Witamina D3 (inaczej: cholekalcyferol) stanowi jedną z dwóch form witaminy D, tuż obok formy D2, czyli ergokalcyferolu. To właśnie forma D3 jest tak ważna dla zachowania zdrowia, urody i dobrego samopoczucia. Poszukując suplementów diety, warto zwracać uwagę na to, aby w składzie znajdował się właśnie cholekalcyferol.
Witamina D3 – charakterystyka
Istnieją dwie postaci witaminy D:
- witamina D2 (ergokalcyferol);
- witamina D3 (cholekalcyferol).
Różnią się one między sobą pod względem budowy strukturalnej. Ergosterol posiada podwójne wiązanie między węglami C22 i C23 oraz dodatkową grupę metylową na węglu C24. Powstaje w organizmach roślin, drożdży i grzybów pod wpływem światła z ergosterolu (prowitaminy D2).
Witamina D3 z kolei znajduje się w organizmach zwierzęcych w znacznie większych ilościach i jest syntetyzowana z udziałem promieni ultrafioletowych B (długość fal 290-315 nm) w skórze. Witamina D3 pochodzenia skórnego zapewnia niemal 90% całkowitego stężenia witaminy D. Jest niezbędna do zachowania zdrowia na każdym etapie życia – od okresu płodowego, aż do śmierci.
Pod wpływem promieniowania słonecznego prowitamina D3 przekształca się w prewitaminę D3, ta natomiast ulega spontanicznej izomeryzacji zależnej od temperatury do witaminy D3. Przy nadmiernej ekspozycji na światło nie dochodzi jednak do toksycznego zatrucia witaminą D3, ponieważ jej nadwyżka rozkłada się do postaci nieaktywnej. W wątrobie ulega hydroksylacji do 25-hydroksywitaminy D.
Produkcja witaminy D3
Synteza skórna witaminy D3 nie zachodzi w okresie od października do marca, dlatego w tych miesiącach szczególną uwagę zwraca się na suplementację. W miesiącach od kwietnia do początku września zalecana jest ekspozycja na słońce przy odsłonięciu przynajmniej 18% powierzchni ciała bez stosowania filtra przeciwsłonecznego przez 15 minut, między godziną 10 a 15 każdego dnia. Nie zaleca się bezpośredniej ekspozycji na słońce niemowlętom poniżej 6. miesiąca życia oraz osobom o I fototypie skóry.
Funkcje witaminy D3
Receptory witaminy D lokalizują się praktycznie w całym organizmie – w kościach, skórze, jelicie, nerkach, mózgu, oczach, sercu, wyspach trzustkowych, mięśniach, tkance tłuszczowej, przytarczycach, nadnerczach i niemal we wszystkich komórkach układu immunologicznego. Z tego względu jej rola obejmuje wspieranie całego ustroju człowieka. Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w odpowiedzi odpornościowej wrodzonej organizmu. Stymuluje różnicowanie się monocytów i komórek z linii monocytarnej do ich dojrzałych postaci o cechach makrofagów. Wzmacnia odporność, łagodzi stany zapalne i objawy wielu schorzeń przewlekłych. Stwierdzono, że witamina D3 reguluje cykl komórkowy, dzięki czemu wpływa na funkcje układu odpornościowego, układu nerwowego i układu sercowo-naczyniowego. Hamuje zwłóknienia i progresję białkomoczu.
Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w procesie wchłaniania wapnia w jelicie cienkim. Dlatego jej niedobór prowadzi do krzywicy, osteomalacji (odpowiednik krzywicy u dorosłych) oraz osteoporozy. Badania naukowe podają związek między niedoborem witaminy D3 a schorzeniami tkanki mięśniowej, takimi jak miopatia. Udowodniono również, że niedobór witaminy D wiąże się z ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego, w skład którego wchodzą: insulinooporność, nietolerancja glukozy, dyslipidemia, nadciśnienie oraz otyłość, tak często prowadzące do rozwoju cukrzycy typu 2 oraz zawału mięśnia sercowego.
Suplementacja witaminy D3
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce wytycznymi ze względu na niewystarczającą podaż w diecie i osiąganą syntezę skórną w celu uzyskania zalecanego zaopatrzenia organizmu w witaminę D3 konieczne jest stosowanie suplementacji. Suplementy diety poleca się już od okresu noworodkowego, aż do późnej starości. Znaczna większość Polaków zmaga się z niedoborami. Jednocześnie z witaminą D3 należy suplementować witaminę K2. Zapotrzebowanie na tę witaminę prezentuje się następująco:
- noworodki i niemowlęta: 1000 IU/dzień;
- dzieci w wieku 1-10 lat: 2000 IU/dzień;
- młodzież, dorośli i seniorzy: do 4000 IU/dzień.
Poziom witaminy D3 w organizmie można ocenić na podstawie badania krwi. Wartości z przedziału 30-50 ng/ml są uznawane za wynik prawidłowy, choć wielu specjalistów rekomenduje nawet przekroczenie tych poziomów. Jako że witamina D należy do grona witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, jedynie suplementacja kapsułek lub kropelek w połączeniu z posiłkiem zawierającym tłuszcze ma sens.
Polecane produkty:
|
Acerola organiczna
Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Napiórkowska L., Franek E., Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 4/2009.
- Gruber B., Fenomen witaminy D, Postepy Hig Med Dosw, 69/2015.
- Maciejewska D., Niedobory witaminy D3 u dzieci i dorosłych – jak diagnozować i leczyć?, Lekarz POZ, 1/2020.
- Kmieć P., Sworczak K., Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2017.
- Myszka M., Klinger M., Immunomodulacyjne działanie witaminy D, Postepy Hig Med Dosw, 68/2014.
