Otyłość

Otyłość (łac. obesitas) to jedna z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych w XXI wieku. Na jej rozwój wpływają przede wszystkim: nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, stres, uwarunkowania genetyczne (choć w najmniejszym stopniu). Należy pamiętać, że na dłuższą metę otyłość jest zagrożeniem zdrowia, a nawet życia. Walka z nią jest jednak wyjątkowo skomplikowana, zwłaszcza współcześnie, gdy popularność zdobywa trend zwany body positive, mówiący o tym, że nawet sylwetki ze znaczną zawartością tkanki tłuszczowej wymagają akceptacji i normalizowania.

Co to jest otyłość?

Otyłość definiuje się jako nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, prowadzące do licznych powikłań narządowych i stanowiące zagrożenie życia człowieka. To poważne zagrożenie we współczesnej medycynie. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z lutego 2010 roku, około miliard osób dorosłych na całym świecie ma nadwagę, zaś u ponad 300 milionów stwierdza się otyłość. Do dziś wartości te drastycznie wzrosły, pomimo coraz większej świadomości na temat zdrowia, aktywności fizycznej i zbilansowanej, zdrowej diety. Diagnozując otyłość, można posłużyć się kalkulatorem BMI:

• < 18,5 kg/m2 – niedowaga;
• 18,5-24,9 kg/m2 – prawidłowa masa ciała;
• 25-29,9 kg/m2 – nadwaga;
• 30-34,9 kg/m2 – otyłość I stopnia;
• 35-39,9 kg/m2 – otyłość II stopnia;
• > 40 kg/m2 – otyłość III stopnia.

Wyliczanie BMI nie jest jednak tak dokładne, jak dawniej twierdzono. Dlatego rozpoznając otyłość, bezwzględnie należy wziąć pod uwagę pomiar obwodu w talii (≥ 102 cm u mężczyzn oraz ≥ 88 cm u kobiet) oraz poziom tkanki tłuszczowej, co mierzy się specjalnym urządzeniem.

Przyczyny otyłości

Bardzo dobrze znane są czynniki ryzyka prowadzące do wystąpienia otyłości. Są to przede wszystkim:

• niski poziom aktywności fizycznej, siedzący tryb życia, brak ruchu w życiu codziennym (także tego spontanicznego, związanego z wykonywaniem obowiązków czy relaksem);
• dieta bogata w tłuszcze nasycone, cukry proste, żywność wysokoprzetworzoną, zwłaszcza jeśli dzienna podaż kaloryczna przekracza zapotrzebowanie organizmu;
• niektóre choroby, przy których pojawiają się zaburzenia związane z metabolizmem i spalaniem tkanki tłuszczowej – ich przykładami są choćby niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto, cukrzyca, zespół metaboliczny, niektóre nowotwory, karłowatość przysadkowa, wielotorbielowatość jajników;
• niektóre choroby genetyczne i wrodzone, np. zespół Downa, zespół Turnera czy zespół Williego-Pradera;
• przyjmowanie niektórych leków, takich jak leki przeciwdepresyjne, estrogeny, progesteron, leki przeciwpadaczkowe, insulina, glikokortykoidy.

Wiele mówi się o predyspozycjach genetycznych, które mogą wprawdzie zwiększać ryzyko wystąpienia otyłości u dziecka, jednak można im przeciwdziałać. Udowodniono, że otyłość jednego rodzica sprawia, że prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby u dziecka wzrasta aż 5-krotnie, natomiast jeśli problem dotyczy obu rodziców – nawet 13-krotnie. Udowodniono jednak jednocześnie, że dbanie o zdrowy styl życia, systematyczne badania kontrolne i wszelkie działania mające na celu profilaktykę otyłości są wystarczające u większości takich dzieci. Uwarunkowania genetyczne nie mogą więc być wymówką dla osób otyłych.

