Wzdęcia

Wzdęcia to całkowicie fizjologiczna, naturalna reakcja organizmu każdego człowieka. Bez względu na styl życia czy wiek codziennie w jelitach, podczas trawienia, powstają gazy, które muszą w pewnym momencie znaleźć ujście. Najczęściej gazy są bezzapachowe, choć w zależności od problemów zdrowotnych czy stosowanej diety, mogą wiązać się z nieprzyjemnym zapachem.

Wzdęcia – przyczyny

U zdrowej osoby dorosłej całkowita objętość gazów w przewodzie pokarmowym mieści się w zakresie 150-200 ml. Stanowią one mieszankę:

• azotu (11–92%);
• tlenu (0–11%);
• dwutlenku węgla (3–54%);
• wodoru (0–86%);
• metanu (0–86%);
• lotnych kwasów organicznych;
• siarkowodoru (0–1%).

W różnych proporcjach. Pochodzą one z połykanego powietrza, dyfundują z krwi, tworzą się w przebiegu reakcji chemicznych i fermentacji bakteryjnej. Kluczową rolę w patofizjologii wzdęć odgrywa nieprawidłowa gospodarka gazami jelitowymi, która obejmuje produkcję, transport i uwalnianie gazów z przewodu pokarmowego. Produkcja gazów jest zdeterminowana przez 3 podstawowe czynniki: dostępność składników niewchłoniętych w jelicie cienkim, skład i rozmieszczenie mikroflory jelitowej oraz w małym stopniu dyfuzja z krwi. Czynnikami ryzyka powstawania nadmiernej ilości gazów są:

• stres w życiu codziennym;
• mówienie podczas jedzenia;
• bardzo szybkie spożywanie posiłków, zwłaszcza obfitych;
• choroby jelit, zwłaszcza choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia, nadwrażliwości i alergie pokarmowe, zespół jelita drażliwego.

Gazy o nieprzyjemnym zapachu mogą świadczyć o wzmożonej fermentacji bakteryjnej, związanej ze spożyciem dużej ilości produktów takich jak: groch, fasola, bób, kapusta, brukselka, kabaczek, por, kalafior, szparagi, cebula, czosnek, jaja, sery pleśniowe, tłuste ryby, słodycze, tłuste potrawy, napoje gazowane, alkoholowe (zwłaszcza piwo) i zawierające kofeinę.

Wzdęcia – kiedy udać się do lekarza?

Wizyta u lekarza jest wskazana w sytuacjach, gdy wzdęciom towarzyszą inne niepokojące nas objawy. Zwłaszcza silne bóle brzucha, trudności z wypróżnianiem się, przewlekłe zaparcia lub biegunki, kolki oraz domieszka krwi w stolcu. Także skurcze w obrębie brzucha, nudności i wymioty należy skonsultować ze specjalistą.

U zdrowego człowieka przemieszczanie i usuwanie nawet większych ilości gazów jelitowych odbywa się bezobjawowo wskutek przyspieszenia pasażu jelitowego. Proces warunkują odruchy trzewne oraz sygnały egzogenne i endogenne (pokarm, leki, enterohormony). Wszystko pozostaje pod kontrolą układu nerwowego i nie powoduje żadnych objawów dodatkowych. Dlatego wszelkie odstępstwa od normy, jeśli występują często lub mają charakter przewlekły, są wskazaniem do wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub gastroenterologa.

Domowe sposoby na wzdęcia

Nadmierne, częste lub przewlekłe wzdęcia można zmniejszać za pomocą odpowiedniego trybu życia oraz domowych sposobów. Należy przestrzegać poniższych wskazówek:

• spożywanie 4-5 niewielkich posiłków w stałych odstępach czasu;
• spożywanie posiłków bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając kęsy pokarmowe i unikając rozmów w trakcie jedzenia, aby nie połykać powietrza;
• zamiana napojów gazowanych na niegazowane;
• rezygnacja z palenia papierosów i żucia gum;
• zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych na rzecz tłuszczów roślinnych;
• unikania smażenia wybieranie gotowania na parze, pieczenia pod przykryciem i duszenia;
• usuwanie skórek i pestek z warzyw i owoców przed ich spożyciem lub obróbką kulinarną;
• unikanie nadmiernego spożycia błonnika pokarmowego, produktów ciężkostrawnych i wzdymających (np. fasola, grzyby, kapusta, groch);
• regularna aktywność fizyczna, minimum 30 minut dziennie (np. spacery, jazda na rowerze).

Doraźnie dobrze sprawdza się również ziołolecznictwo. Przykładowo, można 2 łyżeczki świeżo rozgniecionych nasion gorczycy zalać szklanką wody i odstawić na noc w ciepłe miejsce. Podczas wzdęć pijemy 1/4 szklanki 3 razy dziennie. Innymi ziołami o działaniu przeciwwzdęciowym są tymianek, rozmaryn, kardamon, oregano, cynamon i bazylia. Warto wykorzystywać je podczas gotowania. Choć najczęściej przy uporczywych wzdęciach sięgamy po leki zakupione w aptekach, warto wcześniej wypróbować domowych, bezpiecznych i naturalnych metod.

Spirulina i chlorella Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Jackowska A., Łukaszyk A., Wzdęcia – mity i fakty, Przegląd Gastroenterologiczny, 3/2008.
2. Słomka M., Małecka-Panas E., Wzdęcia i odbijania, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 7/2011.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.