Kwas nerwonowy

Kwas nerwonowy to organiczny związek chemiczny należący do grona niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a dokładniej do grona kwasów tłuszczowych Omega 9. Występuje naturalnie w organizmie człowieka, głównie w obrębie układu nerwowego. W diecie znaleźć go można w tłuszczach zwierzęcych, w mniejszych ilościach zaś w olejach roślinnych tłoczonych na zimno.

Kwas nerwonowy – charakterystyka

Kwas nerwonowy jest jednonienasyconym kwasem tłuszczowym zaliczanym do grona kwasów karboksylowych. Posiada wzór sumaryczny C₂₄H₄₆O₂ oraz masę molową 366,62 g/mol. W chemii znany jest również jako kwas (Z)-tetrakoz-15-enowy. Pod względem budowy chemicznej ma 24 atomy węgla i jedno wiązanie podwójne w konfiguracji cis (Z). Kwas nerwonowy zalicza się do grona kwasów tłuszczowych Omega 9, co oznacza, że ostatnie wiązanie podwójne lokalizuje się przy dziewiątym od końca atomie węgla łańcucha węglowodorowego. Omega 9 są istotnym elementem diety człowieka, ponieważ w odpowiednich ilościach wspierają funkcje wielu różnych parametrów biochemicznych i układów. Jednak mimo tego zdecydowana przewaga w diecie powinna należeć do kwasów tłuszczowych Omega 3.

W organizmie człowieka kwas nerwonowy znaleźć można w największych ilościach w układzie nerwowym, a dokładniej w otoczkach mielinowych, które otaczają włókna nerwowe. Z tego względu, jego działanie opiera się więc głównie na wspieraniu czynności zarówno ośrodkowego układu nerwowego jak i obwodowego układu nerwowego.

Kwas nerwonowy – działanie

Kwas nerwonowy uczestniczy w budowie błon komórkowych neuronów (podstawowe komórki nerwowe) i wspiera prawidłowe funkcjonowanie całego układu nerwowego poprzez wzmacnianie przekaźnictwa nerwowego. Ciekawostką jest, że w ostatnich latach związek ten badany jest pod kątem wspomagania leczenia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak stwardnienie rozsiane czy choroba Alzheimera. Naukowcy i lekarze wiążą bardzo duże nadzieje z kwasem nerwonowym. To właśnie od wspierania układu nerwowego wzięła się jego nazwa „nerwonowy”.

Udowodniono też, że kwas nerwonowy może chronić komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym i stanami zapalnymi, co ma znaczenie w profilaktyce chorób neurologicznych i nie tylko. Na przewlekłe stany zapalane narażony jest współcześnie każdy człowiek ze względu na łatwy dostęp do niezdrowej diety, zanieczyszczonej pestycydami, a także ze względu na życie wśród zanieczyszczeń, silny stres, częste i powszechne przyjmowanie leków. Istotnym jest więc, aby wspierać przeciwzapalnie organizm wraz z dietą.

Źródła kwasu nerwonowego

Kwas nerwonowy znaleźć można zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, choć ta druga grupa jest w niego znacznie bogatsza. Do grona źródeł zwierzęcych, a więc tych gdzie znajduje się go więcej, zaliczyć można przede wszystkim:

• olej z mózgu rekina;
• tkanki nerwowe zwierząt (ciekawostką jest, że po raz pierwszy kwas nerwonowy wyizolowano z rdzenia kręgowego ssaków).

Natomiast jego źródłami roślinnymi są:

• nasiona klonu Yuanbao;
• olej z nasion Malania oleifera.

Tak naprawdę niewiele jest wartościowych dietetycznych źródeł kwasu nerwonowego. Ludzki organizm może sam syntetyzować kwas nerwonowy, ale w ograniczonym zakresie. Proces ten zachodzi w największym stopniu w wątrobie i mózgu, gdzie kwas nerwonowy powstaje z kwasu oleinowego (inny związek organiczny z grona Omega 9) poprzez szereg reakcji elongacji (wydłużania łańcucha węglowego).

Olej z czarnuszki Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bałasińska B., Jank M., Kulasek G., Właściwości i rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.
2. Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, Chemik 2/2014.