Zaburzenia trawienne

Zaburzenia trawienne to ogólne pojęcie medyczne odnoszące się do licznych, różnego rodzaju zaburzeń w czynności układu trawiennego. Zaliczamy do niego przede wszystkim struktury takie jak: jama ustna, przełyk, żołądek, dwunastnica, jelito cienkie i jelito grube, ale również gruczoły trawienne: wątrobę, ślinianki, trzustkę, pęcherzyk żółciowy. Diagnostyką i leczeniem chorób układu trawiennego zajmują się różni specjaliści, w zależności od tego, co je spowodowało i którego odcinka dotyczą (gastroenterolog – żołądek i jelita, stomatolog – jama ustna, hepatolog – wątroba).

Zaburzenia trawienne – przyczyny

W dzisiejszych czasach do grona najczęściej obserwowanych przyczyn zaburzeń trawiennych zaliczyć możemy czynniki związane ze stylem życia, do których zalicza się takie jak:

• przewlekły, chroniczny, wszechobecny stres;
• niezdrowa dieta, bogata w cukry proste, żywność wysokoprzetworzoną, tłuszcze nasycone (w tym zwłaszcza tłuszcze trans), a uboga w owoce i warzywa oraz pełnowartościowe, naturalne produkty;
• niedobór probiotyków w diecie, co prowadzi do zaburzeń w kondycji mikroflory jelitowej;
• przewlekle lub częste stosowanie farmakoterapii, zwłaszcza antybiotyków, glikokortykoidów czy tak popularnych dzisiaj niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) dostępnych w każdej aptece bez recepty;
• brak odpowiedniej ilości snu, przewlekłe zmęczenie, przepracowanie;
• picie zbyt małej ilości płynów (zwłaszcza wody) w ciągu dnia;
• spożywanie zbyt dużych porcji żywności, a także jedzenie w pośpiechu, niedokładne przeżuwanie kęsów pokarmowych;
• brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia.

Na wszystkie te czynniki mamy jednak realny wpływ. Sporym zagrożeniem są też choroby przewlekłe i ostre, które mogą przyczynić się do wystąpienia niektórych zaburzeń trawiennych. W tym przypadku nie do końca wiadomo, czy choroby są przyczyną, czy konsekwencją tego typu problemów. Z reguły płynnie się to ze sobą łączy. Takimi chorobami są:

• refluks żołądkowo-jelitowy;
• zespół jelita drażliwego;
• choroba Leśniowskiego-Crohna;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• celiakia;
• niedobory pokarmowe;
• alergie pokarmowe i nietolerancje pokarmowe;
• infekcje dróg pokarmowych, w tym np. zakażenie Helicobacter pylori;
• cukrzyca;
• niewydolność wątroby lub trzustki;
• wrzody żołądka i/lub dwunastnicy;
• zespół nieszczelnego jelita.

I wiele innych. Zaburzenia trawienne są współcześnie niestety bardzo częste. Zalicza się je do grona najpowszechniej występujących problemów zdrowotnych w każdej grupie wiekowej.

Zaburzenia trawienne – objawy i rodzaje

Do najczęściej występujących zaburzeń trawiennych zaliczyć można przede wszystkim:

• bóle brzucha – mogą mieć charakter tępy i rozlany lub ostry i kurczowy, w zależności od przyczyn. Nie sposób często ustalić, z której struktury bierze się pierwotny ból. Może pochodzić zarówno od żołądka (np. po przejedzeniu się lub po pęknięciu wrzoda), jak i od jelit (np. przy ich skręcie);
• zaparcia – stan, w którym obserwuje się zbyt małą częstotliwość wypróżnień lub trudności w oddawaniu stolca. Można o nich mówić, gdy wypróżnienia występują rzadziej niż 2-3 razy w tygodniu lub gdy oddawaniu stolca towarzyszy duży wysiłek, uczucie niepełnego wypróżnienia lub oddawany jest twardy, zbity stolec;
• biegunki – stan wyróżniający się oddawaniem stolców o zbyt luźnej konsystencji (płynnych lub półpłynnych) i zwiększonej częstotliwości, zazwyczaj powyżej 3 razy na dobę. Może być objawem wielu schorzeń, w tym infekcji;
• zgaga – charakterystyczne palenie w przełyku, będące typowym objawem choroby refluksowej przełyku;
• nudności – nieprzyjemne uczucie w obrębie jamy brzusznej lub gardła, które może poprzedzać wymioty, ale może również występować samodzielnie;
• wymioty – gwałtowne, odruchowe wyrzucanie treści żołądkowej (lub nawet z dwunastnicy) przez usta. Jest konsekwencją skurczów mięśni brzucha i przepony, co nierzadko poprzedzają nudności;
• wzdęcia – nieprzyjemne uczucie pełności i ucisku w jamie brzusznej, wywołane nadmiernym nagromadzeniem gazów w jelitach. Mogą towarzyszyć im obiektywne objawy, jak zwiększony obwód brzucha oraz subiektywne odczucia dyskomfortu i bólu.

Do grona innych zaburzeń trawiennych zaliczamy też utratę apetytu, nadmierny apetyt, gazy (zwłaszcza te o nieprzyjemnym zapachu, którym towarzyszy ból brzucha). Puste odbijanie się także bywa częstym zjawiskiem.

Diagnostyka zaburzeń trawiennych

Diagnostyka zaburzeń trawiennych może obejmować szereg badań, w zależności od tego, który problem zdrowotny podejrzewa lekarz. Najczęściej wykonuje się szczegółowe badania krwi, badanie moczu i kału oraz gastroskopię. To niemal stały pakiet rozpoznawania wielu problemów gastrologicznych. Następnie, jeśli jest to konieczne, lekarz może zlecić i wykonać USG jamy brzusznej, kolonoskopię, a nawet biopsję z badaniem histopatologicznym.

Zaburzenia trawienne – leczenie

Leczenie powinno być przyczynowe, dlatego tak ważne jest ustalenie prawidłowego rozpoznania. Przykładowo jeśli zaburzenia trawienia wynikają z antybiotykoterapii, należy dążyć do odbudowania flory bakteryjnej jelit poprzez modyfikację diety, suplementację i probiotykoterapię. Z kolei jeśli przyczyną  jest cukrzyca, największe znaczenie ma dieta z niskim indeksem glikemicznym oraz farmakoterapia.

	Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Chlorella pomaga wyeliminować metale ciężkie z organizmu Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Dąbrowski A., Wielka interna – gastroenterologia, Wydawnictwo Medical Trirbune Polska, Warszawa 2019.