Katar sienny (inaczej nazywany: alergiczny nieżyt nosa) to objaw nadmiernej reakcji układu immunologicznego na alergeny wziewne. Jest więc jednym z podstawowych objawów alergii wziewnej. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz alergolog. Zwykle leczenie opiera się na unikaniu wdychania alergenu, pomocniczo można jednak stosować aerozole do nosa czy leki zmniejszające aktywność układu odpornościowego.
Katar sienny – przyczyny
Alergiczny nieżyt nosa występuje u około 10-25% populacji ludzkiej, co powoduje, że jest uznawany za najczęstszą chorobę alergiczną na świecie. Bezpośrednią przyczyną kataru siennego jest alergia wziewna. Do najczęstszych alergenów wziewnych zaliczamy:
- pyłki roślin (zwłaszcza brzozy, olchy, topoli, leszczyny, dębu i traw);
- roztocza kurzu domowego;
- sierść i wydzieliny zwierząt (szczególnie psów i kotów);
- pleśnie;
- dym papierosowy.
Czynnikami ryzyka kataru siennego są:
- płeć męska;
- niska masa urodzeniowa dziecka;
- dodatni wywiad rodziców w kierunku atopii;
- wczesne wprowadzanie pokarmów stałych do diety, unikanie karmienia piersią;
- narażenie na duże stężenia alergenów w okresie niemowlęcym;
- zakażenia wirusowe przed ukończeniem 3. roku życia;
- zanieczyszczenia powietrza;
- palenie papierosów bierne lub czynne.
Alergia nie powstaje jednak u wszystkich osób mających kontakt z alergenem, a jedynie u niektórych. Wiąże się to prawdopodobnie z genetycznie uwarunkowaną skłonnością do takich reakcji lub w związku z długotrwałym i intensywnym narażeniem. U osób predysponowanych, po przedostaniu się alergenów do dróg oddechowych, następuje produkcja specyficznych przeciwciał IgE, a także wytwarza się pamięć o danym antygenie. Przeciwciała i komórki pamięci krążące we krwi pozostają w stanie gotowości do rozpoznania alergenu w razie jego ponownego wniknięcia do organizmu. Gdy tak się stanie, następuje uruchomienie odpowiedzi immunologicznej. Konsekwencją jest wystąpienie szeregu objawów alergicznych, w tym kataru siennego.
Objawy kataru siennego
Katar sienny jest dość charakterystyczny. Najczęściej ma charakter sezonowy, pojawia się wczesną wiosną, gdy rośliny zaczynają pylić. Całorocznie występuje u osób uczulonych na sierść zwierząt, roztocza czy dym papierosowy. Jego głównym objawem jest wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, czemu rzadko towarzyszy zatkanie nosa i czemu nigdy nie towarzyszy ból twarzy czy krwawienie z nosa. Typowe są natomiast:
- zaczerwienienie spojówek;
- łzawienie oczu;
- gwałtowne, uporczywe kichanie;
- świąd błon śluzowych nosa.
Wyciek z nosa pojawia się obustronnie, Należy wiedzieć, że alergiczny nieżyt nosa często współwystępuje z ostrym lub przewlekłym zapaleniem spojówek, suchym kaszlem alergicznym, astmą oskrzelową, atopowym zapaleniem skóry, zapaleniem zatok obocznych nosa, polipami nosa, zapaleniem ucha środkowego, a nawet różnego rodzaju wadami zgryzu.
Chcąc odróżnić katar sienny od kataru w przebiegu infekcji i chorób, należy przyjrzeć mu się dokładniej. W przebiegu kataru siennego wydzielina nigdy nie przybiera zabarwienia żółtego lub zielonego i nie spływa po tylnej ścianie gardła. Nie jest również gęsta, a drożność dróg oddechowych pozostaje bez zmian.
Zobacz również: Alergia na pyłki.
Katar sienny – leczenie
Aby zlikwidować całkowicie alergię wziewną można zdecydować się na odczulanie. Terapia polega na podawaniu pacjentowi niewielkich ilości alergenu, aby przyzwyczaić organizm do jego obecności. Znacznie częściej stosuje się jednak leczenie objawowe, polegające na stosowaniu glikokortykoidów w postaci sprayów do nosa oraz leków przeciwhistaminowych. Doraźnie stosuje się też leki obkurczające naczynia błon śluzowych nosa.
Bardzo ważna jest zdrowa dieta i suplementacja. Należy spożywać duże ilości warzyw, owoców i antyoksydantów, aby wzmocnić odporność. Wskazane jest również przyjmowanie kwasów tłuszczowych Omega 3, które można zdobyć pod postacią odrębnych suplementów diety lub zdecydować się na suplementację olejów roślinnych w nie bogatych, np. oleju z czarnuszki. Omega 3 działają przeciwzapalnie, a ich zdolność do zmniejszania objawów alergii została niejednokrotnie potwierdzona badaniami.
Polecane produkty:
|
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rutkowski R., Kosztyła-Hojna B., Rutkowska J., Alergiczny nieżyt nosa – problem epidemiologiczny, ekonomiczny i społeczny XXI wieku, Pneumonol. Alergol. Pol., 76/2008.
- Sadowska D., Katar jesienny czy alergia? Jak nie przeoczyć pierwszych objawów, Lekarz POZ, 4/2020.
- Walkiewicz G., Sobolczyk M., Pawliczak R., alergiczny nieżyt nosa a zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, Alergologia Polska, 7/2020.
