Przewlekły stres towarzyszy w dzisiejszych czasach zdecydowanej większości populacji. Może mieć wiele przyczyn, jednak przeważnie wynika z czynników związanych z szybkim tempem życia i różnego rodzaju problemami (zdrowotnymi, zawodowymi, finansowymi, rodzinnymi). Jeśli jest przewlekły, ma destrukcyjny wpływ na zdrowie, urodę i samopoczucie człowieka. W takich przypadkach warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty.
Co to jest stres?
Zgodnie z definicją i rozumieniem ogólnym stres określa się jako nieprzyjemny stan psychofizyczny i jest kojarzony z napięciem, nadmiernym wysiłkiem, przemęczeniem, bólem, a nawet poczuciem beznadziejności i niemożności poradzenia sobie z trudną sytuacją. U zestresowanej osoby, nawet jeśli ten stres trwa zaledwie chwilę, obserwuje się wzrost poziomu kortyzolu, nazywanego hormonem stresu i jednocześnie obniżenie poziomu serotoniny i dopaminy w mózgu. Jako że serotonina i dopamina odpowiadają za przekaźnictwo sygnałów między neuronami w ośrodkowym układzie nerwowym, przeciążenie tego mechanizmu może nieść poważne konsekwencje dla zdrowia, począwszy właśnie od układu nerwowego.
Przewlekły stres – z czego wynika?
Ciągła pogoń za polepszeniem warunków bytowych, wspinanie się po szczeblach kariery zawodowej oraz stawianie przed sobą wciąż nowych, wygórowanych wyzwań skutkują brakiem czasu na relaks i odprężenie. Przewlekły stres może mieć następujące przyczyny:
- ciężka choroba lub wypadek dotyczący siebie bądź bliskiej osoby;
- utrata pracy i trudności ze znalezieniem nowej;
- problemy finansowe w związku z niskimi zarobkami, brakiem pracy, kredytem, nadmiarem obowiązkowych, wydatków;
- brak perspektyw na przyszłość, niskie poczucie własnej wartości i utrata sensu życia. Zarówno wskutek realnych problemów, jak i schorzeń psychicznych (np. depresji);
- szybkie tempo życia, nadmiar obowiązków przy jednoczesnym braku czasu na relaks;
- silna presja wywierana przez otoczenie, na przykład w związku z koniecznością awansów, wygrywania zawodów w przypadku sportowców;
- praca wyjątkowo stresujących warunkach, zwłaszcza przy niskiej odporności na stres.
Przyczyn przewlekłego stresu może być znacznie więcej, a bardzo ciężko je określić, ponieważ każdy człowiek odczuwa sytuacje stresujące nieco inaczej i dla każdego czynnik je wywołujący będzie inny. Ponadto może przybierać rozmaite formy, czego przykładem jest choćby zespół stresu pourazowego, wynikający z przeżycia bardzo trudnej, emocjonującej sytuacji w negatywnym kontekście. Najczęściej zespół stresu pourazowego obserwuje się u świadków katastrof, osób, które je przeżyły bądź u żołnierzy. Schorzenie może jednak dotyczyć każdego człowieka.
Objawy stresu
Bez względu na to, czy stres ma charakter okresowy, czy może występuje przewlekle, objawia się w ten sam sposób. Jego najbardziej charakterystycznymi objawami są:
- bóle głowy i ból brzucha;
- nadpotliwość ciała, zlewne poty;
- drżenie rąk;
- zawroty głowy;
- ogólne złe samopoczucie;
- biegunka;
- niestrawność;
- przyśpieszone bicie serca;
- lekkie duszności;
- trudności z zasypianiem, problemy ze snem;
- obniżenie nastroju, wahania nastroju, drażliwość;
- trudności z koncentracją i skupieniem się na jednej czynności;
- obniżenie wydajności w pracy;
- nudności.
Warto jednak zaznaczyć, że każdy człowiek może reagować na stres inaczej. Jeśli ma on charakter przewlekły, poza wyżej wymienionymi dolegliwościami może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Zobacz również: Domowe sposoby na stres.
Konsekwencje Przewlekłego stresu
Konsekwencje przewlekłego stresu wiążą się głównie z nadmiernym, długotrwałym nadmiarem hormonów stresu, zwłaszcza kortyzolu. Oddziałuje to negatywnie na wszystkie układu organizmu. Hydrokortyzon sprawia, że naczynia krwionośne zwiększają swoją podatność na działanie epinefryny, która wywołuje skurcz naczyń krwionośnych. Prowadzić to może do nadciśnienia tętniczego (który jest poważnym czynnikiem ryzyka wielu innych chorób) oraz niedotlenienia tkanek i ważnych narządów, w tym mózgu, macicy, płuc, żołądka czy mięśnia sercowego. Pojawia się przewlekłe zmęczenie, obniża się próg bólu.
Przy przewlekłym stresie równie charakterystyczny jest spadek odporności organizmu. Wzrasta podatność na infekcje, a złapane już choroby trwają znacznie dłużej i ich objawy są zdecydowanie intensywniejsze. Stres o charakterze przewlekłym wiąże się z powstawaniem w organizmie znacznych ilości wolnych rodników tlenowych, które przyczyniają się do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Zaliczamy do nich m.in.:
- alergie;
- depresję;
- zaburzenia trawienia;
- schorzenia dermatologiczne;
- schorzenia neurodegeneracyjne;
- nowotwory.
Przewlekły stres oddziałuje silnie na układ nerwowy. W obwodowym układzie nerwowym zauważalne są m.in. drżenia czy zaburzenia czucia, zaś w ośrodkowym układzie nerwowym – parestezje, zaburzenia widzenia i drgawki. Wysokie stężenie hormonów stresu wpływa na korę przedoczodołową płata czołowego, pobudzając do agresji. Jednocześnie spada metabolizm (tkanka tłuszczowa odkłada się szybciej i jest trudniejsza w spalaniu) i siła mięśniowa, dochodzi do przyspieszenia procesów starzenia się organizmu i tworzenia zmian zwyrodnieniowych. Udowodniono nawet, że osoby żyjące w przewlekłym stresie są bardziej podatne na kontuzje narządu ruchu, niepłodność, depresję i zaburzenia libido.
Polecane produkty:
|
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Leśniewska G., Stres a równowaga życiowa, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 40/2015.
- Bagrowski B., Szkodliwy wpływ długotrwałego stresu na stan układu ruchu, Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 3/2018.
