NLPZ to skrót określający niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Są jednymi z najczęściej stosowanych leków przez pacjentów, tym bardziej że większość z nich dostępna jest bez recepty. Należy jednak stosować się do zaleceń lekarza, zwłaszcza w kontekście dawkowania.

NLPZ

NLPZ – charakterystyka

Wyróżnia się kilka grup NLPZ, w zależności od ich siły działania. Są to niesteroidowe leki przeciwzapalne:

  • słabe – o krótkim okresie półtrwania. Np. ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy. Wskazaniem do ich przyjmowania jest najczęściej ostry ból zapalny o umiarkowanym natężeniu;
  • umiarkowane – o pośrednim okresie półtrwania, np. naproksen. Podstawowym wskazaniem do stosowania jest ból o umiarkowanym lub silnym natężeniu: migrena, bóle menstruacyjne;
  • silne o krótkim okresie półtrwania, np. ketoprofen czy indometacyna. Stosuje się je przy dolegliwościach bólowych występujących w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów lub RZS;
  • silne o długim okresie półtrwania, np. oksykamy. Wskazaniem do ich stosowania są przewlekłe bóle zapalne i nowotworowe;
  • selektywne inhibitory COX-2.

Podział ten stanowi podstawę kwalifikacji leków z grupy NLPZ.

NLPZ – działanie

NLPZ charakteryzują się wysoką skutecznością przeciwzapalną oraz przeciwbólową zarówno w bólu zapalnym, jak i niezapalnym, jednak przy tym pierwszym działanie jest intensywniejsze. Wynika to z faktu, że większość z takich leków (oprócz hamowania cyklooksygenazy) ma inne własności, w tym ośrodkowe, które czynią z nich efektywne leki przeciwbólowe. Najważniejszym działaniem NLPZ jest jednak zahamowanie syntezy prostaglandyn pośredniczących w rozwoju odczynu zapalnego.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne – wskazania

Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosuje się głównie jako leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Zmniejszają one obrzęk i przekrwienie, poprawiają ruchomość stawów, dlatego mogą znajdować zastosowanie przy chorobach zwyrodnieniowych i chorobach reumatycznych. W praktyce stosuje się je niemal na każdy rodzaj bólu:

  • po kontuzjach takich jak skręcenie, zwichnięcie stawu lub złamanie kości;
  • przy bolesnych miesiączkach;
  • po operacjach;
  • w zespołach przeciążeniowych;
  • przy zespołach bólowych kręgosłupa;
  • przy dolegliwościach takich jak ból zęba (w tym ból poekstrakcyjny), ból głowy czy ból brzucha.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosuje się ponadto jako leczenie objawowe w infekcjach i w gorączkach różnego pochodzenia. Przykładowo naproksen wykazywał szybsze działanie przeciwgorączkowe niż np. diklofenak i indometacyna oraz skutecznie eliminował gorączkę występującą w chorobie nowotworowej, czego nie obserwowano po podaniu paracetamolu. Dlatego NLPZ zawsze powinny być dobrane przez lekarza.

NLPZ – działania niepożądane

Najwięcej działań niepożądanych NLPZ wiąże się z układem pokarmowym. Przyjmuje się, że aż 60-70% pacjentów przyjmujących NLPZ skarży się na objawy niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Nie wynika to jednak z faktu, że NLPZ są dla przewodu pokarmowego niebezpieczne, ale raczej z niewłaściwego wyboru leku dla konkretnego pacjenta z czynnikami ryzyka, a coraz częściej jest także konsekwencją niekorzystnych interakcji z innymi stosowanymi lekami. Przeważnie działaniami niepożądanymi są:

  • dyspepsja (bóle w nadbrzuszu, poposiłkowe przedłużające się uczucie pełności);
  • brak apetytu;
  • odbijania;
  • bóle brzucha o różnym charakterze;
  • nudności i wymioty;
  • nasilenie objawów choroby refluksowej przełyku;
  • zaburzenia rytmu wypróżnień: biegunki, zaparcia, wzdęcia, uczucie parcia na stolec.

Objawy te można minimalizować, a nawet całkowicie im zapobiegać, stosując lek zgodnie z przeznaczeniem, po wykluczeniu przeciwwskazań i jednocześnie przyjmując probiotyki oraz uzupełniając podstawową dietę o naturalną żywność probiotyczną. Najpoważniejszymi powikłaniami przy stosowaniu NLPZ są krwawienia z przewodu pokarmowego, zwłaszcza z górnego odcinka, są jednak bardzo rzadko spotykane. Skąd w ogóle biorą się takie dolegliwości? Otóż niesteroidowe leki przeciwzapalne zmniejszają ilość wydzielanego kwasu w żołądku, jednak z uwagi na to, że zmniejszeniu objętości nie towarzyszy zmniejszenie stężenia jonów wodorowych, ma on większą aktywność erozyjną.

NLPZ – przeciwwskazania

Podstawowymi przeciwwskazaniami do przyjmowania większości NLPZ są:

  • wiek poniżej 12. roku życia;
  • poważne choroby układu pokarmowego, np. choroba Leśniowskiego-Crohna;
  • nadciśnienie tętnicze;
  • zaburzenia rytmu serca;
  • zaburzenia krzepnięcia krwi;
  • I i III trymestr ciąży;
  • ciężka niewydolność narządów wewnętrznych.

W przypadku niemowląt można stosować jedynie ibuprofen oraz paracetamol (od 3. miesiąca życia). Kobiety ciężarne mogą w skrajnych przypadkach sięgać po ibuprofen, jednak nigdy w I trymestrze ciąży (zwiększa ryzyko poronienia).



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Zaremba M., Staniszewska A., Niewada M., Niesteroidowe leki przeciwzapalne – fakty, mity i kontrowersje dotyczące ryzyka sercowo-naczyniowego oraz ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego, Choroby Serca i Naczyń, 3/2012.
  2. Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J., Porównanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), Medycyna po Dyplomie, 6/2011.
  3. Synoweć J., Pogorzelczyk K., Robakowska M., Ślęzak D., Żuratyński P., Nadolny K., Mędrzycka-Dąbrowska W., Następstwa stosowania ogólnodostępnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), Medycyna Rodzinna, 21/2018.

Może Cię zainteresować

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *