Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są niezwykle ważne w diecie każdego człowieka, niestety jednocześnie to niedobory ich obserwuje się znacznie częściej, niż ma to miejsce w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie. Do grona tych pierwszych zaliczamy witaminę A, witaminę D, witaminę K oraz witaminę E.
Witamina A
Witamina A to w praktyce grupa kilku substancji o analogicznej budowie, spośród których najwyższą aktywność wykazuje retinol. W produktach roślinnych występuje w postaci karotenoidów, czyli prowitamin witaminy A. Jej najlepszymi źródłami roślinnymi są m.in. owoce i warzywa o czerwonym, pomarańczowym lub żółtym zabarwieniu, zaś źródłami zwierzęcymi są podroby, jaja, masło oraz sery dojrzewające.
Witamina A utrzymuje prawidłową zdolność widzenia, także o zmierzchu. Jest antyoksydantem, obniżającym ryzyko chorób cywilizacyjnych. Bierze udział w rozwoju i różnicowaniu komórek, a także warunkuje syntezę hormonów kory nadnerczy i wydzielanie tyroksyny z tarczycy. Zapobiega niekontrolowanemu utlenianiu kwasów tłuszczowych, współdziałając przy tym z witaminą C i witaminą E. Ostatnie badania wykazały, że może zmniejszać liczbę komórek nowotworowych u pacjentów onkologicznych.
Witamina D
Witaminę D można dostarczyć do organizmu na dwa zupełnie różne sposoby – z produktami żywnościowymi (np. ryby, grzyby) lub przez syntezę skórną. Pierwsza droga jest jednak bardzo ubogim źródłem, ponieważ w żywności znajdują się śladowe ilości tego związku. Nie jest możliwe pokrycie dziennego zapotrzebowania na nią. Druga opcja jest kluczowa dla wszystkich organizmów żywych. Uważa się, że aby doszło do optymalnej produkcji witaminy D w organizmie człowieka, należy przebywać na słońcu około 20 minut dziennie przy odsłonięciu 20% powierzchni swojego ciała, bez stosowania kremów z filtrem UV.
Witamina D wpływa na syntezę i uwalnianie insuliny, prawidłowe stężenie wapnia, ogólną odporność organizmu oraz kondycje skóry. Bierze udział w wielu różnych reakcjach na poziomie komórkowym oraz działa przeciwutleniająco, obniżając ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych. W przypadku dzieci wspiera rozwój całego szkieletu, zapobiegając wadom postawy, natomiast u osób dorosłych i seniorów chroni przed patologicznymi złamaniami i rozwojem osteoporozy.
Witamina K
Pewne ilości witaminy K mogą być wprawdzie syntezowane przez bakterie jelitowe, lecz są to ilości niewystarczające do pokrycia dziennego zapotrzebowania. Dlatego należy dostarczać ją wraz z dietą, zwłaszcza z produktami pochodzenia roślinnego. Bogatymi źródłami tego związku są: zielone warzywa liściaste i oleje roślinne, zaś spośród źródeł pochodzenia zwierzęcego wymienia się mięso i ryby, masło, sery oraz jajka.
Podobnie jak witamina D wspiera ona siłę kośćca, ponieważ uczestniczy w przemianach wapnia. Łagodzi stany zapalne w organizmie i wzmacnia całą florę bakteryjną jelit. Odpowiedni poziom omawianej witaminy jest kluczowy także dla kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią, gdyż jej niedobór zwiększa ryzyko anomalii kostnych oraz krwotoków u dziecka. Omawiana witamina jest ważna w zachowaniu prawidłowego krążenia i procesów krzepnięcia krwi.
Witamina E
Witamina E określana jest jako witamina młodości. Jej najbogatszymi naturalnymi źródłami są orzechy i oleje roślinne tłoczone na zimno, zwłaszcza olej z zarodków pszenicy. Do innych bogatych źródeł witaminy E zalicza się kolejno olej rzepakowy, olej kukurydziany, olej sojowy, olej palmowy i oliwę z oliwek. Pozostałymi źródłami są natomiast: awokado, czarna porzeczka, zielone warzywa liściaste, papryka, dynia, pomidory, otręby i ryby.
Witamina E działa silnie antyoksydacyjnie, ponieważ usuwa z organizmu wolne rodniki tlenowe. Tym samym spowalnia proces starzenia się organizmu i chroni przed rozwojem wielu chorób cywilizacyjnych. Dodatkowo wpływa na budowę oraz przepuszczalność błon komórkowych oraz uczestniczy w syntezie niektórych hormonów. Jej właściwy poziom przekłada się na dobrą kondycję skóry.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zasada M., Adamczyk A., Witamina A. Budowa i mechanizm działania, Kosmetologia Estetyczna, 5/2018.
- Milanovic B., Witamina E – co kryje świat tokoferoli?, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 3/2016.
- Napiórkowska L., Franek E., Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 4/2009.
- Dubiel-Braszczok B., Kruszec-Żytniewska A., Kotyla P., Witamina K – kontrowersje, Forum Reumatologiczne, 3/2018.