Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) niepłodność jest brakiem możliwości zajścia w ciążę w ciągu 2 lat pomimo regularnego współżycia, bez zastosowania jakiejkolwiek antykoncepcji. W praktyce jednak niepłodność diagnozuje się już po roku starań. To problem zdrowotny, który może mieć wiele przyczyn i który można leczyć na wiele sposobów. Nie należy mylić niepłodności z bezpłodnością.
Niepłodność a bezpłodność
Przede wszystkim nie należy mylić tych dwóch pojęć. Niepłodność jest czasowym problemem zdrowotnym, który można leczyć dostępnymi współcześnie metodami oraz sposobami domowymi. Nie wiąże się z koniecznością zrezygnowania z potomstwa. Z kolei bezpłodność to stan nieuleczalny, związany z trwałą niemożnością poczęcia potomstwa ze względów zdrowotnych. Przy bezpłodności jedyną metodą posiadania potomstwa jest zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro) bądź adopcja.
Przyczyny niepłodności
Niepłodność może mieć wiele przyczyn, do grona których zaliczamy m.in.:
- zaburzenia owulacji i faz miesiączkowych;
- zaburzenia hormonalne, w tym niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, niedoczynność przysadki mózgowej, przewlekłe stosowanie doustnych preparatów hormonalnych;
- silny stres w życiu codziennym;
- zaburzenia odżywiania, np. anoreksja, bulimia;
- nerwica, depresja i inne problemy układu nerwowego;
- otyłość;
- alkoholizm;
- nieprawidłowości anatomiczne i funkcjonalne narządów rodnych obu płci;
- niedrożność jajowodów;
- niska jakość nasienia;
- wiek powyżej 35. roku życia u kobiet oraz powyżej 40. roku życia u mężczyzn;
- endometrioza;
- zespół policystycznych jajników;
- przedwczesne wygasanie czynności jajników;
- cukrzyca;
- choroby sercowo-naczyniowe (w tym nadciśnienie tętnicze i miażdżyca);
- nieodpowiednia dieta, niedożywienie, niedobory pokarmowe.
Wykazano również, że istotną przyczyną niepłodności jest czynnik psychologiczny, np. depresja, niskie poczucie własnej wartości, problemy seksualne natury psychicznej. Przykładowo, podczas depresji pojawiają się zaburzenia w gospodarce hormonalnej, a co się z tym wiąże trudności z owulacją czy rozwojem ciąży, od implantacji zaczynając. Pary często zubożają swoje życie seksualne, sprowadzając stosunek seksualny wyłącznie do obowiązku pozbawionej przyjemności i zaangażowania uczuciowego prokreacji. Może nawet dojść do spadku zainteresowania partnerem. Wszystko to przekłada się na rozwój niepłodności lub nasilenie jej manifestacji.
Zobacz również: Suplementy na poprawę nasienia.
Objawy niepłodności
Niepłodność objawia się przede wszystkim brakiem potomstwa pomimo starań przebiegających we właściwy sposób. Nie obserwuje się przy tym żadnych objawów somatycznych, takich jak ból brzucha, gorączka czy dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego. Takie dolegliwości mogą się pojawiać, jednak nie wynikają bezpośrednio z niepłodności, lecz z jej przyczyn chorobowych.
Leczenie niepłodności
Przede wszystkim należy pamiętać, że niepłodność może dotyczyć zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Jeśli para nie może począć potomstwa, należy więc poddać szczegółowej diagnostyce oboje partnerów. Bardzo często wystarczające są domowe sposoby leczenia niepłodności:
- wspólny wyjazd na dłuższe wakacje, relaks i zapomnienie o tym, że trwają starania o dziecko;
- modyfikacja diety – powinna być bogata w kwasy tłuszczowe Omega 3, kwas foliowy, witaminę C, witaminy z grupy B, witaminę D, witaminę E oraz dużą ilość wody;
- suplementacja – koenzym Q10 jest lekiem II rzutu w leczeniu męskiej niepłodności, wpływa jednak pozytywnie również na organizm kobiety. Dodatkowo rekomenduje się przyjmowanie selenu (lub Spiruliny + selen);
- regulacja masy ciała, regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności;
- unikanie stresu i stosowanie metod relaksacyjnych.
Jeśli niepłodność wiąże się z chorobami przewlekłymi, należy dążyć do ich ustabilizowania. Gdy powyższe sposoby zawiodą, lekarz decyduje o włączeniu do leczenia farmakoterapii. Jest ona zawsze dobierana indywidualnie. Przykładowo leki hormonalne przepisuje się kobietom z zaburzeniami owulacji i miesiączkowania, zaś u osób z zakrzepicą dobiera się farmakoterapię przeciwzakrzepową. Do często stosowanych leków w terapii bezpłodności zaliczamy luteinę, Acard czy Duphaston. W skrajnych przypadkach zastosowanie znajduje postępowanie chirurgiczne, np. zabiegowe usunięcie polipów macicy.
Polecane produkty:
Koenzym Q10 naturalny
Koenzym Q10 bioalgi to wysokiej jakości, naturalny suplement diety. Innowacją jest wyjątkowo wysoka biodostępność (wchłanialność). Jest ona aż 500 procent wyższa niż w przypadku jakiegokolwiek, konwencjonalnego koenzymu Q10. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Przysławski J., Górna I., Florek E., Szymanowski K., Rola wybranych składników pożywienia w profilaktyce niepłodności u kobiet, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2010.
- Koperwas M., Głowacka M., Problem niepłodności wśród kobiet i mężczyzn – epidemiologia, czynniki ryzyka i świadomość społeczna, Aspekty Zdrowia i Choroby, 2/2017.
- Łepecka-Klusek C., Pilewska-Kozak A., Jakiel G., Niepłodność w świetle definicji choroby podanej przez WHO, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2012.