Wirusy

Wirusy to patogeny chorobotwórcze mające zdolność wywoływania rozmaitych chorób, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Dzieli się je na prokariotyczne i eukariotyczne, inny podział natomiast obejmuje wirusy DNA i RNA. Tego typu patogeny wyróżniają się wysokim stopniem zakażalności, najczęściej drogą kropelkową.

Wirusy – charakterystyka

Wirusy łączą się z komórką gospodarza na zasadzie powinowactwa. Ich wielkość waha się w przedziale od 18–26 nm (parwowirusy) do 300 nm (pokswirusy). Można je dokładnie zaobserwować w obrazie mikroskopowym. Ważną klinicznie różnicą w ich budowie jest obecność lub brak osłonki (dwuwarstwowej błony fosfolipidowej) okrywającej wewnętrzną strukturę wirusa. Mówiąc w uproszczeniu, na cząstkę wirusa składają się dwa podstawowe składniki:

• białka;
• kwasy nukleinowe, które mogą być upakowane w jednym z 2 typów struktur białkowych.

Najistotniejsze typy struktur białkowych to:

• pałeczki, spirale (podjednostki białkowe, zwane kapsomerami) łączą się w stałych odstępach wzdłuż kwasu nukleinowego, np. wirus Ebola, wirus grypy;
• forma kulista (sferyczna), czyli skondensowany kwas nukleinowy (nie wykazuje większego związku z podjednostkami białkowymi, np. wirus brodawczaka ludzkiego).

Niektóre wirusy posiadają ponadto specyficzne enzymy, chroniące je przed ekstremalnymi warunkami środowiska zewnętrznego. Kapsyd utworzony z podjednostek białkowych chroni materiał genetyczny przed uszkodzeniami i określa swoistość antygenową. Odpowiada przede wszystkim za wiązanie się wirusa z komórkami gospodarza. Wewnątrz kapsydu znajduje się ważny dla patogenu materiał genetyczny w postaci DNA lub RNA. DNA może stanowić cząsteczkę dwuniciową lub jednoniciową (linearną lub kolistą), z kolei RNA stanowi cząsteczkę jednoniciową lub dwuniciową (o dodatniej lub ujemnej polarności).

Zakażenie wirusami

Mechanizm zakażenia wirusami został dobrze poznany. Składa się na to kilka etapów:

• rozpoznawanie komórki docelowej za co odpowiadają swoiste receptory białkowe zlokalizowane na powierzchni komórek gospodarza. Wirusy mają zdolność łączenia się z nimi;
• przyłączenie wirusa;
• penetracja (wirusy bezotoczkowe przeważnie przedostają się do komórki przez zależną od receptorów endocytozę lub wiropleksję, z kolei otoczka wirusów otoczkowych integruje się z błoną komórki, umożliwiając przenikanie kapsydu do materiału genetycznego);
• uwolnienie wirusa z otoczki lub kapsydu;
• namnażanie się wirusów i replikacja ich genomu;
• potranslacyjna modyfikacja białek;
• uwolnienie potomnych wirionów z komórki wskutek lizy, egzocytozy bądź pączkowania.

Wirusy mogą przedostawać się do organizmu gospodarza najczęściej drogą kropelkową lub przez uszkodzenia skóry. W przypadku niektórych rodzajów wirusów dochodzi do zakażeń podczas stosunków seksualnych.

Objawy infekcji wirusowych

Choroby wirusowe zazwyczaj rozwijają się powoli, okres wylęgania może być bezobjawowy lub przebiegać z nieswoistymi objawami, takimi jak między innymi:

• gorączka;
• katar;
• bóle głowy;
• dreszcze;
• bóle mięśni, stawów i kości;
• bóle gardła;
• ogólne osłabienie organizmu.

Pozostałe objawy w dużej mierze zależą od wirusa, który przeniknął do organizmu. Przykładowo, przy infekcji wirusem Ebola pojawia się charakterystyczna wysypka, zaś w przebiegu świnki typowe jest powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Warto wiedzieć, że u człowieka zwykle pojawia się pamięć immunologiczna mająca na celu zwiększenia reakcji odpornościowej przy ponownej ekspozycji na ten sam rodzaj wirusa.

Zobacz również: Odpowiedź immunologiczna.

Leczenie infekcji wirusowych

Na wiele chorób wirusowych istnieją skuteczne szczepionki, z których wiele jest obowiązkowych już w okresie dzieciństwa. W zależności od wywołanej choroby stosuje się farmakoterapię, np. leki przeciwwirusowe. Często jednak (zwłaszcza w przebiegu grypy) stosuje się leczenie objawowe polegające na odpoczynku, dużym nawodnieniu, stosowaniu diety lekkostrawnej i suplementacji. Rekomenduje się przyjmowanie witaminy C i witaminy D, które w dużym stopniu wzmacniają odporność. Ich suplementację warto prowadzić cały rok, a nie tylko w momencie zachorowania. W leczeniu infekcji wirusowych antybiotyki (leki przeciwbakteryjne) nie znajdują zastosowania.

Spirulina i chlorella Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gliński Z., Kostro K., Zoonotyczne wirusy stale zagrażające człowiekowi, Życie Weterynaryjne, 3/2013.
2. Gliński Z., Kostro K., Zwierzęta nieudomowione źródłem chorób odzwierzęcych – zoonotyczne czynniki wirusowe, Życie Weterynaryjne, 7/2009.
3. Dżygóra W., Wirusy jako patogeny człowieka, Jelenia Góra 2018.