Flora bakteryjna jelit to zbiór korzystnych drobnoustrojów, których podstawowym celem jest kompleksowe wspieranie zdrowia i samopoczucia człowieka. Szacuje się, że są to miliardy różnych szczepów bakterii, które niestety łatwo można wyeliminować np. nieodpowiednim stylem życia. W ostatnich latach coraz więcej mówi się o wspieraniu tych dobroczynnych bakterii.
Flora bakteryjna jelit – charakterystyka
Szacuje się, że w jelitach żyje nawet do 1500 różnych gatunków bakterii, spośród których 500 jest szczególnie istotnych, zaś zaledwie 50 gatunków stanowi tzw. rdzeń bakteryjny. To właśnie rdzeń bakteryjny obejmuje 99% wszystkich bakterii bytujących w tym odcinku przewodu pokarmowego. Dokładny skład i rodzaj flory zmienia się w zależności od odcinka jelita. W jelitach liczba bakterii stopniowo rośnie od 105 jtk/g w jelicie czczym (Bacteroides, Lactobacillus oraz Streptococcus) do 108 jtk/g w jelicie krętym (głównie Bacteroides, Clostridium, Enterococcus, Lactobacillus i Veillonella, Enterobacteriaceae). Jednak najliczniejszy i najbardziej aktywny zespół mikroorganizmów zamieszkuje jelito grube. Udowodniono, że łączna masa bakterii w jelicie grubym wynosi nawet do 2 kg i należą one do 4 podstawowych typów: Firmicutes, Bacteroidetes, Proteobacteria i Actinobacteria. Kluczowym etapem kolonizacji układu pokarmowego człowieka przez mikrobiotę jest poród.
Flora bakteryjna jelit dziecka
Skład mikroflory jelitowej dzieci poniżej 3. roku życia różni się znacząco od tego występującego u osób dorosłych. W jej rozwoju wyszczególnić można 2 etapy – pierwszy dotyczy bakterii względnie beztlenowych, takich jak Escherichia coli i innych Gram (-) bakterii z rodziny Enterobacteriaceae i Enterococcus, w drugim zaś wymienione bakterie, zużywając zapasy tlenu, przekształcają środowisko jelit na beztlenowe, wskutek czego pojawiają się bakterie takie jak Bifidobacterium, Clostridium, Bacteroides i Ruminococcus. Kompozycja mikroflory jelit dziecka zależy od wielu czynników, do których zalicza się przede wszystkim:
- rodzaj porodu;
- predyspozycje genetyczne;
- wiek;
- sposób odżywiania, w tym czas trwania karmienia piersią lub karmienie mlekiem modyfikowanym;
- czynniki środowiskowe;
- stres, infekcje;
- choroby współistniejące;
- antybiotykoterapia.
W przypadku dzieci urodzonych naturalnie w drogach pokarmowych dominują bakterie Lactobacillus, Bifidobacterium, Prevotella, Sneathia. Wszystko przez to, że znajdują się one również w drogach rodnych matki, z którymi rodzące się dziecko ma bezpośredni kontakt. Dzieci urodzone przez cesarskie cięcie mają w swoich drogach pokarmowych głównie Staphylococcus, Corynebacterium i Propionibacterium, a więc bakterie, które fizjologicznie znajdują się na skórze ich matek.
Zobacz również: Probiotykoterapia.
Flora bakteryjna jelit – funkcje
Flora bakteryjna jelit spełnia wiele istotnych funkcji, spośród których najważniejsze są:
- wspieranie homeostazy całego organizmu;
- kształtowanie odporności;
- utrzymanie metabolizmu na wysokim poziomie;
- synteza ważnych związków chemicznych, w tym serotoniny, prekursorów neuroprzekaźników, witaminy K czy witamin z grupy B;
- ochrona organizmu przez patogenami i czynnikami chorobotwórczymi;
- udział w trawieniu pokarmów i wchłanianiu wartościowych związków odżywczych znajdujących się w pożywieniu.
Uważa się, że zdrowie całego organizmu pochodzi właśnie z jelit i z flory bakteryjnej znajdującej się w tej okolicy. Znaleźć można wiele badań naukowych potwierdzających związek zaburzeń flory jelitowej z chorobami psychicznymi, spadkiem samopoczucia, przewlekłym zmęczeniem, cukrzycą, otyłością, schorzeniami dermatologicznymi, a nawet chorobami autoimmunologicznymi, w tym nowotworami. Pierwszą oznaką toczących się nieprawidłowości w obrębie flory jelitowej są zaburzenia trawienia, a więc zaparcia, biegunki lub niestrawność. To sygnał, aby zainteresować się zdrowiem swoich jelit, wdrażając do codziennych nawyków suplementację (zwłaszcza probiotyków i prebiotyków) oraz zbilansowaną, zdrową dietę.
Polecane produkty:
Naturalne probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają 150 milionów wyselekcjonowanych żywych szczepów bakterii. Produkt polecany jest szczególnie w sezonie jesienno-zimowym oraz podczas podróży, a także antybiotykoterapii. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Majewska K., Smolarek I., Jabłecka A., Mikroflora przewodu pokarmowego i jej rola w patogenezie cukrzycy typu 2, Farmacja Współczesna, 2017; 10: 158-162.
- Gałęcka M., Basińska A., Bartnicka A., Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka – implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 2, 50-59.
- Gulas E., Wysiadecki G., Strzelecki D., Gawlik-Kotelnicka O., Polguj M., Jak mikrobiologia może wpływać na psychiatrię? Powiązania między florą bakteryjną jelit a zaburzeniami psychicznymi, Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1023-1039.