Limfocyty

Limfocyty należą do grona agranulocytów, czyli leukocytów (krwinek białych) pozbawionych ziarnistości w cytoplazmie. Są kluczowym składnikiem układu immunologicznego, pozwalają szybko i efektywnie zwalczać infekcje, a także wspierają ogólną odporność ustroju. Zarówno wrodzoną, jak i nabytą. Diagnostyką i leczeniem zaburzeń w obrębie limfocytów najczęściej zajmuje się lekarz immunolog. Ich poziom można zbadać za pomocą podstawowej morfologii krwi.

Limfocyty – charakterystyka

Po urodzeniu niektóre limfocyty powstają w szpiku kostnym czerwonym, jednak miejscem produkcji znacznej większości jest grasica, śledziona i węzły chłonne. Omawiane ciała odpornościowe powstają z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku kostnego i przetworzonych w grasicy lub centralnych narządach limfoidalnych. Wnikają do krwi krążącej głównie przez naczynia chłonne. W każdym momencie życia zaledwie około 2% limfocytów znajduje się we krwi obwodowej, reszta pozostaje w narządach limfatycznych.

Limfocyty to zróżnicowana grupa komórek odpornościowych. Dzielą się one na limfocyty B, limfocyty T oraz komórki NK (ang. Natural Killer). Różnią się one fizjologią oraz czynnością, a współpraca wszystkich frakcji gwarantuje sprawne działanie układu odpornościowego. Szacuje się, że prawidłowy zakres limfocytów we krwi wynosi u dorosłego, zdrowego człowieka 1500-4000 ki/ul. Stanowi to 20-40% całkowitej puli leukocytów krążących po organizmie.

Limfocyty B

Limfocyty B zaczynają tworzyć się już na etapie życia płodowego. W późniejszym wieku miejscem ich głównej syntezy jest szpik kostny czerwony. Odpowiadają głównie za tzw. odporność humoralną, której mechanizm opiera się na produkcji przeciwciał nazywanych immunoglobulinami. Wyróżnia się 5 klas immunoglobulin, a ich kluczowymi funkcjami są:

• zwalczanie infekcji pasożytniczych, infekcji bakteryjnych i infekcji wirusowych;
• udział w reakcjach nadwrażliwości typu I;
• rozpoznawanie patogennych cząsteczek, wskazywanie ich innym komórkom układu immunologicznego;
• zapamiętywanie antygenów i szybka reakcja przy ponownym kontakcie z nimi.

Niedobór limfocytów B obserwuje się m.in. w przebiegu białaczki limfoblastycznej, gruźlicy, chorobie Brutona i innych. Konsekwencją jest znaczny spadek odporności.

Limfocyty T

Limfocyty T u osób dorosłych dojrzewają w grasicy, dlatego nazywa się je potocznie grasiczozależnymi. Miejscem ich powstawania jest jednak szpik kostny czerwony. Mogą żyć nawet kilka lat, zamieniając się w komórki pamięci. Posiadają na swojej powierzchni cząsteczki CD, na podstawie których wyróżnia się następujące rodzaje limfocytów:

• Tc – eliminują komórki zainfekowane przez patogenne drobnoustroje oraz komórki rakowe. Przeważnie posiadają na swojej powierzchni cząsteczkę CD8;
• Th – wspierają odpowiedź humoralną i komórkową, wykazują zdolność produkcji odpowiednich cytokin. Ponadto ułatwiają aktywację limfocytów B i makrofagów. Przeważnie posiadają na swojej powierzchni cząsteczkę CD4;
• Treg – regulatorowe, hamują nadmierną reakcję przeciwzapalną, chronią przed reakcjami z autoagresji, chronią płód przed odrzuceniem go przez organizm matki.

W zależności od funkcji wymienia się również następujące podgatunki limfocytów Th:

• Th0 – produkują cytokiny;
• Th1 – aktywują makrofagi i limfocyty Tc, wydzielają interleukinę 2 i interferon gamma;
• Th2 – pobudzają odpowiedź alergiczną i produkcję przeciwciał IgA, IgE oraz IgG4;
• Th9 – wspierają odpowiedź zapalną i produkują interleukinę 9 i 10;
• Th17 – nakierowują neutrofile w miejsce zapotrzebowania;
• Th22 – produkują cytokiny TNF oraz interleukinę 22.

Niedobór limfocytów T pojawia się w przebiegu problemów zdrowotnych takich jak AIDS, niewydolność nerek, choroby autoimmunologiczne, pancytopenia. Także tutaj obserwuje się znaczny spadek odporności i zwiększoną podatność na infekcje.

Komórki NK

Wykazują aktywność cytotoksyczną, ponieważ eliminują komórki, w których rozwijają się wirusy oraz komórki nowotworowe. Zarówno omawiany rodzaj limfocytów, jak i limfocyty cytotoksyczne wykazują zdolność niszczenia obcych komórek przy pomocy wytwarzanych przez siebie białek. Zalicza się do nich perforynę, która uszkadza błonę komórkową obcych komórek.

Acerola organiczna Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
3. Kontny E., Maśliński W., Limfocyty B – funkcje fizjologiczne i udział w patogenezie reumatoidalnego zapalenia stawów, Reumatologia, 3/2006.
4. Jasiulewicz A., Lisowska K., Witkowski J., Bryl E., Rola limfocytów B w mechanizmach patogenezy wybranych chorób, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2011.