Żywność wysokoprzetworzona

Żywność wysokoprzetworzona to wszystkie produkty spożywcze, które w procesie produkcji są poddawane wieloetapowej obróbce, wskutek czego tracą część składników i większość właściwości prozdrowotnych. Jednocześnie nierzadko zyskują składniki szkodliwe, które (spożywane często) prowadzą do pogorszenia stanu zdrowia.

Żywność wysokoprzetworzona

Żywność wysokoprzetworzona

Według systemu klasyfikacji żywności NOVA, współcześnie dostępną żywność można podzielić pod względem stopnia jej przetworzenia na następujące grupy:

  • żywność niskoprzetworzona – powstaje poprzez dodanie soli, oleju, cukru lub innych substancji do produktów nieprzetworzonych (np. mięsa, owoców, warzyw, mleka). Składa się ona z kilku składników (np. warzywa lub rośliny strączkowe konserwowane, całe owoce konserwowane w syropie, większość świeżo upieczonego pieczywa oraz sery, do których dodaje się jedynie sól);
  • żywność wysokoprzetworzona – produkowana z zastosowaniem wielu rodzajów dodatków, w tym imitujących lub wzmacniających walory sensoryczne żywności (m.in. gazowane napoje bezalkoholowe, pakowane przekąski słodkie, słodycze, fast-foody.

Procesy i składniki stosowane do produkcji żywności wysokoprzetworzonej mają na celu stworzenie produktów wysoce rentownych. Oznacza to, że ich produkcja po prostu się opłaca – jest tania, nie wymaga większego nakładu pracy i czasu, produkty te mają długi termin przydatności do spożycia. Są również lubiane przez konsumentów przez wzgląd na „uzależniający”, bogaty i intensywny smak, który niestety jest podkreślany niekoniecznie zdrowymi związkami chemicznymi.

Żywność wysokoprzetworzona – przykłady

Tak naprawdę większość żywności w klasycznym sklepie spożywczym można określić jako wysokoprzetworzoną. Przykładami są między innymi:

  • przekąski tłuste lub słone – popcorn, chipsy, orzeszki w panierkach, nuggetsy do odsmażenia;
  • słodycze – cukierki, czekolady, gumy do żucia, żelki, batony, ciastka;
  • masowo pakowane pieczywo i bułki, ciastka (herbatniki);
  • margaryna i inne produkty do smarowania;
  • słodzone płatki śniadaniowe;
  • jogurty owocowe;
  • napoje energetyczne;
  • gotowe dania mięsne, serowe, makaronowe i pizze;
  • paluszki drobiowe i rybne;
  • kiełbaski, burgery, hot dogi i inne odtworzone produkty mięsne;
  • produkty mlekozastępcze (napoje, sery);
  • gotowe zupy, makarony;
  • desery „błyskawiczne” w proszku i pakowane.

I wiele innych. Niestety ze względu na smak, cenę i możliwość szybkiego przygotowania w domu, wiele osób na co dzień sięga po taką żywność. Tym bardziej że jest ona ogólnodostępna.

Zobacz również: Zdrowa dieta.

Czy wysokoprzetworzona żywność jest zdrowa?

Produkty wysokoprzetworzone, poddawane zaawansowanym procesom przetwórczym, wpływają niekorzystnie na poziom i przyswajalność składników odżywczych. Są ubogie w witaminy, minerały, antyoksydanty, pełnowartościowe białko, NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe) i inne grupy pożądanych związków odżywczych. Jednocześnie zawierają konserwanty, sztuczne barwniki spożywcze, aromaty i polepszacze smaku. W konsekwencji mogą one wywoływać nadpobudliwość, prowadzić do zanieczyszczenia organizmu, są potwierdzonym czynnikiem ryzyka otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, zaburzeń trawienia i innych chorób cywilizacyjnych. Zaspokajają apetyt i poprawiają chwilowo samopoczucie, lecz na dłuższą metę ich systematyczne spożycie nie będzie korzystne.

Nie oznacza to, że całkowicie należy wykluczyć je z diety. Jednak z całą pewnością nie powinny stanowić jej bazy. Tego typu produkty można spożywać sporadycznie (np. w dniu, w którym wyjątkowo nie mamy czasu samodzielnie przygotować zdrowego posiłku), nie wytwarzając w sobie nawyku sięgania po nie.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Szynal K., Polaniak R., Górski M., Grajek M., Ciechowska K., Grochowska-Niedworok E., Żywność przetworzona i dodatki do żywności w kontekście dysbiozy oraz jej konsekwencji zdrowotnych, Postępy Mikrobiologii, 6/2021.
  2. Kapczuk P., Komorniak N., Rogulska K., Bosiacki M., Chlubek D. Żywność wysokoprzetworzona i jej wpływ na zdrowie dzieci i osób dorosłych, Postępy Biochemii 66 (1) 2020.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *