Fibromialgia (fibromyalgia syndrome, FMS) nazywana także idiopatycznym rozlanym zespołem bólowym lub zaburzeniami snu uniemożliwiającymi regenerację jest schorzeniem względnie często rozpoznawanym. Umiejscowiona jest w grupie IX klasyfikacji chorób reumatycznych proponowanej przez Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne, grupującej choroby określane mianem reumatyzmu tkanek miękkich. Diagnostyką i leczeniem fibromialgii zajmuje się lekarz reumatolog.
Fibromialgia – przyczyny
Szacuje się, że choroba diagnozowana jest u 4% populacji, jest więc stosunkowo częsta. Aż 10-kronie częściej chorują kobiety, zaś szczyt zachorowań przypada na wiek 30-50 lat. Etiologia choroby wzbudza wciąż kontrowersje, jak w przypadku niemal wszystkich chorób reumatycznych jest nieznana. Wiąże się ją jednak z rozmaitymi czynnikami, takimi jak np.:
- choroby endokrynologiczne;
- przewlekłe stany zapalne w organizmie;
- zaburzenia psychiczne;
- urazy;
- przeciążenia;
- czynniki genetyczne.
Szukając przyczyn fibromialgii, badacze zaobserwowali nieprawidłowe stężenie serotoniny, somatomedyny C, prostaglandyny E2, oraz zaburzenia osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej. Nieznany jest natomiast patomechanizm odczuwanych przez chorych bólów mięśniowo-stawowych.
Fibromialgia – objawy
W przebiegu fibromialgii dominuje ból i męczliwość, co wyzwala niezdolność do pracy i ograniczenia wydolności. Ból ma przeważnie charakter osiowy i rozlany, może jednak niekiedy być odczuwany przez chorego w dowolnym miejscu ciała. Typowym zjawiskiem jest brak skuteczności leków przeciwbólowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych i miejscowej fizykoterapii, a nawet występowanie pogorszenia po ich stosowaniu. Pozostałe objawy choroby są następujące:
- problemy ze snem, częste nocne wybudzanie się;
- zespół jelita drażliwego i szereg dolegliwości ze strony układu pokarmowego;
- depresja i wahania nastroju;
- stany lękowe;
- nadwrażliwość na ból;
- poranna sztywność stawów;
- bóle głowy i migreny;
- zimne stopy i dłonie;
- napady duszności;
- parestezje;
- nadmierna potliwość ciała;
- zawroty głowy;
- suchość w jamie ustnej;
- uczucie niemiarowej pracy mięśnia sercowego.
Istotnym elementem uzupełniającym obraz kliniczny są objawy psychopatologiczne, które obserwuje się nawet u do 70% pacjentów z fibromialgią. Ich występowanie jest wynikiem predyspozycji genetycznych, zaś pośrednim dowodem sugerującym taką tezę jest częste występowanie zaburzeń psychicznych w rodzinach chorych. Najczęściej pojawiają się:
- zaburzenia nastroju;
- zaburzenia lękowe;
- zaburzenia osobowości;
- cechy schizofrenii.
Fibromialgia – diagnostyka
Rozpoznanie fibromialgii opiera się przede wszystkim na zgłaszanych przez pacjenta i obserwowanych przez lekarza objawach. Uogólniony ból i tkliwość punktowa nazywane objawami głównymi od 1990 roku stanowią kryteria rozpoznania choroby według ACR. Na podstawie występujących objawów lekarz przyznaje pacjentowi punkty, a ich suma może wskazywać na fibromialgię i być wskazaniem do dalszych, bardziej szczegółowych badań. U chorych nie stwierdza się w badaniach dodatkowych żadnych odchyleń od stanu prawidłowego uzasadniających charakterystyczne dla choroby skargi, dlatego diagnostyka jest trudna.
Fibromialgia – leczenie
Wśród metod leczenia fibromialgii wyróżnia się farmakoterapię, fizjoterapię, psychoterapię i metody alternatywne. Na samym początku pacjent otrzymuje NLPZ oraz leki przeciwbólowe innych grup, jednocześnie uczęszczając ja rehabilitację ruchową. Jest ona ważna przez cały okres trwania choroby. Niestety próby kliniczne z NLPZ wskazują na niewielką przydatność tej grupy leków – u części chorych ulgę przynosi skojarzenie analgetyków z lekami rozluźniającymi mięśnie. Najwyższą skuteczność zauważono przy preparatach antydepresyjnych, szczególnie nowszej generacji. Polecana jest również psychoterapia metodą poznawczo-behawioralną oraz metody alternatywne, takie jak joga, akupunktura, ziołolecznictwo.
Niezależnie od wybranej metody terapii jedno łączy je wszystkie: leczenie jest zwykle bardzo długie i trudne. Polega ono przede wszystkim na łagodzeniu objawów, ponieważ nie ma sposobów na działanie przyczynowe.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Stworzyliśmy dla Państwa najwyższej jakości i z najprostszym, a co najważniejsze naturalnym składem kwas hialuronowy na stawy i skórę. Jest on pozyskiwany w pełni naturalnie i otrzymywany na drodze biofermentacji roślinnej. Zobacz więcej... | |
Kolagen do picia
Kolagen do picia w proszku to naturalny suplement diety o smaku porzeczkowym. Opatentowana formuła Peptiplus sprawia, że biodostępność w organizmie jest na bardzo wysokim poziomie. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kopański Z., Maslyak Z., Sklyarov I., Fibromialgia, Journal of Clinical Healthcare, 1/2014.
- Samborski W., Fibromialgia – aktualne zasady rozpoznawania choroby, nowe propozycje dotyczące patogenezy i leczenia, Forum Reumatologiczne, 1/2015.
- Kanecki K., Tyszko P., Fibromialgia w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2016.
- Bartkowska W., Mojs E., Pamięć i jej zaburzenia w fibromialgii, Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 8/2013.