Kwasy Omega 3-6-9 to wszystkie rodziny niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), tak ważne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu i zachowania wysokiego zdrowia. W każdej z rodzin znajduje się kilka różnych związków. Dla człowieka ważne są one wszystkie, jednak szczególnie istotne są kwasy tłuszczowe Omega 3, których niedobory występują najczęściej.
Kwasy Omega 3-6-9 – charakterystyka
Nienasycone kwasy tłuszczowe, które w swojej cząsteczce posiadają wiązanie podwójne na trzecim atomie węgla (licząc od końca łańcucha węglowego), nazywamy kwasami tłuszczowymi Omega 3. W największych ilościach znaleźć je można w orzechach, olejach roślinnych, algach oraz rybach. Przykładami są:
- kwas linolenowy (ALA) – występuje zwłaszcza w orzechach włoskich, oleju lnianym i nasionach lnu;
- kwas eikozapentaenowy (EPA) – występuje zwłaszcza w algach i rybach, które się nimi żywią;
- kwas dokozaheksaenowy (DHA) – występuje zwłaszcza w algach oraz w rybach i owocach morza, które się nimi żywią.
Podobnie jak kwasy tłuszczowe Omega 3, kwasy Omega 6 zawierają w swojej cząsteczce wiązanie podwójne. Pierwsze z nich (licząc od końca łańcucha węglowego) znajduje się na szóstym atomie węgla. Najbogatszymi źródłami tych kwasów tłuszczowych są oleje roślinne, orzechy włoskie, tofu oraz pestki, np. z czarnej porzeczki. Przykładami Omega 6 są:
- kwas gamma-linolenowy (GLA) – występuje w znacznych ilościach w oleju z ogórecznika lekarskiego, oleju z czarnej porzeczki oraz oleju z wiesiołka, choć znaleźć go można także w Spirulinie;
- kwas arachidonowy (AA) – występuje w największych ilościach w orzeszkach arachidowych, algach (w tym w Spirulinie i nori);
- kwas linolowy (LA) – w największych ilościach znajduje się w oleju z pestek winogron, oleju kukurydzianym, oleju sojowym, oleju z wiesiołka.
Cechą charakterystyczną kwasów tłuszczowych Omega 9 jest obecność wiązania przy dziewiątym atomie węgla. Przykładami są:
- kwas oleinowy – w największych ilościach znajduje się w oleju z orzeszków ziemnych, oleju z otrębów ryżowych i oleju sezamowym;
- kwas elaidynowy – znajduje się w wielu olejach roślinnych.
Warto zaznaczyć, że nie wszystkie wyżej wymienione kwasy tłuszczowe są zdrowe i wartościowe dla organizmu. Przykładem jest kwas elaidynowy, który stanowi izomer trans kwasu oleinowego. Powstaje wskutek jego izomeryzacji pod wpływem wysokiej temperatury. Właśnie dlatego na olejach roślinnych tłoczonych na zimno nie powinno się smażyć i piec, ponieważ poddawane wyższym temperaturą mogą stać się szkodliwe.
Kwasy Omega 3-6-9 – stosunek spożycia
Szacuje się, że dieta współczesnego człowieka zawiera średnio 15 razy więcej kwasów Omega 6, niż Omega 3, co jest niepożądanym zjawiskiem. W sytuacjach, w których udział kwasów tłuszczowych Omega 6 w pożywieniu jest nieproporcjonalnie wysoki, w organizmie rozwija się stan zapalny. Nie tylko nasila on objawy istniejących już schorzeń, ale również tworzy środowisko idealne do rozwoju nowych. W szczególności wzrasta ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca, alergia, nadciśnienie tętnicze, depresja czy liczne przewlekłe problemy dermatologiczne.
Zalecany stosunek spożycia kwasów tłuszczowych Omega 3 do Omega 6 powinien mieścić się w przedziale 1:1 do 5:1 (z przewagą dla Omega 3). Zalecane spożycie Omega 9 nie zostało ustalone, choć z całą pewnością nie powinno być wyższe niż Omega 3.
Kwasy Omega 3-6-9 – właściwości zdrowotne
NNKT wpływają na procesy zachodzące w komórkach już na poziomie molekularnym. Co więcej, mogą wpływać na funkcję komórek przez samą obecność w nich, ponieważ tworzą ich błony komórkowe. Udowodniono, że kwasy tłuszczowe Omega 3-6-9:
- działają przeciwzakrzepowo i wzmacniają naczynia krwionośne;
- działają przeciwzapalnie;
- poprawiają pamięć i koncentrację;
- umożliwiają prawidłowy rozwój płodu, a w szczególności jego układu nerwowego;
- regulują ciśnienie tętnicze i akcję serca;
- wykazują działanie antydepresyjne, poprawiają nastrój (poprzez uczestnictwo w produkcji dopaminy i serotoniny);
- zwiększają libido i wpływają pozytywnie na płodność u obu płci;
- minimalizują objawy alergii;
- regulują trawienie;
- są niezbędne dla pełnej blasku, wytrzymałej skóry.
Uznaje się, że NNKT to kluczowy składnik diety wspierający serce i cały układ krążenia. Właśnie one stanowią podstawę diety śródziemnomorskiej, na całym świecie uznawanej za najzdrowszą w kontekście kardiologicznym.
Polecane produkty:
|
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sąsiadek W., Michalski J., Ulatowski P., Charakterystyka nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w rybach, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 542/2018.
- Szczepańska D., Bryndal I., Olej rzepakowy źródłem cennych kwasów tłuszczowych Omega 3-6-9, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 494/2017.
- Sicińska P., Pytel E., Kurowska J., Koter-Michalak M., Suplementacja kwasami omega w różnych chorobach, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
