Infekcje

Infekcje (inaczej: zakażenia) to dolegliwości zdrowotne spowodowane wniknięciem do organizmu patogenów chorobotwórczych. Mogą nimi być grzyby, wirusy, bakterie i inne mikroorganizmy, które aktywują układ odpornościowy. Zwykle z rozwojem infekcji wiąże się typowy obraz kliniczny, który różni się jednak w zależności od rodzaju patogenu, który wtargnął do ustroju. Infekcje, w zależności od ich lokalizacji i rodzaju, najczęściej leczy się u lekarza rodzinnego, ginekologa, urologa, pulmonologa lub innego specjalisty.

Infekcje – czym są?

Infekcje to schorzenia i choroby, które mogą dotyczyć każdego układu i narządu w ciele człowieka. Bywa, że mają charakter ogólnoustrojowy, np. w przebiegu grypy. Najczęściej mają specyficzny obraz kliniczny, choć w niektórych przypadkach mogą przebiegać bezobjawowo (przynajmniej początkowo). Wyróżniamy:

• infekcje grzybicze – pleśnice, kandydozy, dermatofitozy. Charakterystycznymi objawami infekcji grzybiczych są zmiany skórne, np. pod postacią silnie czerwonych, łuszczących się zmian, krostek i grudek, którym towarzyszy świąd. Mogą występować pojedynczo lub mnogo. Często izolowanym grzybem chorobotwórczym jest Candida oraz Aspergillus;
• infekcje wirusowe – istnieje wiele wirusów, m.in. grypy, EBV, HSV, HIV, różyczki, COVID-19 i inne, dlatego obraz kliniczny może różnić się w zależności od czynnika sprawczego. Zwykle infekcje wirusowe przebiegają z gorączką, wodnistym katarem, upośledzeniem węchu i smaku, brakiem apetytu, bólami głowy, dreszczami, uczuciem rozbicia, bólami kostno-stawowymi i mięśniowymi oraz zmęczeniem;
• infekcje bakteryjne – typowymi cechami infekcji bakteryjnych są bóle głowy, bóle brzucha, senność, osłabienie, gęsty katar i flegma w gardle, odkrztuszanie ropnej wydzieliny, mokry kaszel, powiększenie węzłów chłonnych.

Oczywiście obraz kliniczny może być inny przy infekcjach miejscowych. Przykładowo, bakteryjne infekcje pochwy będą objawiać się przede wszystkim zielonkawymi upławami z pochwy o nieprzyjemnym zapachu.

Walka organizmu z infekcjami

Ciało człowieka zostało przystosowane do tego, aby walczyć z infekcjami, ale wcześniej aby chronić przed wniknięciem patogenów do wnętrza organizmu. Odpowiadają za to tzw. linie obrony immunologicznej. Pierwszą linią obrony są wszelkie bariery zewnętrzne, czyli skóra, błony śluzowe, a także odruchy organizmu takie jak kaszel, kichanie, łzawienie, wymioty. Dzięki temu spora część patogenów nie jest w stanie przeniknąć do ustroju, a jeśli znajduje się w jego przedsionkach, zostaje szybko usunięta na zewnątrz.

Drugą linię obrony stanowi tzw. odporność wrodzona, składająca się z układu dopełniacza, interferonu, komórek fagocytujących, neutrofili, makrofagów, komórek dendrytycznych. Przykładowo, neutrofile uczestniczą w reakcjach przeciwbakteryjnych i biorą udział w powstawaniu odczynu zapalnego. Z kolei makrofagi mogą dodatkowo prezentować antygen limfocytom T, aktywując odpowiedź fazy ostrej.

Trzecią linią obrony jest odpowiedź swoista, czyli nabyta. Tutaj podstawową rolę odgrywają limfocyty (wyspecjalizowane krwinki białe powstające głównie w szpiku kostnym). Dzieli się na:

• odpowiedź humoralną – związaną z przeciwciałami produkowanymi przez limfocyty B, chroniącymi przed powtórnym wniknięciem patogenu oraz pomagającymi w jego eliminacji;
• odpowiedź komórkową – warunkowaną przez limfocyty T zdolne do bezpośredniego niszczenia patogenów chorobotwórczych.

Dzięki sprawnemu układowi immunologicznemu infekcje są szybko eliminowane. Gorzej wygląda sytuacja u osób z upośledzonym lub skrajnie osłabionym układem immunologicznym, np. w przebiegu AIDS czy przewlekłej antybiotykoterapii. Wówczas nawet niewielkie infekcje mogą stać się niebezpieczne.

Zobacz również: Niedobory odporności.

Infekcje – leczenie

Infekcje wirusowe leczy się lekami przeciwwirusowymi, jeśli jest to konieczne. Najczęściej jednak wystarczy pozostać w domu, wypocząć, dbać o nawodnienie i zdrową dietę oraz stosować metody leczenia objawowego. Infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami, a infekcje grzybicze lekami przeciwgrzybiczymi do stosowania miejscowego lub ogólnoustrojowego. Pamiętajmy, że cukry proste nasilają objawy infekcji grzybiczych, dlatego w okresie rekonwalescencji należy powstrzymać się od słodyczy.

W przebiegu infekcji ważna jest dieta. Nie może w niej zabraknąć warzyw, źródeł kwasów tłuszczowych Omega 3 oraz witamin i minerałów. Warto suplementować acerolę (jako źródło witaminy C poprawiającej odporność), witaminę D oraz Chlorellę (która oczyszcza organizm z toksyn). Polecanymi produktami są również czosnek, imbir, cebula, kurkuma, dzika róża, czarny bez oraz wszelkie zioła. Jeśli pojawiają się wymioty, biegunka lub gorączka należy zwiększyć podaż wody.

Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Chlorella pomaga wyeliminować metale ciężkie z organizmu Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Wawrzyniak A., Racjonalna terapia ostrych infekcji górnych dróg oddechowych, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2011.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Latkowski L., Lukas W., Godycki-Ćwirko M., Medycyna Rodzinna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.