Kwasy tłuszczowe Omega to grupa niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które pełnią niezwykle istotną rolę w funkcjonowaniu organizmu człowieka na każdym etapie jego życia. Niestety w większości nie są przez niego syntezowane, dlatego musimy je dostarczać wraz z dietą. Dzielimy je na kwasy Omega 3, Omega 6 i Omega 9, w zależności od budowy chemicznej. W największym stopniu powinniśmy dostarczać do ustroju kwasy Omega 3.
Kwasy tłuszczowe Omega – charakterystyka
Wśród kwasów tłuszczowych obecnych w organizmie człowieka i dostarczanych do niego wraz z dietą wyróżniamy tłuszcze nasycone i tłuszcze nienasycone, w tym jednonienasycone i wielonienasycone. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe składają się z łańcucha węglowodorowego o różnej długości z kilkoma wiązaniami podwójnymi. Wiązania oddzielone są pojedynczymi grupami metylowymi, a wyznaczenie konkretnej rodziny kwasów tłuszczowych (Omega 3, Omega 6 czy Omega 9) zależy od położenia pierwszego podwójnego wiązania, począwszy od grupy metylowej. Kwasy tłuszczowe dzielimy na kwasy Omega 3, 6, 9.
Omega 3 to:
- ALA (kwas alfa-linolenowy) – jest prekursorem dla EPA i DHA, co oznacza, że organizm może go przekształcać w te kwasy Omega 3;
- EPA (kwas eikozapentaenowy) – kluczowy dla zdrowia serca i całego układu krążenia;
- DHA (kwas dokozaheksaenowy) – istotny dla zdrowego rozwoju mózgu i wzroku, w szczególności w okresie płodowym i niemowlęcym.
Omega 6 to:
- kwas linolowy (LA);
- kwas gamma-linolenowy (GLA);
- kwas arachidonowy (AA).
Omega 9 to:
Organizm człowieka nie jest w stanie syntezować większości kwasów tłuszczowych Omega. Wyjątkiem są kwasy Omega 9, które mogą powstawać w tkankach w niewielkich ilościach. Mimo tego nie są to ilości niezbędne do pokrycia dziennego zapotrzebowania.
Kwasy tłuszczowe Omega – źródła
Źródłami kwasów tłuszczowych Omega 3 są:
- tłuste ryby morskie (najlepiej sardynki, tuńczyk, łosoś, makrela);
- owoce morza;
- nasiona lnu;
- chia i konopi;
- orzechy włoskie;
- oleje roślinne.
Najbogatsze w Omega 3 oleje roślinne to olej lniany, olej rzepakowy, olej z lnianki siewnej.
Źródłami kwasów tłuszczowych Omega 6 są:
- olej słonecznikowy;
- olej z czarnuszki siewnej;
- pestki dyni;
- nasiona sezamu;
- orzechy nerkowca;
- migdały;
- produkty zbożowe.
Z kolei kwasy Omega 9 w największych ilościach znajdziemy w:
- awokado;
- oliwie z oliwek;
- orzechach makadamia;
- migdałach;
- oleju z orzechów laskowych.
Działanie kwasów tłuszczowych Omega
Udowodniono, że kwasy tłuszczowe Omega:
- wspierają serce i cały układ krwionośny, ponieważ obniżają poziom trójglicerydów, regulują ciśnienie krwi i zmniejszają ryzyko miażdżycy;
- wspierają mózg i układ nerwowy – zwłaszcza kwas DHA to kluczowy składnik mózgu i siatkówki oka, wspomaga pamięć i koncentrację, zmniejsza ryzyko demencji, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera. Szczególnie Omega 3 są niezbędne dla rozwijającego się płodu;
- zmniejszają stany zapalne w organizmie – łagodzą stany zapalne stawów, skóry i jelit;
- poprawiają odporność organizmu – zwiększają odporność na infekcje, a jeśli już wystąpią, są przechodzone łagodniej;
- wspomagają zdrowie psychiczne – mogą łagodzić objawy depresji i lęku;
- utrzymują wysoką kondycję skóry, włosów i paznokci;
- pośrednio wpływają korzystnie na florę bakteryjną jelit i regulują trawienie;
- poprawiają płodność.
Dlatego ważne jest, aby były stałym elementem diety każdego człowieka, wypierając z niej źródła kwasów tłuszczowych nasyconych.
Suplementacja kwasów tłuszczowych Omega
Sama suplementacja kwasów tłuszczowych Omega powinna trwać przez dłuższy okres czasu (co najmniej 4 tygodnie, jednak tak naprawdę może – i powinna – trwać długofalowo, przez miesiące). Kapsułki lub olej spożywamy codziennie, zgodnie z zaleceniami producenta. Jeśli jednocześnie suplementujemy witaminę A, witaminę D, witaminę E, witaminę K najlepiej przyjmować je wspólnie z Omega 3, ponieważ są to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – lepiej wchłaniają się przy obecności olejów. Bardzo ważne jest, aby suplementy diety z Omega miały bardzo wysoką jakość. Jeśli wybieramy oleje roślinne, muszą to być oleje nierafinowane, tłoczone na zimno.
Kolejnym istotnym czynnikiem jest wybór właściwych kwasów tłuszczowych Omega. Z reguły rekomenduje się kwasy Omega 3, a w mniejszej ilości Omega 6 i Omega 9, ponieważ ważna jest proporcja między nimi. Stosunek Omega 3 do Omega 6 powinien wynosić co najmniej 5:1 (z przewagą dla Omega 3). Niestety współczesna dieta większości ludzi opiera się na większej podaży Omega 6 i niedoborze Omega 3, co predysponuje do nasilania się stanów zapalnych w organizmie. Właśnie dlatego, chcąc wyrównać docelowe proporcje, większość specjalistów zaleca przyjmowanie kwasów Omega 3.
Polecane produkty:
![]() |
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bałasińska B., Jank M., Kulasek G., Właściwości i rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.
- Szczepańska D., Bryndal I., Olej rzepakowy źródłem cennych kwasów omega 3-6-9, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 494/2017.
- Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, Chemik, 2/2014.