypadkach mogą wywoływać działania niepożądane o charakterze krótko- lub długoterminowym. Krótkotrwałe działania niepożądane to m.in. bóle głowy i zawroty głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, objawy grypopodobne i skłonność do infekcji. Groźniejsze są działania długotrwałe wynikające z obniżonej odporności komórkowej. Zalicza się do nich m.in. ujawnienie utajonej postaci gruźlicy, a także inne ciężkie zakażenia bakteryjne, grzybicze czy wirusowe. Mimo wszystko korzyści ze stosowania tych leków przewyższają ewentualne ryzyko skutków ubocznych.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Partyka A., Czopek A., Stanisz-Wallis K., Zagórska A., Zastosowanie leków biologicznych w terapii łuszczycy, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72/2018.
  2. Stajszczyk M., Obarska I., Brzosko M., Kucharz E., Samborski W. Leki biologiczne w chorobach reumatycznych w Polsce – jak zwiększyć dostęp pacjentów do terapii, Forum Reumatologiczne, 2/2018.
  3. Adamski Z., Linke K., Samborski W. Leki biologiczne w chorobach reumatycznych w Polsce – jak zwiększyć dostęp pacjentów do terapii, Wydawnictwo Medyczne Termedia, Poznań 2015.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

0

Twój koszyk jest pusty

Brak produktów w koszyku.