Leczenie biologiczne

Leczenie biologiczne znajduje zastosowanie w dermatologii, gastroenterologii, reumatologii i wielu innych dziedzinach medycyny. To innowacyjna metoda terapeutyczna wykorzystująca specjalne białka uzyskiwane za pomocą technik inżynierii genetycznej, ingerujące bezpośrednio w kaskadę zjawisk zachodzących w przebiegu stanu zapalnego.

 

Leczenie biologiczne – na czym polega?

Leczenie biologiczne to jeden z najnowszych działów współczesnej terapii chorób przewlekłych. Polega na wykorzystaniu leków biologicznych bazujących na wyspecjalizowanych białkach. Przeważnie są to przeciwciała monoklonalne bądź receptory wiążące swoiście poszczególne cytokiny lub inne molekuły zaangażowane w proces zapalny, rzadziej interleukiny, czynniki wzrostu wpływające na konkretne grupy komórek uczestniczące w patogenezie danego schorzenia. Celem tej terapii jest zahamowanie działania specyficznych mediatorów reakcji immunologicznych lub zapalnych odpowiadających za występowanie objawów klinicznych w poszczególnych chorobach.

Leki biologiczne

Zgodnie z definicją biologiczny produkt leczniczy to produkt, którego substancją czynną jest substancja biologiczna. Substancja biologiczna z kolei produkowana lub ekstrahowana jest ze źródła biologicznego. Zasady produkcji przeciwciał monoklonalnych wykorzystywanych w lekach biologicznych zostały opracowane przez Kohlera i Milsteina na początku lat 70. XX wieku, za co zresztą otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Do podstawowych przeciwciał monoklonalnych należą:

  • Dupilumab – nazwa handlowa leku: Dupixent, sposób podania: podskórny;
  • Omalizumab – nazwa handlowa: Xolair, sposób podania: podskórny;
  • Mepolizumab – nazwa handlowa: Nucala, sposób podania: podskórny;
  • Reslizumab – nazwa handlowa: Cinqaero, sposób podania: dożylny.

Takich leków jest jednak znacznie więcej. Mogą one różnić się nieco mechanizmem swojego działania. Przykładowo Reslizumab i Mepolizumab wiążą się z interleukiną 5, natomiast Omalizumab wiąże się z wolną immunoglobuliną E (IgE). Mają jednak wspólny cel – likwidację stanu zapalnego i modulację czynności układu immunologicznego pacjenta. Aktualnie wciąż trwają badania nad wykorzystaniem leków biologicznych w leczeniu AIDS, co byłoby przełomem współczesnej medycyny. Leki biologiczne wykazują wysoką wrażliwość na nasłonecznienie i zmiany temperatury, w związku z czym podlegają ścisłym regułom przechowywania, zwykle w temperaturze 2-8°C, oraz podawania tak, aby nie straciły swoich właściwości fizykochemicznych. Warto wspomnieć, że w Polsce leki biologiczne są refundowane przez NFZ. Dzięki temu pacjenci mogą otrzymać zwrot części kosztów leczenia.

Leczenie biologiczne – wskazania

Leczenie biologiczne aktualnie najczęściej wykorzystywane jest (z dużą skutecznością) w leczeniu następujących chorób:

  • nowotwory;
  • atopowe zapalenie skóry;
  • łuszczyca;
  • astma oskrzelowa;
  • mukowiscydoza;
  • wirusowe zapalenie wątroby;
  • reumatoidalne zapalenie stawów;
  • toczeń rumieniowaty układowy;
  • twardzina układowa.

Takich wskazań jest jednak znacznie więcej. Leki biologiczne stosuje się najczęściej w dermatologii, reumatologii i onkologii, w praktyce jednak znajdują zastosowanie w każdej dziedzinie medycyny. Przeważnie podaje się je pacjentowi w sytuacji, gdy inne metody leczenia zawiodą.

Czy leczenie biologiczne jest bezpieczne?

Kluczową kwestią dyskusyjną w aspekcie stosowania leków biologicznych jest ich potencjalna immunogenność. Istnieje wiele obaw dotyczących możliwych długoterminowych działań niepożądanych oraz ewentualnego zmniejszenia ich skuteczności przy terapii przewlekłej. Immunogenność określa skłonność leku do wywoływania odpowiedzi odpornościowej i powstawania przeciwciał przeciwlekowych. Taka odpowiedź może się rozwijać przez wiele miesięcy, a nawet wiele lat, prowadząc do wtórnej nieskuteczności terapii. Z powodu immunogenności leki biologiczne mogą wymagać zwiększenia dawki w czasie trwania leczenia w celu utrzymania odpowiedzi klinicznej. Mimo tego wciąż są uznawane za jedne z korzystniej działających leków, a ewentualne skutki uboczne są wypierane przez korzyści z ich zastosowania.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Leszczyński P., Zaawansowane leki biologiczne – pierwszy biorównoważny etanercept (Benepali®). Skuteczność, bezpieczeństwo i jego potencjalna immunogenność, Forum Reumatologiczne, 2/2016.
  2. Stajszczyk M., Obarska I., Brzosko M., Kucharz E., Samborski W., Leki biologiczne w chorobach reumatycznych w Polsce – jak zwiększyć dostęp pacjentów do terapii, Forum Reumatologiczne, 2/2018.
  3. Adamski Z., Linke K., Samborski W., Leki biologiczne w chorobach reumatycznych w Polsce – jak zwiększyć dostęp pacjentów do terapii, Wydawnictwo Medyczne Termedia, Poznań 2015.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

0

Twój koszyk jest pusty

Brak produktów w koszyku.