Naturalna witamina C w dużej ilości znajduje się w świeżych warzywach, owocach oraz ziołach. Zwana inaczej kwasem askorbinowym posiada liczne właściwości zdrowotne. Powszechnie znana jest z korzystnego wpływu na układ odpornościowy i stosowana podczas leczenia przeziębień. Po raz pierwszy została wyodrębniona w 1928 roku przez węgierskiego biochemika, który w efekcie otrzymał za swoje działania nagrodę Nobla.
Funkcje witaminy C
Naturalna witamina C jest bardzo aktywna biologicznie. Bierze udział w wielu ważnych reakcjach w organizmie, a dzięki dobrej rozpuszczalności, a także aktywnemu transportowi jest wchłaniana w około 80%. Ma to miejsce głównie w dwunastnicy i proksymalnym odcinku jelita cienkiego.
Do jej najważniejszych funkcji zalicza się:
- pełnienie roli ochronnej w chorobach serca i naczyń krwionośnych;
- hamowanie podwyższonych markerów peroksydacji lipidów, co jest wywołane paleniem tytoniu;
- ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym;
- biosyntezę kolagenu;
- uczestniczenie w procesach immunomodulacyjnych;
- stymulację interferonu;
- wpływ na migrację i aktywność granulocytów, makrofagów i monocytów;
- udział w syntezie hormonów i transmiterów;
- współuczestniczenie w przemianach steroidów, tłuszczów i niektórych leków (np. będących związkami aromatycznymi);
- regulację ciśnienia tętniczego krwi;
- obniżanie stężenia glukozy we krwi w stanach hiperglikemii oraz obniżanie poziomu cukru we krwi na czczo u osób chorych na cukrzycę;
- wspomaganie w utrzymaniu zdrowych dziąseł.
Naturalna witamina C – źródła
Zapasy witaminy C w organizmie są niewielkie, w związku z czym należy dostarczać ją wraz z pożywieniem. Wiąże się to z faktem, że u człowieka występuje defekt genu kodującego oksydazę L-gulonolaktonu – ostatniego enzymu na szlaku syntezy kwasu askorbinowego. Powoduje to, że człowiek nie jest zdolny do syntezy witaminy, tak jak np. rośliny.
Jej naturalne źródła obejmują wspomniane wcześniej warzywa, owoce i zioła, natomiast produkty pochodzenia zwierzęcego (z wyjątkiem organów) praktycznie jej nie posiadają.
Naturalna witamina c w owocach
- acerola – nawet do 4000 mg witaminy w 100 g owoców
- owoce goji – do 2500 mg
- rokitnik – do 900 mg
- owoce dzikiej róży – do 800 mg
- czarne porzeczki – do 300 mg
- truskawki – do 90 mg
W nieco mniejsze ilości witaminy C można spotkać również w owocach takich jak:
- cytryny;
- kiwi;
- grejpfruty;
- pomarańcze;
- agrest;
- czerwone porzeczki;
- białe porzeczki;
- jabłka;
- gruszki.
Naturalna witamina C w warzywach
- szczypiorek – do 524 mg w 100 g warzywa
- natka pietruszki – do 270 mg
- papryka – do 200 mg
- brokuły – do 150 mg
- brukselka – do 145 mg
W Polsce do głównych źródeł witaminy C z warzyw zalicza się warzywa kapustne, głównie ze względu na powszechne i wysokie spożycie.
Inne źródła naturalnej witaminy C
- igliwie sosny i świerka – 150-250 mg
- lucerna – 200 mg
- owoce głogu – do 180 mg
- owoce jarzębiny – do 100 mg
- niedojrzałe orzechy włoskie – nawet do 3000 mg
- miody
Znaczna ilość naturalnego kwasu askorbinowego znajduje się także w ziołach, np. w pokrzywie czy lebiodce pospolitej. Jest on bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, dlatego podczas parzenia surowców roślinnych może przechodzić do naparów. W związku z tym należy jednak pamiętać, że witamina C jest jednocześnie nietrwała, wrażliwa na światło, ciepło oraz wysoką temperaturę. Wszystko to sprawia, że w procesie parzenia jej część ulega rozkładowi. Podczas gotowania (np. warzyw) traci się około 50% jej właściwości.
Zaleca się mrożenie lub kiszenie produktów spożywczych bogatych w witaminę C, ponieważ wówczas jej zawartość można zachować na dłużej.
Polecane produkty:
Acerola organiczna
Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej... |
Bibliografia:
- Kalemba-Drożdż M., Witamina C w leczeniu nowotworów i profilaktyce chorób niezakaźnych, Państwo i społeczeństwo, 3/2018.
- Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 4/2015.
- Kaliś K. Dwukierunkowe działanie witaminy C a degradacja i suplementacja, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
3 Responses
Bardzo fajny tekst i konkretnie ugryziony temat 🙂
Dużo ciekawych informacji!
Witamina C gości tylko i wyłącznie na moim talerzu w postaci jedzenia. Żadnych suplementów 🙂