Zgaga odnosi się do zarzucania kwaśnej treści pokarmowej żołądka do przełyku, co podrażnia jego delikatne ściany i wywołuje nieprzyjemne dolegliwości, głównie w postaci pieczenia za mostkiem. Należy wiedzieć, że zgaga jest jedynie objawem, a nie jednostką chorobową. Najczęściej wynika z choroby refluksowej przełyku. Istnieje wiele domowych metod łagodzących zgagę, jednak zawsze podstawą jest modyfikacja diety.
Zgaga – przyczyny
Główną przyczyną pieczenia za mostkiem jest choroba refluksowa przełyku, której mechanizm powstawania wiąże się z niedomykaniem zwieracza między przełykiem a żołądkiem. Fizjologicznie, podczas przełykania kęsów pokarmowych zwieracz ten powinien na chwilę się rozluźnić, aby pokarm mógł przedostać się do żołądka. Następnie jest szybko zamykany, dzięki czemu pokarm nie cofa się nawet w pozycjach antygrawitacyjnych lub podczas leżenia. U osób z chorobą refluksową przełyku zwieracz nie pracuje wydajnie, przez co treść pokarmowa okresowo się cofa. Czynnikami ryzyka zarówno zgagi, jak i choroby refluksowej, są:
- nadmierna masa ciała;
- palenie papierosów;
- brak aktywności fizycznej;
- nadużywanie alkoholu;
- stres;
- dieta bogata w ostre, słodkie lub tłuste pokarmy.
Zgaga nie zawsze występuje jednak wyłącznie w przebiegu choroby refluksowej. Inne możliwe jej przyczyny to m.in.:
- niestrawność;
- choroby dróg żółciowych;
- ciąża;
- choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy;
- przewlekłe lub częste przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków;
- przebyta resekcja żołądka;
- przepuklina rozworu przełykowego.
Diagnostyką i leczeniem zgagi najczęściej zajmuje się lekarz gastroenterolog.
Zgaga – objawy
Pacjenci skarżący się na zgagę określają swoje dolegliwości jako rozlane, tępe uczucie pieczenia w okolicy mostka i przełyku. Zwykle nie towarzyszą temu żadne inne dolegliwości, choć u niektórych osób mogą wystąpić nudności, odbijanie oraz nieprzyjemny zapach z ust. Objawy zgagi najczęściej pojawiają się po spożyciu posiłków, zwłaszcza bogatych w tłuszcze zwierzęce, bardzo słodkich, kwaśnych lub ostrych. Poważnym czynnikiem ryzyka jest też alkohol i gazowane napoje.
Diagnostyka
Jako że najczęstszą przyczyną jest choroba refluksowa, przy nawracających zgagach w pierwszej kolejności wykonuje się badanie endoskopowe żołądka, czyli gastroskopię. Po znieczuleniu miejscowym gardła lekarz umieszcza w nim długi i cienki przewód zakończony kamerką i własnym źródłem światła. Następnie wsuwa go coraz głębiej, docierając aż do żołądka. Po drodze obserwuje kondycję błon śluzowych przełyku i żołądka. Jeśli badanie wyjdzie prawidłowo i nie potwierdzi podejrzenia choroby refluksowej lub wrzodowej, wykonuje się USG jamy brzusznej i szczegółowe badania krwi.
Zgaga – leczenie
Lekarze zwykle przepisują stosowną farmakoterapię. Zastosowanie znajdują głównie inhibitory pompy protonowej, uznane za leki bezpieczne i o małym odsetku działań ubocznych, nieco rzadziej zaś blokery H2. Jeśli jest taka możliwość, leczy się też przyczynę zgagi, a nie tylko jej objawy. Przykładowo, jeśli wynika ona z przyjmowania niektórych leków, należy rozważyć zamianę ich na inne, które nie wywołują takich działań niepożądanych.
Bardzo ważnym elementem leczenia zgagi jest modyfikacja stylu życia, czyli przede wszystkim unikanie stresu, palenia papierosów, picia alkoholu oraz spożywania pokarmów, które nasilają lub wywołują pieczenie za mostkiem. Należy unikać noszenia ciasnej odzieży, zwłaszcza z paskiem w okolicach brzucha, a także zredukować masę ciała przy nadwadze.
Domowe sposoby na zgagę
Wśród domowych sposobów na łagodzenie zgagi znajdują się:
- napary ziołowe pite po spożytym posiłku, np. z mięty, dziurawca, korzenia prawoślazu czy lukrecji;
- dodawanie kurkumy do potraw;
- picie dużej ilości wody niegazowanej i dbanie o nawodnienie organizmu;
- chrupanie niesolonych migdałów podczas napadu zgagi;
- spokojny 15-minutowy spacer po posiłku;
- wypicie pół szklanki wody z dodatkiem sody oczyszczonej;
- wypicie szklanki mleka.
Każdy powinien metodą prób i błędów znaleźć metodę skuteczną dla siebie. Po spożyciu posiłku należy ponadto unikać leżenia lub bardzo intensywnych wysiłków fizycznych.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Marczyk M., Domowe sposoby leczenia, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2015.
- Dudkowiak R., Poniewierka E., Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku, Family Medicine & Primary Care Review, 4/2012.
- Aviv J., Ukryte przyczyny refluksu i zgagi, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.
- Chmiel K., Niśkiewicz I., Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K., Pozaprzełykowe objawy refluksu żołądkowo-przełykowego, Nowiny Lekarskie, 78/2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
