Infekcje wirusowe są charakterystyczne dla ludzi na całym świecie, bez względu na płeć i wiek. Przed niektórymi można się chronić za pomocą szczepień ochronnych, natomiast innych unika się poprzez zdrowy, świadomy styl życia. Diagnostyką i leczeniem chorób wirusowych zajmuje się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Mechanizm infekcji wirusowych
Przedostanie się wirusa do komórki prowadzi do licznych, niekorzystnych zmian procesów życiowych, które pozwalają na namnożenie wirusów. Są one na tyle drastyczne, że mogą powodować uszkodzenia komórki i jej obumarcie (tzw. efekt cytopatyczny). Przebieg tych zjawisk może być różny. Przykładem jest choćby zakażenie latentne, w przebiegu którego namnażanie wirusa ulega zahamowaniu na pewnym etapie cyklu replikacji. Ma to miejsce w przypadku wirusa ospy wietrznej lub półpaśca. Wirus dostaje się do komórek drogą nerwów obwodowych, po czym ustala się stan zakażenia utajonego (latencji). Wskutek działania zewnętrznego może nastąpić uaktywnienie wirusa. Zaczyna on przemieszczać się wzdłuż nerwu, docierając do komórek skóry w miejscu lub w pobliżu pierwotnego zakażenia. Objawy innych infekcji pojawiają się już po 2-3 dniach od momentu wniknięcia wirusa do organizmu. Wyróżniamy następujące rodzaje infekcji wirusowych:
- produktywne – objawy pojawiają się szybko, a po przechorowaniu choroby wirus nie pozostaje w komórkach gospodarza (np. grypa, różyczka);
- przetrwałe – po ustąpieniu objawów wirus zostaje w komórkach gospodarza. Nie daje objawów, jednak mogą one pojawić się nawet po kilku latach (np. półpasiec);
- utajone – po infekcji pierwotnej namnażanie wirusa zatrzymuje się na jednym z etapów, a materiał genetyczny wbudowuje się w geny gospodarza. W określonych warunkach choroba pojawia się ponownie (np. opryszczka wargowa).
Choroby wirusowe są częste dla każdej grupy wiekowej.
Przyczyny infekcji wirusowych
Wirusy mogą przedostawać się do organizmu wieloma drogami. Najczęściej przez układ pokarmowy, układ oddechowy, układ moczowo-płciowy lub uszkodzoną skórę. Nieco rzadziej (choć jest to możliwe) wnikają przez błonę śluzową spojówki oka. Zakażenie może wystąpić nawet na etapie życia płodowego, gdy wirus pokona barierę łożyska.
Poważnym czynnikiem ryzyka infekcji wirusowej jest osłabienie układu odpornościowego. Może do niej dojść na wiele sposobów np. niezdrowa dieta, stres, nieodpowiedni tryb życia, brak aktywności fizycznej, choroby przewlekłe, antybiotykoterapia i inne.
Infekcja wirusowa a bakteryjna
Zwykle rozpoznanie obu infekcji jest bardzo proste. Cechy charakterystyczne dla infekcji wirusowej:
- pojawiają się objawy takie jak: złe samopoczucie, bóle głowy, rozbicie, dreszcze, ból mięśni;
- gorączka nie przekracza zwykle 38,5 stopni C;
- katar jest wodnisty, natomiast kaszel suchy;
- typowa jest utrata smaku i węchu oraz brak apetytu;
- objawy pojawiają się w ciągu kilku dni od momentu zakażenia.
Z kolei przy infekcjach bakteryjnych charakterystyczne są objawy takie jak:
- obrzęk migdałków, nalot na gardle, nudności, wymioty, bóle brzucha, powiększenie węzłów chłonnych;
- gorączka jest wysoka, przekracza 38,5 stopni C;
- katar jest gęsty, a zatoki zatkane, z kolei kaszel przebiega z odkrztuszaniem plwociny;
- mogą pojawiać się duszności.
Bardzo często infekcja bakteryjna jest powikłaniem infekcji wirusowej.
Zobacz również: Jak wzmocnić odporność?
Infekcja wirusowa – leczenie
Istnieją leki przeciwwirusowe, np. Amantadyna (stosowana przy grypie typu A i nerwobólu po przebytym półpaścu) oraz Hascovir (stosowany przy opryszczce wargowej). Jednak znacznie częściej leczenie infekcji wirusowych polega po prostu na odpoczynku, zdrowej diecie, nawodnieniu i unikaniu przebywania w miejscach publicznych, aby nie roznosić zarazków. W leczeniu takich infekcji ważne są inhalacje (aby nawilżyć wysuszone drogi oddechowe), ziołolecznictwo (np. sok z malin działający napotnie lub mięta pieprzowa łagodząca bóle brzucha) oraz picie dużej ilości wody traconej wraz z potem podczas gorączki.
Rzadko konieczna jest hospitalizacja. Zwykle dotyczy ona bardzo małych dzieci, osób przewlekle chorych oraz ze skrajnie obniżoną odpornością (np. AIDS). Infekcje wirusowe przy odpowiednim postępowaniu przemijają samoistnie. Leczenie ma charakter objawowy. W przeciwdziałaniu i leczeniu infekcji wirusowych kluczowe znaczenie ma wzmacnianie odporności. Rekomenduje się m.in. suplementację kwasów tłuszczowych Omega 3, oraz witamin takich jak witamina A, witamina C.
Polecane produkty:
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Wróblewska M., Dzieciątkowski T., Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.