Duszności (łac. dyspnoe) to subiektywne odczucie braku powietrza, bardzo często połączone ze wzmożonym wysiłkiem mięśni oddechowych. Pacjent ma wrażenie niemożności złapania głębszego oddechu. Problem może mieć podłoże zarówno patologiczne (ostre lub przewlekłe choroby), jak i fizjologiczne (znaczny wysiłek fizyczny, silny stres). Diagnostyką i leczeniem najczęściej zajmuje się kardiolog.
Przyczyny duszności
Najczęściej diagnozowane przyczyny duszności przewlekłej to między innymi:
- POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc);
- przewlekła niewydolność serca;
- ostre lub przewlekłe zapalenie płuc;
- zapalenie oskrzeli;
- zawał serca;
- nowotwory płuc lub nowotwory mięśnia sercowego;
- odma opłucnowa;
- guzy tchawicy i krtani;
- zaawansowana ciąża;
- rozstrzenie oskrzeli;
- dławica piersiowa;
- zator tętnicy płucnej;
- znacznego stopnia skrzywienie kręgosłupa;
- zatrucie tlenkiem węgla lub tlenkiem azotu;
- rozwarstwienie aorty;
- tamponada serca;
- choroby śródmiąższowe płuc;
- niedokrwistość;
- porażenie przepony;
- porażenie nerwu krtaniowego;
- astma oskrzelowa;
- choroby układu nerwowo-mięśniowego.
Przyczyny najczęściej pochodzą z układu krążenia oraz układu oddechowego. Zdarza się jednak, że mają charakter fizjologiczny. Duszności zaobserwować można w sytuacji silnego stresu, lęku, strachu, a także po nadmiernym wysiłku fizycznym, do którego organizm nie był przygotowany. Problemy z oddychaniem mogą pojawić się podczas wędrowania po bardzo wysokich górach, co wiąże się ze spadkiem zawartości tlenu w powietrzu na pewnych wysokościach n.p.m.
Duszności – objawy
Duszności mogą manifestować się na kilka sposobów. Jeśli wynikają z problemów z układem oddechowym, ich charakterystycznym objawem jest najczęściej stridor, czyli głośny szmer wdechowy. Ulgę przynosi pozycja siedząca. Duszność w przebiegu astmy oskrzelowej objawia się słyszalnymi podczas wydechu świstami i furczeniami. Zawsze jednak pacjenci wskazują na uczucie trudności z oddychaniem, brak możliwości wykonania głębszego wdechu, brak powietrza (tchu). Niekiedy towarzyszy temu ucisk w klatce piersiowej.
Jeśli duszności trwają przez dłuższy czas, może dojść do niedotlenienia organizmu. Manifestuje się to stanami przedomdleniowymi, zawrotami głowy, bólami głowy, mroczkami przed oczami oraz osłabieniem. Skóra może stać się blada, a następnie sina. Niedotlenienie jest niebezpieczne dla narządów wewnętrznych, w szczególności dla mózgu i układu nerwowego.
Duszności – diagnostyka
Występowanie duszności należy skonsultować z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który pokieruje nas do odpowiedniego specjalisty. Można także bezpośrednio wybrać się do kardiologa lub pulmonologa. Badania, które mają największe znaczenie, to:
- gazometria – monitorowanie wysycenia krwi tlenem celem potwierdzenia lub wykluczenia hipoksemii czy hiperkapnii;
- RTG klatki piersiowej – zwykle w projekcji AP;
- spirometria – ocena parametrów wentylacyjnych płuc, a więc pojemności życiowej, objętości wydechowej i wskaźnika obturacji;
- badanie wysiłkowe;
- oznaczenie troponiny w organizmie.
W przypadku podejrzenia przyczyn kardiologicznych warto wykonać EEG i EKG (Holter). Uzupełnieniem całości diagnostyki są badania krwi i badania moczu.
Duszności – leczenie
Duszności należy leczyć przyczynowo. Dostępne metody obejmują: farmakoterapię, chirurgię, rehabilitację oddechową, modyfikację stylu życia, regularną aktywność fizyczną. Bezwzględnie zaleca się rzucenie palenia papierosów i unikanie miejsc, w których unosi się dym tytoniowy. Dodatkowo osoby, u których duszności mają podłoże emocjonalne i stresowe, powinny skonsultować się z doświadczonym psychoterapeutą.
Każde epizody nawracających lub przedłużających się duszności powinny być skonsultowane z lekarzem. Jednak pilna wizyta u lekarza wskazana jest szczególnie w sytuacjach, gdy dusznościom towarzyszą objawy niedotlenienia, a także objawy takie jak: krwioplucie, promieniowanie do żuchwy i kończyny górnej, niedowład kończyny górnej, silne uczucie ściskania w piersiach oraz omdlenia.
Polecane produkty:
|
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Straburzyńska-Migaj E., Chory z dusznością – czy to może być niewydolność serca?, Lekarz POZ, 3/2018.
- Poloński L., Hudzik B., Diagnostyka duszności spowodowanej chorobami układu krążenia, Folia Cardiologica, 8/2013.
- Kozielski J., Diagnostyka duszności w chorobach płuc, Folia Cardiologica, 8/2013.
- Szczeklik A., Choroby wewnęrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
