Wapń

Wapń (łac. Calcium, sybbol: Ca) jest ważnym pierwiastkiem w organizmie człowieka stanowiącym jeden z głównych materiałów budulcowych kości. Należy do makroelementów, czyli pierwiastków, których zawartość w środowisku jest stosunkowo duża.

Wapń w organizmie

Szacuje się, że całkowita ilość wapnia zmagazynowana w organizmie człowieka wynosi 1200 g, co stanowi około 1,5% masy ciała. Aż 99% z tej puli zlokalizowane jest w tkance kostnej.

Wchłanianie wapnia zależy od dwóch procesów i są to:

• aktywny transport;
• dyfuzja bierna przez ściany jelit.

Na wchłanianie wapnia ma wpływ wiele czynników, w tym: wiek i tryb życia obejmujący stan fizjologiczny osobnika, np. ciąża i dieta. Ponadto spore znaczenie w tym procesie ma obecność witaminy D, gdyż pobudza ona syntezę białek wiążących wapń w krwinkach czerwonych. Uznaje się także, że błonnik obniża wchłanianie wapnia w jelitach.

Źródła wapnia

Najbogatszymi źródłami wapnia są mleko i jego przetwory. Pewne ilości wapnia znaleźć można również w roślinach takich jak natka pietruszki, nasiona fasoli, orzechy, a także szpinak. Nie jest on jednak tak dobrze przyswajalny jak w przypadku produktów mlecznych.

Dobowe zapotrzebowanie na wapń

Dobowe zapotrzebowanie na wapń zależy głównie od wieku i prezentuje się następująco:

• niemowlęta i małe dzieci – 300-800 mg;
• starsze dzieci i młodzież do 18. roku życia – 1300 mg;
• osoby dorosłe do 50. roku życia – 1000 mg;
• osoby starsze po 50. roku życia – 1300 mg.

Zapotrzebowanie na wapń wzrasta między innymi u kobiet w ciąży, ponieważ spora część pierwiastka spożytego przez kobietę absorbowana jest przez płód. Wśród młodzieży również powinno propagować się spożycie produktów bogatych w wapń, gdyż ich kości znajdują się w okresie silnego wzrostu. Do tego wapń jest niezbędny.

Rola wapnia w organizmie

Jak wspomniano we wstępie, wapń jest ważnym materiałem budulcowym tkanki kostnej i bierze udział w wielu mechanizmach regulacyjnych organizmu. Buduje nie tylko kości, ale i naczynia krwionośne lub przydatki skóry. W stosunku do skóry wykazuje działanie przeciwzapalne i łagodzące. Sole wapniowe wspomagają witaminę C w procesie syntezy kolagenu, dodatkowo wapń wspomaga leczenie wielu alergii. Pierwiastek ten pełni także ważną rolę we wspieraniu odporności organizmu. Bierze udział w utrzymaniu odpowiedniej ruchliwości makrofagów i aktywuje wiele kinaz białkowych. To z kolei wpływa na syntezę i uwalnianie przeciwciał.

Pozostałe funkcje wapnia obejmują:

• udział w regulacji hormonalnej;
• regulację skurczu mięśni gładkich i szkieletowych;
• wpływ na przekazywanie informacji pomiędzy neuronami układu nerwowego;
• regulację procesów zapalnych;
• wpływ na proces prawidłowego krzepnięcia krwi;
• zwiększanie ruchliwości plemników;
• wpływ na integralność i przepuszczalność błon komórkowych.

Wodny roztwór wodorotlenku wapnia (zwany wodą wapienną) bywa stosowany w kosmetyce w formie kompresów do łagodzenia skórnych odczynów alergicznych. Pierwiastek ten jest także niezbędny w profilaktyce wielu chorób, w tym cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego czy niektórych nowotworów.

Niedobór wapnia

Niedobór tego pierwiastka (znany jako hipokalcemia) u dzieci prowadzi do rozwoju krzywicy, wczesnej próchnicy, a nawet opóźnienia w ząbkowaniu i chodzeniu. Dziecko takie cechuje się nadmierną płaczliwością oraz wadami postawy w późniejszym wieku. U dorosłych natomiast powoduje osteoporozę, zwłaszcza u kobiet po menopauzie.

Zbyt mała podaż wapnia w diecie objawia się zaburzeniami ukrwienia skóry, jej bladością, skłonnością do egzemy oraz wypadania włosów. Powoduje również objawy często niekojarzone z tym pierwiastkiem, takie jak zaburzenia krzepliwości krwi, częste krwotoki, tendencja do występowania siniaków, skłonność do alergii i wysypek czy skurcze mięśni. Dodatkowo można zauważyć przewlekłe bóle pleców czy stawów i bolesność w okresie przedmiesiączkowym (PMS).

Hipokalcemia jest wynikiem nie tylko zbyt małej podaży produktów wapniowych, ale także spożywaniem pokarmów obniżających wchłanianie wapnia. Do tego typu pokarmów można zaliczyć m.in. tłuszcze pochodzenia zwierzęcego czy fityniany.

Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kaniewska M., Kosmetologia Podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.
2. Miernik M., Magnez, wapń, żelazo – jak mądrze je suplementować?, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 2/2016.
3. Dolińska B., Łopata K., Ryszka F., Prolaktyna i inne regulatory wchłaniania wapnia, Annales Academiae Medicae Silesiensis.
4. Szeleszczuk Ł., Kuras M., Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM, 3/2014.
5. Kołłątaj W., Szewczyk L., Gospodarka wapniowa – rola wapnia w organizmie ludzkim, Endokrynologia Pediatryczna, 5/2006.
6. Dolińska B., Mikulska A., Ryszka F., Promotory wchłaniania wapnia, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 1/2009.
7. Gellert R., Hipo – i hiperkalcemia – patogeneza i problemy terapeutyczne, Forum Nefrologiczne, 4/2011.