Dieta lecznicza

Dieta lecznicza to taki sposób żywienia, w którego przebiegu dochodzi do złagodzenia objawów choroby lub nawet do jej wyeliminowania. To bardzo ważny element tzw. dietoterapii. Dieta lecznicza stosowana jest u pacjentów ze zdiagnozowanymi problemami zdrowotnymi, a mogą one dotyczyć praktycznie każdego układu organizmu.

Dieta lecznicza

Dieta lecznicza – na czym polega?

Dieta lecznicza polega na wspieraniu zdrowia w przebiegu terapii chorób za pomocą odpowiednio skomponowanego jadłospisu. Może obejmować eliminację określonych produktów lub związków z diety, jak również wprowadzenie do niej tych, które mogą wspierać terapię schorzenia podstawowego. Podstawowe przykłady diety leczniczej:

  • cukrzyca – produkty spożywcze powinny mieć niski indeks glikemiczny, przy czym rekomendowane jest unikanie źródeł cukrów prostych i spożywanie posiłków w takim odstępie czasowym, aby możliwe było utrzymanie glikemii na stałym poziomie przez całą dobę;
  • celiakia – należy całkowicie wykluczyć z diety gluten, którego spożycie wywołuje objawy chorobowe i prowadzi do zaniku kosmków jelitowych;
  • infekcje grzybicze – należy odrzucić źródła cukru w prostych, ponieważ są one dobrą pożywką dla patogennych grzybów. Nierzadko niwelują efekty leczenia przeciwgrzybiczego;
  • alergie pokarmowe – po dokładnym zdiagnozowaniu alergenów pokarmowych, należy całkowicie wykluczyć z diety ich źródła. Dla przykładu osoba uczulona na mleko krowie powinna wyeliminować z jadłospisu zarówno mleko, jak i produkty wykonane na jego bazie, np. sery;
  • niedoczynność tarczycy – udowodniono, że na przebieg choroby korzystnie wpływają źródła pokarmowe jodu, błonnika pokarmowego i pełnowartościowego białka;
  • dna moczanowa – z diety wyklucza się źródła puryn, które po spożyciu mogą przekształcać się w organizmie do kwasu moczowego i odkładać się w stawach w postaci bolesnych kryształków.

Wyróżnia się przy tym wiele rodzajów diet leczniczych, których przedstawicielami są:

  • dieta lekkostrawna – ograniczająca przede wszystkim spożycie tłuszczów. Znajduje zastosowanie u pacjentów przed operacjami i niektórymi badaniami diagnostycznymi, przy przewlekłych chorobach jelit, niestrawności, chorobach nerek;
  • dieta bogatoresztkowa – wzbogacona o źródła błonnika pokarmowego i poprawiająca trawienie. Stosowana zwłaszcza w leczeniu zaparć i innych zaburzeń czynnościowych jelit, przebiegających z utrudnieniem defekacji;
  • dieta MIND – mieszanka diety śródziemnomorskiej i DASH, stosowana celem poprawy poziomu zdolności kognitywnych oraz w przebiegu leczenia choroby Alzheimera.

Bardzo ważne jest, aby dieta lecznicza została dobrana indywidualnie do potrzeb pacjenta. Przykładowo diabetycy korzystają z diety z niskim indeksem glikemicznym, jednak ich jadłospisy mogą się różnić w zależności od potrzeb organizmu. Wystarczy, że jeden pacjent chory na cukrzycę będzie prowadził wysoce aktywny tryb życia, w przebiegu którego wzrasta zapotrzebowanie na węglowodany i białka, zaś drugi pacjent będzie zmagał się z alergiami pokarmowymi. Wówczas ich codzienne jadłospisy będą się znacznie różnić, mimo stosowania takiej samej diety.

Dieta lecznicza – jak ułożyć?

Układaniem diety leczniczej zawsze zajmuje się dietetyk kliniczny. Pod uwagę bierze czynniki takie jak: wiek, płeć pacjenta, masa ciała, poziom tkanki tłuszczowej, poziom aktywności fizycznej, styl życia, rodzaj pracy zawodowej, godziny porannego wstawania, rodzaj i zaawansowanie choroby, dotychczasowe leczenie i wiele innych. W przypadku kobiet ogromne znaczenie ma fakt, czy są w ciąży lub karmią piersią. Dodatkowo profesjonalny dietetyk kliniczny posiłkuje się wynikami badań, na podstawie których oszacowuje zapotrzebowanie organizmu. Są to między innymi: morfologia, badanie hormonów, badanie moczu i kału, próby wątrobowe, ocena glikemii i poziomu insuliny, a także wiele innych zleconych przez lekarza nadzorującego leczenie choroby podstawowej. Są one wartościowym elementem wpływającym na ułożenie jadłospisu dla danego pacjenta.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Gajewska D., Myszkowska-Ryciak J., Wybrane problemy dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób przewlekłych, Polskie Towarzystwo Dietetyki, Warszawa 2016.
  2. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
  3. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

Może Cię zainteresować

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *