Oleje roślinne należą do surowców kosmetycznych o działaniu emoliencyjnym oraz kondycjonującym skórę i włosy. Są też powszechnie wykorzystywane w gastronomii i lecznictwie. Aby dostarczały jednak cennych witamin, minerałów i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), powinny być nierafinowane, tłoczone na zimno.
Oleje roślinne – czym są?
Oleje roślinne to estry gliceryny (glicerolu) oraz kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych, zawierające w swojej strukturze chemicznej długie alifatyczne łańcuchy węglowe. Występują jako ciekłe tłuszcze pochodzenia roślinnego, które w temperaturze pokojowej zachowują płynną konsystencję. Wyjątkiem jest olej kokosowy, który nawet w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym. Pozyskiwane mogą być z różnych części roślin, zwłaszcza jednak z nasion, owoców, pestek i kiełków.
Oleje roślinne – właściwości zdrowotne
Oleje roślinne są integralnym składnikami diety każdego człowieka (od najmłodszych lat, aż do późnej starości) ze względu na wysoką wartość energetyczną oraz zawarte w nich niezbędne kwasy tłuszczowe. W składzie olejów nierafinowanych znaleźć można ponadto witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (witamina A, witamina D3, witamina E, witamina K) i fitosterole o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Alkohole alifatyczne i triterpenowe, białka, fosfolipidy, węglowodory i polifenole występują w olejach roślinnych w mniejszych ilościach – zazwyczaj poniżej 2,5% masy produktu, jednak również wywierają korzystny wpływ na ludzkie zdrowie.
Oleje roślinne są cenione zwłaszcza ze względu na wysoką zawartość kwasów Omega 3 i Omega 6 – szczególnie z niedoborami Omega 3 zmaga się spora część populacji Polski i na całym świecie. Kwasy te pełnią w organizmie człowieka różnorodne funkcje:
- regulują stężenie cytokin (których wysoki poziom sprzyja tworzeniu się stanów zapalnych w organizmie);
- obniżają ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak depresja, zaburzenia trawienia, otyłość, zespół metaboliczny czy nowotwory;
- regulują ciśnienie tętnicze krwi;
- poprawiają samopoczucie, zwiększają pamięć i koncentrację;
- wspierają utrzymanie prawidłowego przewodnictwa nerwowego;
- utrzymują prawidłowy poziom cholesterolu;
- zapewniają elastyczność i jędrność skóry, poprawiają kondycję włosów i paznokci;
- mają ogromny wpływ na libido oraz wysoką płodność u obu płci;
- wspierają poprawne widzenie, także o zmierzchu;
- podnoszą odporność organizmu.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dzienne zapotrzebowanie na DHA i EPA przez osobę dorosłą wynosi 250 mg. Najlepiej uzupełniać więc dietę o oleje roślinne, które są ich bogatym źródłem.
Jak spożywać oleje roślinne
Oleje tłoczone na zimno posiadają zazwyczaj 6-miesięczny okres przydatności do spożycia. W przypadku olejów rafinowanych okres ten wynosi 1-2 lata. Jeśli produkt będzie przechowywany w ciemnych szklanych butelkach, dłużej zachowa swoje wartości odżywcze. Oleje roślinne można spożywać na wiele sposobów, co ważne, nie należy ich jednak podgrzewać, np. smażyć na nich czy dodawać do pieczeni w trakcie obróbki. Wysokie temperatury niszczą wiele wartościowych składników odżywczych takich produktów. Oleje można natomiast dodawać do gotowych już (nałożonych na talerz) dań, zwłaszcza na bazie grochu, grzybów, kapusty czy ziemniaków. Bardzo dobrze wzbogacą zupy krem, omlety, owsianki, sałatki, surówki, a nawet kanapki. W formie suplementów diety są sprzedawane jako kapsułki. Należy pamiętać o ich systematycznym przyjmowaniu.
Oleje roślinne w kosmetologii
Oleje roślinne znajdują również szerokie zastosowanie w kosmetologii – zarówno do pielęgnacji włosów, jak i skóry czy paznokci. Wystarczy dodać je do kąpieli, ulubionego kremu, domowych kosmetyków czy szamponów. Popularnością cieszy się olejowanie włosów (nakładanie oleju bezpośrednio na włosy lub na odżywkę naniesioną wcześniej) oraz metoda OCM (olejowe oczyszczanie twarzy). Ważne, aby oleje były dobrane indywidualnie do potrzeb skóry lub porowatości włosów. Odpowiednio dobrane wesprą pielęgnację każdego typu skóry i każdego rodzaju włosów.
Zobacz również: Olej z czarnuszki do włosów.
Działają ochronnie, nawilżają i przyspieszają regenerację. Wydobywają blask skóry, mogą zmniejszać widoczność zmarszczek mimicznych i cellulitu. Skóra staje się jędrna, a ewentualne podrażnienia i ranki goją się szybciej. W odniesieniu do włosów mogą podkreślać ich skręt, chronią przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, a także intensywnie regenerują.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kaniewska M., Kosmetologia podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.
- Krajewska M., Zdybel B., Andrejko D., Ślaska-Grzywna B., Tańska M., Chemical propertis of selected cold pressed oils, Acta Agrophysica, 4/2017.
- Mińkowski K., Grześkiewicz S., Jerzewska M. Ocena wartości odżywczej olejów roślinnych o dużej zawartości kwasów linolenowych na podstawie składu kwasów tłuszczowych, tokoferoli i steroli, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2011.
- Krygier K., Wroniak M., Dobczyński K., Kielt I., Grześkiewicz S., Obiedziński M. Charakterystyka wybranych rynkowych olejów roślinnych tłoczonych na zimno, Rośliny Oleiste, tom XIX, 1998.
