Problemy ze snem są coraz powszechniejsze, jako że w dużej mierze wynikają ze współczesnego trybu życia. Jednym z najczęstszych jest bezsenność, czyli niemożność zaśnięcia po położeniu się do łóżka, płytki sen i wybudzanie się w ciągu nocy. W wielu przypadkach pomaga leczenie domowe, jednak w razie nasilania się zaburzeń snu lub braku reakcji organizmu na domowe sposoby warto skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub neurologiem.
Problemy ze snem – przyczyny
Współcześnie nieustanna aktywność jest oznaką wysokiego statusu i sukcesu w życiu, natomiast bezczynność jest bezwartościowa. Zgodnie z tą dominującą w uprzemysłowionej kulturze postawą, spanie stało się jednym z najmniej produktywnych czynności. Po części dlatego problemy ze snem mają głównie osoby szybko żyjące, prowadzące bardzo aktywny tryb życia, zmagające się z wieloma stresującymi sytuacjami. Tymczasem utrzymywanie ciała w stanie bezsenności było jedną z najcięższych tortur, jakich dopuszczali się Inkwizytorzy. Poprzez ciągłe budzenie czy wielokrotne zapalanie światła nie pozwalano więźniowi zasnąć, co skutkowało w szybkim tempie wyniszczeniem psychicznym i śmiercią. Sen jest niezbędny do zachowania zdrowia fizycznego, zdrowia psychicznego i zdrowia emocjonalnego.
Przyczyną bezsenności jest ponadto korzystanie z telefonów i telewizorów przed snem. Światło emitowane przez ekrany uniemożliwia fizjologiczną produkcję melatoniny przez szyszynkę, czyli hormonu odpowiedzialnego za tryb snu i czuwania. Stan ten utrzymuje się jeszcze długo po odłożeniu telefonu lub wyłączeniu telewizora, dlatego nie warto działać w tej sposób wieczorem przed planowanym odpoczynkiem.
Do grona pozostałych czynników ryzyka bezsenności można zaliczyć:
- przewlekłe dolegliwości bólowe (zwłaszcza te nasilające się w nocy);
- objadanie się przed snem;
- intensywną aktywność fizyczną przed snem;
- silny stres w życiu codziennym;
- problemy niepozwalające zasnąć.
Problemy ze snem – objawy
Istnieje wiele różnych zaburzeń snu, dlatego obraz kliniczny nigdy nie jest stały. Przykładowe rodzaje:
- bezsenność – trudność w zapadnięciu w sen. Osoba dotknięta problemem może przez wiele godzin leżeć w łóżku i przewracać się z boku na bok, lecz mimo późnej godziny nie zasypia. Jeśli zaśnie, często jest to sen płytki i łatwo taką osobę z niego wybudzić;
- narkolepsja – choroba neurologiczna charakteryzująca się nadmierną sennością w ciągu dnia;
- somnambulizm – inaczej lunatykowanie, czyli wykonywanie czynności ruchowych podczas snu, których po przebudzeniu lunatyk nie pamięta;
- lęki nocne, koszmary nocne;
- chrapanie pierwotne.
Wszystkie przewlekłe zaburzenia snu wymagają obserwacji i diagnostyki. Wpływają bowiem negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne. Do konsekwencji problemów ze snem zaliczyć można m.in.:
- wahania nastroju;
- przewlekłe zmęczenie, spadek samopoczucia;
- stany depresyjne;
- osłabienie organizmu i spadek odporności;
- pogorszenie kondycji skóry;
- bóle kostno-stawowe i bóle mięśniowe;
- wzmożoną męczliwość;
- problemy z pamięcią i koncentracją.
I wiele innych. Przewlekły niedobór snu jest również czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych i może zaostrzać przebieg schorzeń już występujących.
Zobacz również: Suplementy na zmęczenie.
Problemy ze snem – jak leczyć?
Jeśli jest to możliwe, należy wdrożyć leczenie przyczynowe. Przykładowo jeśli problemy ze snem wynikają z przepukliny kręgosłupa, która daje dolegliwości bólowe i neurologiczne, należy udać się do fizjoterapeuty, który zajmie się leczeniem kręgosłupa. W skrajnych, bardzo zaawansowanych przypadkach można rozważyć leczenie neurochirurgiczne. Przy problemach ze snem objawowo można stosować leki uspokajające i usypiające, jednak zawsze po konsultacji z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Bez względu na przyczynę problemów ze snem należy wypróbować domowe sposoby:
- spożycie ostatniego posiłku 1,5 godziny przed snem, nie później;
- dbanie o właściwą temperaturę w sypialni – najlepiej około 19 stopni C;
- wietrzenie sypialni przed snem;
- dbanie o czystą, świeżą pościel;
- zapewnienie odpowiedniego podłoża, czyli ergonomicznego materaca oraz poduszek;
- unikanie oglądania telewizji i korzystania z telefonu komórkowego przynajmniej 30 minut przed snem;
- wyciszenie się przed snem – np. medytacja, joga, ćwiczenia oddechowe;
- ziołolecznictwo – napary z szyszek chmielu, melisy, kozłka lekarskiego lub lawendy;
- aromaterapia – olejki eteryczne: olejek lawendowy, olejek rumiankowy, olejek jaśminowy, olejek bergamotowy i olejek walerianowy.
W większości przypadków idiopatycznej bezsenności domowe sposoby są wystarczające.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Selen
Naturalny suplement diety Spirulina + Selen w postaci tabletek został wytworzony wyłącznie z suszonych, sproszkowanych mikroskopijnych alg, należących do gatunku Spirulina platensis. Stanowi źródło organicznie związanego, naturalnie pozyskanego selenu. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Heitzman J., Zaburzenia snu – przyczyna czy skutek depresji?, Psychiatria Polska, 5/2009.
- Zawilska J., Półchłopek P., Wojcieszak J., Andrzejczak D., Chronobiologiczne zaburzenia snu: obraz kliniczny, podejścia terapeutyczne, Farmakologia Polska, 66/2010.
- Kapała A., Zaburzenia snu w kontekście przemian cywilizacyjnych, Sztuka Leczenia, 3/2014.