Na koniec warto wspomnieć, że ryzyko otyłości jest ściśle powiązane ze stylem życia. Zwłaszcza z bardzo wysokim poziomem stresu, niską akceptacją własnego ciała, brakiem pewności siebie, traumami i zmartwieniami. Takie osoby mają przykładowo tendencję do zajadania nerwów i smutku, znacznie chętniej sięgają po niezdrowe przekąski lub jedzą późną nocą. Wszystko to przekłada się na stopniowe gromadzenie tkanki tłuszczowej. Nadmierne spożywanie zbyt dużych posiłków może być formą manifestu lub zwrócenia na siebie uwagi. Jak zatem widać, czynniki psychologiczne mają ogromny udział w powstawaniu otyłości.

Konsekwencje otyłości

Konsekwencje otyłości u pacjentów obu płci są zbliżone. Najczęściej diagnozuje się:

• miażdżycę;
• chorobę niedokrwienną serca;
• nadciśnienie tętnicze;
• cukrzycę typu 2;
• zaburzenia gospodarki lipidowej;
• kamicę nerkową;
• depresję, wahania nastroju;
• niepłodność, zaburzenia erekcji (u mężczyzn) i wiele innych dysfunkcji seksualnych;
• zespół policystycznych jajników (u kobiet);
• zespół bezdechu sennego;
• choroby pęcherzyka żółciowego;
• chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa i stawów obwodowych.

Coraz częściej wskazuje się na wyraźnie zaznaczony związek otyłości z podwyższonym ryzykiem występowania nowotworów, m.in. raka jelita grubego, raka piersi czy raka endometrium. Nadmiar tkanki tłuszczowej pogarsza rokowania wielu chorób ostrych i przewlekłych, powoduje przyspieszoną męczliwość podczas aktywności fizycznej oraz u wielu osób negatywnie oddziałuje na psychikę.

Leczenie otyłości

Pierwszym i jednocześnie najistotniejszym krokiem w leczeniu otyłości jest zrozumienie własnego problemu, wyznaczenie sobie celów oraz wykazanie dużej motywacji, ponieważ droga czekająca pacjenta będzie powolna i długa, jednak warta poświęceń. Leczenie zaawansowanej otyłości, zwłaszcza powikłanej jej konsekwencjami, powinno przebiegać pod okiem doświadczonych lekarzy.

Na leczenie otyłości składają się 2 aspekty: modyfikacja diety oraz systematyczna aktywność fizyczna. Wdraża się dietę niskokaloryczną (około 500 kcal mniej niż wynosi dzienne zapotrzebowanie energetyczne organizmu), bogatą w świeże owoce i warzywa, błonnik pokarmowy oraz białko, wykluczającą natomiast cukry proste, alkohol, tłuszcze trans. Wspomóc można się suplementami diety, aby obniżka kaloryczna nie doprowadziła do niedoborów pokarmowych. Kolejnym krokiem jest aktywność fizyczna dobrana indywidualnie do wydolności i możliwości pacjenta. Najlepiej sprawdza się połączenie treningów aerobowych z treningami siłowymi.

Spadek masy ciała powinien być stopniowy i łagodny, tylko wtedy efekty mają szansę utrzymać się przez długi czas. Dobrym pomysłem jest zdecydowanie się na leczenie otyłości w uzdrowiskach czy specjalnych klinikach mających doświadczenie z takimi pacjentami. Jeśli pojawi się taka konieczność, można skorzystać z pomocy psychoterapeuty, który dodatkowo zmotywuje do działania. Leczenie powikłań otyłości nierzadko wymaga farmakoterapii.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Wąsowski M., Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E., Otyłość – definicja, epidemiologia, patogeneza, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 4, 2013.
2. Juruć A., Bogdański P., Otyłość i co dalej? O psychologicznych konsekwencjach nadmiernej masy ciała, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010, Tom 1, nr 4, 210-219.
3. Suchodolska P., Orkusz A., Otyłość – przyczyny, rodzaje, leczenie, skutki, Nauki Inżynierskie i Technologie, 4/2018.