Witamina B1 (tiamina) to jedna z witamin z grupy B, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Kojarzy się przede wszystkim z chorobą beri-beri, której zapobiega. Jest substancją egzogenną, czyli musi zostać dostarczona do organizmu wraz z pożywieniem.
Witamina B1 – zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie na tiaminę jest stosunkowo niewielkie. Zależy przede wszystkim od zapotrzebowania energetycznego, co jest indywidualne dla każdej osoby. Zalecane dzienne spożycie witaminy B1 wynosi około 1,2-1,5 mg dla mężczyzn i 1,0-1,1 mg dla kobiet.
W większych ilościach powinna być przyjmowana przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Są to jednak ilości łatwe do dostarczenia przez zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w tę witaminę.
Źródła witaminy B1
Witamina B1 znajduje się przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego. Głównie są to produkty pełnoziarniste, ale witaminę tę można znaleźć także w produktach takich jak:
- Spirulina;
- zielony groszek;
- brukselka;
- ananas;
- pomarańcza;
- biała fasola.
W przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego jej spore ilości zawierają:
- jajka;
- serca cielęce;
- łosoś;
- mięso kacze lub gęsie;
- wołowe wątroby;
- mięso wieprzowe.
Zdecydowanie najbogatszym źródłem są jednak drożdże. Dla przykładu, 100 gram zielonego groszku zawiera 0,32 mg tiaminy, zaś 100 gram jajek około 0,12 mg. Natomiast 100 gram drożdży może posiadać nawet do 20 gram tej witaminy.
Witaminę B1 uważa się za substancję egzogenną, czyli taką, którą należy dostarczyć do organizmu wraz z pokarmem. Warto wiedzieć, że bakterie naturalnie zasiedlające układ pokarmowy człowieka posiadają zdolność do syntezy pewnych ilości tej witaminy. Są one jednak tak śladowe, że nie przyczyniają się do pokrycia dziennego zapotrzebowania.
Witamina B1 – funkcje
Witamina B1 jest kofaktorem, czyli cząsteczką organiczną, która wiąże się z innymi elementami lub enzymami dla umożliwienia zajścia procesów metabolicznych. Tiamina jest niezbędna do działania przynajmniej 3 enzymów zaangażowanych w metabolizm węglowodanów. Związki, których powstanie zależy od witaminy B1, potrzebne są do syntezy białka, DNA czy też związków chemicznych w mózgu.
Dodatkowo wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego oraz uczestniczy w procesie spalania cukrów, wpływając tym samym na układ pokarmowy. Dzięki witaminie B1 możliwy jest prawidłowy wzrost i rozwój organizmu.
Witamina B1 stosowana jest również w medycynie jako środek wspomagający działanie niesteroidowych leków przeciwbólowych, zwłaszcza w zespołach bólowych kręgosłupa.
Niedobór witaminy B1
Niedobór omawianej witaminy może prowadzić do poważnych zaburzeń mózgowych. Neuropatia (uszkodzenie nerwów) wiąże się z niedoborem tiaminy.
Niedobory mogą pojawić się wówczas, gdy niewzbogacone, przetworzone produkty (np. biała mąka czy biały ryż) stanowią podstawowe składniki diety.
Objawy niedoboru obejmują:
- rozwój choroby beri-beri (utrata mięśni z powodu uszkodzenia nerwów i obrzęku);
- zaburzenia umysłowe;
- anoreksję;
- powiększenie serca;
- łagodne zaburzenia metabolizmu energetycznego;
- ubytek neuronów w pewnych obszarach mózgu.
U alkoholików może również rozwinąć się związany z niedoborem timiny zespół Wernickego-Korsakowa. Zespół ten wiąże się z wystąpieniem kwasicy metabolicznej, kwasicy mleczanowej.
Z kolei w przypadku choroby beri-beri jako pierwsze objawy wymienia się sztywność nóg i oczopląs (szybkie, mimowolne ruchy gałek ocznych ze zmniejszoną ostrością wzroku, ograniczoną do możliwości policzenia palców).
Nadmiar witaminy B1
Jedyna znana toksyczność tiaminy jest obserwowana przy podawaniu dożylnym. Możliwość toksyczności witaminy B1 istnieje również jednak w przypadku przyjmowania suplementów diety w skrajnie dużych dawkach. Zwłaszcza, jeśli suplementacja jest długotrwała, a konsument chronicznie stosuje bardzo duże ilości produktu.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grober U., Mikroskładniki odżywcze, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław 2010.
- Tylicki A., Siemieniuk M., Tiamina i jej pochodne w regulacji metabolizmu komórek, Postępy Higieny i Epidemiologii, 65/2011.