Stres

Stres aktualnie coraz powszechniej podaje się jako jedną z głównych przyczyn chorób somatycznych i psychicznych, zwłaszcza jeśli trwa przez dłuższy czas, jest bardzo intensywny lub występuje u wrażliwej osoby, która nie potrafi sobie z nim poradzić. Niestety jest on nieodłącznym elementem współczesnego życia każdego człowieka. Stresu nie da się uniknąć, jednak należy go kontrolować w taki sposób, aby stał się czynnikiem pomocnym i mobilizującym.

Stres

Co to jest stres?

Stres definiuje się jako nieswoistą reakcję organizmu na wszelkie stawiane mu wyzwania. W rzeczywistości może być odczuwany różnorodnie. U niektórych osób stresującą sytuacją będzie ryzyko spóźnienia się do pracy czy na szkolne zajęcia, podczas gdy u innych bodźcem wyzwalającym będzie znacznie poważniejsza sytuacja, np. poważna choroba bliskiej osoby. Czynniki indukujące stres określa się mianem stresorów. Niektóre sytuacje, choć stresujące, są naturalne i mobilizują do działania. Niebezpieczeństwo stanowi przewlekły stres, który pojawia się wówczas, gdy zaistniałe sytuacje budzą przerażenie, lęk i poczucie zagrożenia.

Fizjologia stresu

Wymienia się 3 etapy reakcji na stres:

  • mobilizacja – miejsce mają reakcje fizyczne wewnątrz organizmu, takie jak przyspieszony przepływu krwi w narządach, rozszerzone naczynia krwionośne, wzrost ciśnienia krwi, wzrost temperatury ciała. Innymi słowy organizm przygotowuje się do obrony;
  • adaptacja (zwana także etapem przystosowania) – to czas, w którym organizm wypracowuje sobie taktykę radzenia sobie z sytuacją stresującą (atak lub ucieczka);
  • wyczerpanie – dochodzi do niego w sytuacji przedłużania się etapu mobilizacji i adaptacji, czego konsekwencją jest przemęczenie organizmu na skutek ciągłego podwyższonego napięcia. W efekcie prowadzi to do osłabienia organizmu, zmęczenia, braku odporności na choroby, a bardzo często nawet do różnorodnych zaburzeń psychicznych.

Stres zazwyczaj ma znaczenie negatywne i wiążą się z nim emocje takie jak strach, lęk, smutek. Jednak sytuacje takie jak wyjazd na wakacje, rywalizacja sportowa, spotkanie z przyjaciółmi, wywołują pozytywne emocje: zapał, nadzieję na zwycięstwo, radość. Dlatego tak ważna jest jednocześnie umiejętność odróżniania stresu pozytywnego od stresu negatywnego.

Konsekwencje stresu

Jeśli negatywny stres trwa przez dłuższy czas lub pojawia się w życiu człowieka bardzo często, wywołuje szereg negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Jest on wręcz potwierdzonym czynnikiem ryzyka większości chorób cywilizacyjnych. Przykładowe jego konsekwencje to:

  • wzrost agresji, wahania nastroju, drażliwość, skłonność do depresji;
  • przewlekłe zmęczenie, senność, a niekiedy wręcz poczucie wyczerpania;
  • bóle brzucha, zaburzenia trawienia, wzdęcia, zaparcia, biegunki, zaburzenia w obrębie flory bakteryjnej jelit;
  • zmniejszenie ukrwienia jamy brzusznej i miednicy, co negatywnie wpływa na czynność wszystkich narządów znajdujących się w tej strefie;
  • zaburzenia owulacji, libido, niepłodność;
  • znaczny spadek odporności organizmu, podatność na infekcje i trudniejsze, dłuższe wracanie do zdrowia po chorobach lub urazach;
  • nasilanie się stanów zapalnych w organizmie;
  • zaburzenia w obrębie gospodarki hormonalnej;
  • pogorszenie kondycji skóry, nadmierne wypadanie włosów, łysienie.

I wiele innych. Stres jest jednym z czynników ryzyka groźnych chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, nowotwory, choroba Parkinsona czy depresja. Nasila też przebieg schorzeń reumatycznych, gastrologicznych, neurologicznych i dermatologicznych.

Sposoby radzenia sobie ze stresem

Ze stresem patologicznym należy walczyć. W pierwszej kolejności powinno się zmodyfikować tryb życia. Warto zwrócić uwagę na stałe godziny kładzenia się spać i co najmniej 5-6 godzin nieprzerwanego snu, zdrową i zbilansowaną dietę, suplementację wzmacniającą odporność i bazującą na ziołach adaptogennych, systematyczną aktywność fizyczną i regulację masy ciała. Należy też znaleźć balans pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Każdy człowiek codziennie powinien mieć czas wyłącznie dla siebie, na swój relaks i odpoczynek. W tym czasie można po prostu medytować, ćwiczyć, spacerować czy rozwijać pasje.

Jeśli jednak pomimo tego nie ma większych rezultatów, koniecznie należy odwiedzić psychoterapeutę, który zadziała przyczynowo i pomoże znaleźć źródło stresu. Nauczy też profesjonalnych sposobów radzenia sobie z nim oraz pomoże zupełnie inaczej patrzeć na problematyczne sytuacje.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Kaczmarska A., Curyło-Sikora P., Problematyka stresu – przegląd koncepcji, Hygeia Public Health, 51/2016.
  2. Stachowicz K., Domin H., Szewczyk B., Stres jako zagrożenie środowiskowe – jak sobie z nim radzić?, Wszechświat, 1/2022.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *