Kwasy Omega to grupa niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu od momentu jego rozwoju (życia płodowego), aż do śmierci. Dzieli się je na kwasy Omega 3, Omega 6 i Omega 9, w zależności od budowy strukturalnej. Należy zadbać o ich właściwą podaż wraz z dietą, jednak w wielu przypadkach niezbędna jest też suplementacja.
Kwasy Omega – charakterystyka
Kwasy Omega to inaczej niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, czyli organiczne związki chemiczne z grona związków tłuszczowych (lipidowych), które nie mogą być syntezowane w organizmie człowieka. Należy więc dostarczać je wraz z dietą lub niedobory uzupełniać suplementami diety, Kwasy Omega dzieli się na 3 podstawowe grupy: Omega 3, Omega 6 oraz Omega 9.
Kwasy tłuszczowe Omega 3 to przede wszystkim:
- kwas alfa-linolenowy (ALA);
- kwas dokozaheksaenowy (DHA);
- kwas eikozapentaenowy (EPA).
Ostatnie wiązanie podwójne w łańcuchu węglowym znajduje się przy trzecim od końca atomie węgla, stąd ich nazwa.
W przypadku kwasów tłuszczowych Omega 6 wiązanie podwójne znajduje się w szóstym od końca atomie węgla. Przedstawicielami kwasów Omega 6 są:
- kwas linolowy (LA);
- kwas gamma-linolenowy (GLA);
- kwas arachidonowy (AA).
W kwasach tłuszczowych Omega 9 wiązanie podwójne znajduje się przy dziewiątym atomie węgla od końca. Do grona tych kwasów zaliczamy:
- kwas oleinowy;
- kwas erukowy;
- kwas nerwonowy.
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega pełnią w organizmie każdego człowieka niezmiernie ważne funkcje, ponieważ oddziałują niemal na każdą komórkę (tworząc jej błonę oraz poprawiając środowisko do zachodzenia ważnych reakcji chemicznych).
Kwasy Omega – działanie
Udowodniono, że kwasy Omega:
- obniżają poziomu trójglicerydów i cholesterolu LDL, jednocześnie podnosząc poziom cholesterolu HDL, określanego jako zdrowy i potrzebny;
- obniżają ryzyko rozwoju wielu przewlekłych chorób, takich jak miażdżyca czy nadciśnienie tętnicze;
- poprawiają czynność układu sercowo-naczyniowego poprzez zwiększanie elastyczności naczyń krwionośnych i przepływu krwi;
- działają antyoksydacyjne, a więc obniżają ilości wolnych rodników w organizmie, tym samym zmniejszając ryzyko chorób cywilizacyjnych;
- budują błony neuronalne, co ma istotne znaczenie dla rozwoju płodu i dziecka;
- poprawiają przekaźnictwo nerwowe;
- ograniczają utratę wody przez skórę, co wpływa pozytywnie na jej kondycję i wygląd zewnętrzny;
- poprawiają pamięć i koncentrację, wpływają pozytywnie na równowagę, zmniejszają ryzyko schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera;
- są kluczowe do syntezy ważnych hormonów, których wyrzut ma miejsce w okresie dojrzewania;
- poprawiają płodność oraz libido u obu płci.
Zobacz również: Suplementy na libido.
Kwasy tłuszczowe Omega naturalnie znajdują się m.in. w:
- olejach roślinnych, np. oleju z czarnuszki, oleju z pachnotki zwyczajnej, oleju sojowym, oleju rzepakowym czy oleju lnianym;
- zarodkach pszenicy i młodym jęczmieniu;
- algach takich jak Spirulina, Chlorella;
- rybach morskich, szczególnie tych tłustych (łosoś, makrela, sardynka);
- owocach morza;
- siemieniu lnianym;
- orzechach, nasionach, pestkach.
Najbardziej optymalnie jest dostarczać je w formie naturalnej, czyli wraz z powyższymi produktami. Ich spożycie niestety często jest jednak zbyt niskie, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu. Właśnie z tego względu osoby dorosłe, którym zależy na zachowaniu zdrowia, urody i samopoczucia, powinny zdecydować się na suplementację.
Suplementacja kwasów omega
Kwasy Omega 3-6-9 można kupić jako jeden suplement diety, jak również zdecydować się wyłącznie na przyjmowanie kwasy Omega 3, ponieważ to właśnie z ich niedoborami zmagamy się najczęściej. Suplement stosuje się około 15 minut przed posiłkiem zawierającym tłuszcze. Jednocześnie należy zdecydować się na ograniczenie spożycia tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, takich jak smalec czy tłuste mięsa oraz unikanie smażenia jako obróbki termicznej pokarmów.
Grupami docelowymi, które powinny rozważyć suplementację kwasów tłuszczowych Omega, są przede wszystkim:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią;
- seniorzy;
- młodzież;
- sportowcy i osoby aktywne fizycznie;
- osoby z ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Omega powinny jednak suplementować wszystkie osoby, którym zależy na zdrowiu, urodzie i samopoczuciu. Można przyjmować je na 2 sposoby: z olejami roślinnymi bądź w formie kapsułek. Jednak zawsze podstawę powinna stanowić zbilansowana, urozmaicona dieta.
Polecane produkty:
![]() |
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Saran-Jagodzińska A., Kiedy należy rozważyć stosowanie kwasów omega-3, Lekarz POZ, 5/2020.
- Materac E., Marczyński Z., Bodek K., Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2013.
- Lesiak A., Ciążyńska M., Wpływ kwasu gamma-linolenowego oraz honokiolu na funkcje skóry, Forum Dermatologicum, 4/2017.