Witamina B9

Witamina B9 (inaczej: kwas foliowy) należy do grona witamin z grupy B, rozpuszczalnych w wodzie. Pełni niezwykle ważną rolę w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu organizmu człowieka, od momentu życia płodowego, aż do śmierci. Warto dostarczać ją wraz z dietą, a przy potwierdzonych niedoborach zdecydować się na suplementację.

Witamina B9 – charakterystyka

Pod względem budowy chemicznej witamina B9 składa się z zasady pterydynowej (6-metylopteryny), kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) oraz kwasu glutaminowego. Sam kwas foliowy i jego pochodne należą do grupy folianów, różnią się między sobą stopniem utlenienia pierścienia pterydyny oraz liczbą reszt kwasu glutaminowego, od 1 do 11. Kwas foliowy jest stosowany jako lek oraz jako składnik dodawany do produktów spożywczych w celu ich wzbogacenia. Wywiera on wpływ na metabolizm każdej dzielącej się komórki organizmu. Właśnie dlatego jego suplementacja jest tak ważna u kobiet w ciąży. Miejscem wchłaniania kwasu foliowego u człowieka jest jelito cienkie.

Zapotrzebowanie na witaminę B9 zmienia się w zależności od etapu życia oraz płci i stanu fizjologicznego. Przykładowo zdrowa kobieta dorosła i zdrowy mężczyzna dorosły potrzebuje dziennie około 400 µg witaminy B9 dziennie, natomiast zapotrzebowanie u kobiety ciężarnej wzrasta nawet do 600 µg dziennie.

Źródła witaminy B9

Witaminę B9 znaleźć można w wielu różnych produktach spożywczych. Bardzo duże ilości zawierają:

• awokado;
• banany;
• soczewica;
• ciecierzyca;
• fasola;
• zielone warzywa liściaste, w tym szpinak, sałata, rukola, jarmuż;
• jajka;
• nabiał, w tym jogurty, maślanki, mleko;
• orzechy i nasiona;
• algi, np. Spirulina, Chlorella.

W razie wystąpienia niedoborów pokarmowych zdecydować się można również na suplementację witaminy B9. Jest ona składnikiem niemal wszystkich kompleksów witaminowych, można też ją kupić w aptece lub sklepie z suplementami jako formę izolowaną.

Witamina B9 – działanie w organizmie

Kwas foliowy odgrywa kluczową rolę w cyklu metylacji oraz biosyntezie DNA. Wpływa niemal na każdą reakcję zachodzącą w ludzkim organizmie, ważną do jego prawidłowego funkcjonowania. Uczestniczy m.in. w syntezie metioniny, degradacji histydyny, syntezie puryn wchodzących w skład nukleotydów i budujących kwasy nukleinowe, przemianie fosfolipidów. Jest kluczowy w procesie tworzenia osłonki mielinowej włókien nerwowych. Uczestniczy w powstawaniu tyrozyny potrzebnej do syntezy hormonów takich jak adrenalina, noradrenalina.

Witamina B9 jest konieczna do prawidłowego wzrostu i rozwoju komórek, w tym krwinek czerwonych (erytrocytów). Kwas foliowy jest też bardzo silnym przeciwutleniaczem (antyoksydantem) i zapobiega uszkodzeniom DNA, w tym uszkodzeniom nowotworowym.

Niedobór witaminy B9

Do niedoborów witaminy B9 mogą prowadzić następujące czynniki:

• choroby przewodu pokarmowego prowadzące do zaburzeń wchłaniania i związane z upośledzeniem flory bakteryjnej jelit, np. celiakia, zespół złego wchłaniania, choroba Leśniowskiego-Crohna;
• choroby przewlekłe przebiegające z biegunkami i/lub wymiotami;
• palenie papierosów i picie alkoholu;
• uboga, mało urozmaicona dieta lub dieta skrajnie restrykcyjna;
• przyjmowanie niektórych leków, np. salazosulfamiryny, antybiotyki, chemoterapeutyki, doustne leki antykoncepcyjne;
• zwiększone zapotrzebowanie (ciąża, zakażenia, niedokrwistość hemolityczna).

Zobacz również: Talasemia.

Niedobór witaminy B9 – objawy

Objawami niedoboru witaminy B9 mogą być:

• hiperhomocysteinemia stanowiąca niezależny czynnik ryzyka miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca i naczyń;
• bladość skóry;
• zawroty i bóle głowy;
• nadmierna potliwość ciała;
• zaburzenia koncentracji;
• drgawki, parestezje, upośledzenie przekaźnictwa nerwowego;
• przewlekłe zmęczenie i osłabienie organizmu;
• anemia;
• demencja, depresja, psychozy.

W przypadku niedoborów witaminy B9 u płodu wielokrotnie wzrasta ryzyko wad cewy nerwowej, wad mięśnia sercowego, arytmii, niskiej masy urodzeniowej, a nawet przedwczesnego porodu. Szczególnie niebezpieczne są w wady cewy nerwowej, które mogą wpłynąć nawet na wzrost śmiertelności noworodków.

	Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Chlorella pomaga wyeliminować metale ciężkie z organizmu Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kłaczkow B., Anuszewska E., Kwas foliowy i jego znaczenie dla prawidłowego rozwoju organizmu człowieka. Profilaktyka wad wrodzonych układu nerwowego, Przewodnik Lekarza, 5/2000.
2. Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiecka J., Skrzypczak M., Wojtyła A., Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 1/2012.
3. Banyś K., Knopczyk M., Bobrowska-Korczak B., Znaczenie kwasu foliowego dla zdrowia organizmu człowieka, Farmakologia Polska, 76/2020.