Źródło witaminy C

Źródło witaminy C to przede wszystkim świeże warzywa i owoce. Dla większości zwierząt jest ona substancją endogenną, która zostaje syntezowana z glukozy. U człowieka natomiast występuje defekt genu kodującego oksydazę L-gulonolaktonu – ostatniego enzymu na drodze syntezy kwasu askorbinowego. Właśnie dlatego witaminę C należy dostarczać wraz z pokarmem.

Źródło witaminy C

Wchłanianie witaminy C

Witamina C jest absorbowana w jelitach w około 70-95%, przy czym wysokie stężenie cukrów utrudnia jej wchłanianie. Spożyta w nadmiarze przekracza próg nerkowy i zostaje wydalona wraz z moczem. Najwyższy stopień koncentracji osiągany jest w nadnerczach, grasicy, przysadce mózgowej, ciałku żółtym i siatkówce.

Do komórek dostarczana jest na drodze transportu aktywnego, natomiast w ich wnętrzu zostaje szybko konwertowana do kwasu askorbinowego.

Źródło witaminy C

Jak wspomniano na początku, witamina C występuje głównie w owocach i warzywach, przy czym jej stężenie różni się w zależności od gatunku i odmiany, pory roku, sposobu przechowywania a także obrabiania i spożywania.

Do najbogatszych źródeł witaminy C należą: acerola, owoce dzikiej róży, owoce goji, rokitnik, pokrzywa, cytryniec chiński i lebiodka pospolita. Na pierwszym miejscu znajduje się acerola, ponieważ w 100 gramach świeżych owoców można znaleźć do 4000 mg witaminy C. Dla porównania cytryna, uważana przez wiele osób za jej dobre źródło ze względu na kwaśny smak, ma zaledwie od 40 do 60 mg. Owoce dzikiej róży zawierają do 800 mg witaminy, owoce goji – do 2500 mg, rokitnik – 900 mg.

Za warzywa bogate w witaminę C uznaje się paprykę (do 200 mg witaminy C na 100 gram warzywa), natkę pietruszki (do 270 mg witaminy) oraz szczypiorek (do 524 mg).

Pozostałe źródło witaminy C od największego stężenia to:

  • czarne porzeczki – do 300 mg
  • brokuły – do 150 mg
  • brukselka – do 145 mg
  • kalarepa – do 100 mg
  • truskawki – do 90 mg
  • szpinak oraz kiwi – do 84 mg
  • grejpfruty, kapusta oraz kalafior – do 70 mg
  • czerwone i białe porzeczki – do 63 mg
  • pomarańcze – do 50 mg
  • agrest – do 40 mg

Produkty pochodzenia zwierzęcego są bardzo ubogie w witaminę C. Jej śladową obecność można zauważyć jedynie w organach zwierząt, np. mózgu, nerkach czy wątrobie.

Kwas askorbinowy często stosuje się jako dodatek do żywności, ponieważ przedłuża trwałość środków spożywczych poprzez hamowanie reakcji utleniania. Zapobiega niekorzystnym zmianom chemicznym między innymi w owocach, warzywach i ich przetworach, a także w produktach tłuszczowych.

Wspomniano również o największej ilości kwasu askorbinowego w świeżych owocach i warzywach. Jest to związane z faktem, iż pod wpływem wysokiej temperatury obecnej przy obróbce kulinarnej (np. gotowanie) straty witaminy C mogą wynosić nawet 50%.

Nadmiar witaminy C

Uznaje się, że dzienne zapotrzebowanie na witaminę C wynosi 90 mg. Rośnie ono u palaczy, kobiet w ciąży, osób starszych, osób ciężko pracujących fizycznie oraz chorych na nadciśnienie i cukrzycę. Jednakże nie powinno się przekraczać dziennego spożycia 3 gramów kwasu askorbinowego, ponieważ może powodować nudności, dyskomfort jelitowy, bóle głowy, biegunkę, kłopoty ze snem, zaczerwienienia skóry czy działanie prooksydacyjne.

Znaczny nadmiar witaminy C w organizmie upośledza wchłanianie żelaza, witaminy B12 i miedzi.

Właściwości

Witamina C pełni przede wszystkim rolę przeciwutleniacza. Dodatkowo, poprzez redukcję jonów, usprawnia wchłanianie żelaza w układzie pokarmowym. Pozostałe funkcje witaminy:

  • jako koenzym odpowiada za utrzymanie aktywności katalitycznej enzymów poprzez redukcję jonów metali znajdujących się w centrach aktywnych tych enzymów
  • uczestniczy w syntezie kolagenu
  • wpływa na gospodarkę hormonalną, między innymi poprze uczestniczenie w syntezie adrenaliny i metabolizmie tyrozyny
  • wpływa na aktywność fagocytów i limfocytów, a także na produkcję cytokin

Kontrowersję budzi zastosowanie witaminy C podczas leczenia nowotworów. Obecnie z powodu braku badań nie ma jednoznacznych i wiarygodnych doniesień na temat jej korzystnego wpływu w tym aspekcie, jednakże wiele badań może potwierdzić poprawę efektów leczenia konwencjonalnego w raku jajników i trzustki.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Kalemba-Drożdż M., Witamina C w leczeniu nowotworów i profilaktyce chorób niezakaźnych, Państwo i społeczeństwo, 3/2018.
  2. Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 4/2015.
  3. Kaliś K., Dwukierunkowe działanie witaminy C a degradacja i suplementacja, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.

5 odpowiedzi

  1. Super wpis! Sama jestem fanką dziekej róży! Mimo wszystko mam również kwas askorbinowy, którym wspomagam się regularnie.

  2. Fajny wpis 🙂 Osobiście od wielu lat bardzo dbam o to, co jem, więc zawartość witaminy C w poszczególnych produktach nie jest dla mnie zaskoczeniem. Nie za bardzo przepadam za suplementacją, zdecydowanie wolę naturalne dostarczanie składników spożywczych. Fajnie, że wspomniałaś w źródle o Gosi Kalembie- Drożdż- jestem jej wielką fanką i bardzo cenię sobie jej bloga 🙂

  3. Witamina C wydaje się czymś prostym i niby oczywistym, w tym sensie, że czego jak czego witaminy C pewni mi nie brakuje, z pewnością dostarczam jej aż w nadmiarze, tym czasem jak patrzę na to zestawienie produktów, dołożę do tego np. obróbkę termiczną, to już nie jestem taka pewna czy faktycznie dostarczam organizmowi odpowiednią ilość tej witaminy 😕

  4. Jemy dużo brokułów, grejpfrutów i pomarańczy 😀 Teraz musimy wyciągnąć z zamrażarki zapasy porzeczki xD xD

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

0

Twój koszyk jest pusty

Brak produktów w koszyku.