Cholestatyczna choroba wątroby to choroba przebiegająca z upośledzoną produkcją żółci, co negatywnie oddziałuje na czynność i kondycję wątroby. Wspólną cechą schorzeń tej grupy jest cholestaza, czyli stan upośledzonego tworzenia lub odpływu żółci z wątroby do dwunastnicy. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się przeważnie hepatolog.
Cholestatyczna choroba wątroby – przyczyny
Mianem cholestatycznej choroby wątroby określa się takie problemy i zaburzenia, w przebiegu których rozwija się cholestaza. Cholestaza z kolei jest jedną z częstszych patologii wątroby, obserwowaną zarówno u dzieci, jak i pacjentów dorosłych. Określa się ją jako patologię, w przebiegu której żółć produkowana w wątrobie nie dociera do światła jelita. Przyczynami tego stanu mogą być zarówno uwarunkowane genetycznie zaburzenia wydzielania żółci przez hepatocyty (podstawowe komórki wątroby), jak i utrudnienia odpływu z dróg żółciowych na tle zapalnym, anomalie rozwojowe, ucisk z zewnątrz bądź kamica przewodowa.
Podstawowy podział wyróżnia cholestazę wewnątrz- i zewnątrzwątrobową. Przyczynami cholestazy wewnątrzwątrobowej mogą być m.in.:
- infekcje wewnątrzmaciczne (w przypadku dzieci): kiła, posocznica, gruźlica;
- choroby metaboliczne: galaktozemia, fruktozemia, choroba Wolmana, choroba Niemana-Picka;
- zaburzenia anatomiczne w obrębie wątroby: choroba Caroliego, torbielowatość wątroby i nerek;
- postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa (PFIC);
- mukowiscydoza;
- niedobór alfa -1-antytrypsyny;
- zespoły genetyczne, np. zespół Downa, zespół Turnera;
- martwicze zapalenie jelit oraz całkowite żywienie pozajelitowe;
- posocznica;
- cholestatyczne postacie wirusowych zapaleń wątroby (typu A, typu C).
Natomiast możliwymi przyczynami cholestazy zewnątrzwątrobowej są m.in.:
- atrezja zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych;
- torbiele przewodu żółciowego wspólnego;
- guzy oraz torbiele w obrębie dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych;
- kamica żółciowa;
- zwężenia dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych (np. po operacjach lub wskutek stanów zapalnych);
- guzy dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych.
Cholestatyczna choroba wątroby – objawy
Kliniczne objawy cholestazy stanowią odzwierciedlenie skutków braku swobodnego spływu żółci. Powoduje to przede wszystkim charakterystyczny, bardzo jasny kolor stolca (stolce są gliniaste), typowy w szczególności dla cholestazy zewnątrzwątrobowej. Niedobór soli kwasów żółciowych w świetle jelita jest przyczyną niedostatecznej emulgacji tłuszczu, a co się z tym wiąże – ich trawienia i wchłaniania. Pojawiają się więc stolce tłuszczowe, ale również niedożywienie i niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Nierzadko pojawia się także żółtaczka, czyli zażółcenie skóry, błon śluzowych i gałek ocznych. Gromadzenie się żółci w wątrobie może powodować hepatomegalię (powiększenie wątroby).
Cholestaza prowadzi wtórnie do wystąpienia żółciowego zapalenia wątroby z martwicą hepatocytów i włóknieniem, a w konsekwencji do żółciowej marskości wątroby. Dlatego cholestatyczne choroby wątroby wymagają pilnej diagnostyki i jak najszybciej wdrożonego leczenia. W innym razie skutki mogą być nieodwracalne i bardzo poważne.
Diagnostyka cholestatycznej choroby wątroby
USG jamy brzusznej powinno być pierwszym badaniem obrazowym wykonywanym u chorego z cholestazą. Według najnowszych wytycznych EASL i AASLD podstawą rozpoznania cholestatycznych chorób wątroby i nieprawidłowości dróg żółciowych jest dodatkowo cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego. W badaniach laboratoryjnych podstawowym wskaźnikiem cholestazy w jest podwyższenie aktywności ALP, jednak jej źródłem mogą być inne narządy, a nie tylko wątroba. Dlatego uzupełniająco bada się GGTP. Cholestaza objawia się również podwyższeniem w surowicy poziomu bilirubiny związanej (bezpośredniej).
Cholestatyczna choroba wątroby – leczenie
W leczeniu cholestazy jeszcze do niedawna najczęściej stosowano farmakoterapię, choć aktualnie wiadomo, że ma ona wątpliwą skuteczność. W zależności od wskazań lekarza i przyczyn problemu można jednak przyjmować preparaty rozszerzające przewody żółciowe i zwiększające dzięki temu przepływ żółci. Natomiast aby nie dopuścić do jej zagęszczenia, warto pić dużą ilość płynów, zwłaszcza wody.
W przypadku złogów żółciowych stosuje się metodę endoskopową, której celem jest wyczyszczenie przewodu żółciowego. W przypadku wszelkich guzów rozważyć należy postępowanie chirurgiczne.
Polecane produkty:
|
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Habior A., Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, Gastroenterologia Kliniczna, 2/2013.
- Hartleb M., Hepatologia kliniczna. Przewodnik lekarza praktyka, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2023.
- Panasiuk A., Hepatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
