Niestrawność (tzw. dyspepsja) to zespół objawów związanych z nieprawidłową czynnością układu pokarmowego. Dolegliwości pojawiają się po spożyciu pokarmu, zwłaszcza ostrego lub ciężkostrawnego i znacznie uprzykrzają codzienne życie. Istnieje wiele sprawdzonych, bezpiecznych i domowych metod radzenia sobie z niestrawnością. Jeśli jednak ma ona charakter przewlekły lub towarzyszą jej niepokojące objawy (wymioty, stany podgorączkowe, krwiste biegunki) należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub gastroenterologiem.
Przyczyny niestrawności
Istnieje wiele przyczyn niestrawności. Na samym początku diagnozuje się ewentualne choroby przewlekłe, takie jak:
- przewlekłe zapalenie trzustki;
- zespół jelita drażliwego;
- choroba Leśniowskiego-Crohna;
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
- choroba refluksowa przełyku;
- nowotwory układu pokarmowego;
- zaburzenia jakości i składu mikroflory jelitowej, w tym przewlekła antybiotykoterapia;
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
- przewlekłe zapalenie dróg żółciowych;
- zapalenie wątroby;
- zakażenie Helicobacter pylori;
- celiakia;
- alergie i nadwrażliwości pokarmowe.
Bardzo często epizody niestrawności pojawiają się u ludzi zdrowych. Wówczas są konsekwencją przejedzenia, zjedzenia czegoś nieświeżego lub nawet nadmiernego stresu w życiu codziennym. Niestrawności sprzyja jedzenie w pośpiechu, niewysypianie się, palenie papierosów oraz nadmierne spożywanie alkoholu. Mogą ją również nasilać bardzo słodkie, bardzo ostre lub kwaśne produkty spożywcze.
Zobacz również: Dieta lekkostrawna.
Niestrawność – objawy
Objawy niestrawności dotyczą głównie układu pokarmowego i są to:
- uczucie pełności w brzuchu po spożyciu nawet mniejszych porcji pokarmu;
- bóle brzucha;
- uczucie przelewania się w brzuchu i bulgotania w obrębie jelit;
- zgaga (palenie w przełyku);
- nudności, rzadziej wymioty;
- odbijanie;
- czkawka;
- wzdęcia i gazy, często o nieprzyjemnym zapachu;
- wczesne uczucie sytości, nawet już po kilku kęsach;
- biegunki;
- zaparcia.
Zazwyczaj dolegliwości te pojawiają się w ciągu dnia, po spożyciu posiłków. Rzadko kiedy występują w nocy, wybudzając ze snu. Do objawów ogólnoustrojowych niestrawności zaliczyć możemy osłabienie organizmu, zmęczenie po posiłku oraz zawroty głowy, choć te objawy pojawiają się stosunkowo rzadko.
Diagnostyka niestrawności
W celu ustalenia przyczyn niestrawności, należy w pierwszej kolejności wykonać gastroskopię. To badanie endoskopowe umożliwiające zaobserwowanie wnętrza przełyku i żołądka. Następnie warto wykonać USG jamy brzusznej oraz kolonoskopię (przy podejrzeniu schorzeń jelita grubego). Jeśli badania wyjdą poprawnie, warto udać się do alergologa celem wykonania panelu skórnego określającego alergeny pokarmowe. Niestrawność w niektórych przypadkach może mieć podłoże idiopatyczne lub wiązać się z problemami natury psychicznej (np. nerwica). Dlatego przy prawidłowych wynikach badań lekarskich dobrym rozwiązaniem jest wizyta u psychoterapeuty.
Niestrawność – leczenie
Pojedyncze epizody niestrawności warto leczyć domowymi sposobami, unikając przy tym przyjmowania leków. Kluczowa jest modyfikacja diety, zapewniająca ustrojowi wewnętrzną równowagę, a także:
- powolne i spokojne picie naparów ziołowych, zwłaszcza z mięty, melisy, imbiru, kopru włoskiego oraz mniszka lekarskiego;
- szklanka wody z rozpuszczoną łyżeczką sody oczyszczonej (celem zneutralizowania działania kwasów żołądkowych);
- stosowanie naturalnych probiotyków;
- pilnowanie, aby bardzo dokładnie przeżuwać każdy kęs pokarmowy, jednocześnie unikając rozmów podczas jedzenia (aby nie połykać zbyt dużej ilości powietrza);
- spożywanie ostatniego posiłku 3 godziny przed snem;
- unikanie: serów dojrzewających, warzyw strączkowych i cebulowych, kapusty, słodyczy, kawy, nadmiaru alkoholu i cukrów prostych;
- wypicie kieliszka nalewki ziołowej po spożyciu posiłku, najlepiej z dodatkiem anyżu.
Leki dostępne w aptece o działaniu rozkurczowym, zobojętniającym środowisko żołądka czy wzmagającym wydzielanie żółci najlepiej przyjąć dopiero wtedy, gdy domowe sposoby nie przynoszą rezultatów. Jeśli niestrawność ma charakter przewlekły, należy zmodyfikować swój jadłospis i przestrzegać go przez całe życie. Dobór dań najlepiej ustalić we współpracy z dietetykiem klinicznym.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Popczak G., Kowal A., Prystupa A., Schabowski J., Mosiewicz J., Od objawów do rozpoznania dyspepsji czynnościowej, Medycyna Ogólna, 16/2010.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E., Możliwości wykorzystania miodu i ziół w chorobach żołądka i jelit, Herbalism, 1/2018.