Cholestatyczna choroba wątroby

Cholestatyczna choroba wątroby to choroba przebiegająca z upośledzoną produkcją żółci, co negatywnie oddziałuje na czynność i kondycję wątroby. Wspólną cechą schorzeń tej grupy jest cholestaza, czyli stan upośledzonego tworzenia lub odpływu żółci z wątroby do dwunastnicy. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się przeważnie hepatolog.

Cholestatyczna choroba wątroby

Cholestatyczna choroba wątroby – przyczyny

Mianem cholestatycznej choroby wątroby określa się takie problemy i zaburzenia, w przebiegu których rozwija się cholestaza. Cholestaza z kolei jest jedną z częstszych patologii wątroby, obserwowaną zarówno u dzieci, jak i pacjentów dorosłych. Określa się ją jako patologię, w przebiegu której żółć produkowana w wątrobie nie dociera do światła jelita. Przyczynami tego stanu mogą być zarówno uwarunkowane genetycznie zaburzenia wydzielania żółci przez hepatocyty (podstawowe komórki wątroby), jak i utrudnienia odpływu z dróg żółciowych na tle zapalnym, anomalie rozwojowe, ucisk z zewnątrz bądź kamica przewodowa.
Podstawowy podział wyróżnia cholestazę wewnątrz- i zewnątrzwątrobową. Przyczynami cholestazy wewnątrzwątrobowej mogą być m.in.:

  • infekcje wewnątrzmaciczne (w przypadku dzieci): kiła, posocznica, gruźlica;
  • choroby metaboliczne: galaktozemia, fruktozemia, choroba Wolmana, choroba Niemana-Picka;
  • zaburzenia anatomiczne w obrębie wątroby: choroba Caroliego, torbielowatość wątroby i nerek;
  • postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa (PFIC);
  • mukowiscydoza;
  • niedobór alfa -1-antytrypsyny;
  • zespoły genetyczne, np. zespół Downa, zespół Turnera;
  • martwicze zapalenie jelit oraz całkowite żywienie pozajelitowe;
  • posocznica;
  • cholestatyczne postacie wirusowych zapaleń wątroby (typu A, typu C).

Natomiast możliwymi przyczynami cholestazy zewnątrzwątrobowej są m.in.:

  • atrezja zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych;
  • torbiele przewodu żółciowego wspólnego;
  • guzy oraz torbiele w obrębie dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych;
  • kamica żółciowa;
  • zwężenia dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych (np. po operacjach lub wskutek stanów zapalnych);
  • guzy dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych.

Cholestatyczna choroba wątroby – objawy

Kliniczne objawy cholestazy stanowią odzwierciedlenie skutków braku swobodnego spływu żółci. Powoduje to przede wszystkim charakterystyczny, bardzo jasny kolor stolca (stolce są gliniaste), typowy w szczególności dla cholestazy zewnątrzwątrobowej. Niedobór soli kwasów żółciowych w świetle jelita jest przyczyną niedostatecznej emulgacji tłuszczu, a co się z tym wiąże – ich trawienia i wchłaniania. Pojawiają się więc stolce tłuszczowe, ale również niedożywienie i niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Nierzadko pojawia się także żółtaczka, czyli zażółcenie skóry, błon śluzowych i gałek ocznych. Gromadzenie się żółci w wątrobie może powodować hepatomegalię (powiększenie wątroby).

Cholestaza prowadzi wtórnie do wystąpienia żółciowego zapalenia wątroby z martwicą hepatocytów i włóknieniem, a w konsekwencji do żółciowej marskości wątroby. Dlatego cholestatyczne choroby wątroby wymagają pilnej diagnostyki i jak najszybciej wdrożonego leczenia. W innym razie skutki mogą być nieodwracalne i bardzo poważne.

Diagnostyka cholestatycznej choroby wątroby

USG jamy brzusznej powinno być pierwszym badaniem obrazowym wykonywanym u chorego z cholestazą. Według najnowszych wytycznych EASL i AASLD podstawą rozpoznania cholestatycznych chorób wątroby i nieprawidłowości dróg żółciowych jest dodatkowo cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego. W badaniach laboratoryjnych podstawowym wskaźnikiem cholestazy w jest podwyższenie aktywności ALP, jednak jej źródłem mogą być inne narządy, a nie tylko wątroba. Dlatego uzupełniająco bada się GGTP. Cholestaza objawia się również podwyższeniem w surowicy poziomu bilirubiny związanej (bezpośredniej).

Cholestatyczna choroba wątroby – leczenie

W leczeniu cholestazy jeszcze do niedawna najczęściej stosowano farmakoterapię, choć aktualnie wiadomo, że ma ona wątpliwą skuteczność. W zależności od wskazań lekarza i przyczyn problemu można jednak przyjmować preparaty rozszerzające przewody żółciowe i zwiększające dzięki temu przepływ żółci. Natomiast aby nie dopuścić do jej zagęszczenia, warto pić dużą ilość płynów, zwłaszcza wody.

W przypadku złogów żółciowych stosuje się metodę endoskopową, której celem jest wyczyszczenie przewodu żółciowego. W przypadku wszelkich guzów rozważyć należy postępowanie chirurgiczne.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Habior A., Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, Gastroenterologia Kliniczna, 2/2013.
  2. Hartleb M., Hepatologia kliniczna. Przewodnik lekarza praktyka, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2023.
  3. Panasiuk A., Hepatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

0

Twój koszyk jest pusty

Brak produktów w koszyku.