Dietoterapia to inaczej stosowanie diet terapeutycznych lub profilaktycznych, czyli sposób żywienia, w którym z przyczyn zdrowotnych zmodyfikowano podaż niektórych składników odżywczych. Mówiąc w skrócie, Jest to po prostu leczenie dietą. Może być zarówno metodą podstawową, jak i uzupełniającą w leczeniu wielu problemów zdrowotnych. Prowadzeniem dietoterapii zawsze powinien zajmować się jednak doświadczony dietetyk. Ustalanie diety na własną rękę, bez większego doświadczenia, może poskutkować niedoborami pokarmowymi i pogorszeniem stanu zdrowia.
Dietoterapia – na czym polega?
Dietoterapia polega na doborze makroskładników, mikroskładników, witamin, antyoksydantów, węglowodanów, białka i aminokwasów oraz tłuszczów do indywidualnych potrzeb organizmu, biorąc pod uwagę stan zdrowia, wiek, masę ciała, wzrost i wiele innych, indywidualnych czynników. Głównym celem dietoterapii jest profilaktyka problemów zdrowotnych oraz wspieranie ich leczenia. Bardzo często bez odpowiedniej diety nie można ustabilizować chorób przewlekłych, nawet jeśli stosuje się farmakoterapię. Natomiast stosując odpowiednią dietę, w wielu przypadkach możliwa jest rezygnacja z silnie działających leków oraz zahamowanie postępu choroby. Niestety rola diety w leczeniu chorób wciąż jest mało doceniana, pomimo dowodów naukowych na jej ponadprzeciętną skuteczność.
Leczenie dietą może przybrać różną formę. Przeważnie jest to całkowite wyeliminowanie niektórych produktów czy składników żywności, np. cukrów prostych przy cukrzycy, alergenów przy alergiach pokarmowych bądź puryn przy dnie moczanowej. Inną formą jest zmniejszenie spożycia niektórych substancji, np. tłuszczów w leczeniu nadwagi i otyłości. Udowodniono, że wyeliminowanie z diety cukrów prostych, nadmiaru tłuszczów nasyconych i żywności wysoko przetworzonej (bez względu na stan zdrowia konsumenta) przyczynia się do znacznej poprawy zdrowia fizycznego, psychicznego oraz urody. Zdrowa dieta powinna zostać dobrana tak, aby nie tylko wspierała zdrowie, ale również była łatwa do utrzymania długoterminowego. Jeśli będzie dla konsumenta smaczna i prosta w przyrządzeniu, istnieje większa szansa, że będzie on stosował się do niej przez wiele lat, a nawet przez całe życie, jeśli jest to konieczne.
Dietoterapia – wskazania
Dietoterapia jest podstawą żywienia przy alergiach, nietolerancjach pokarmowych, celiakii oraz genetycznych chorobach metabolicznych, takich jak fenyloketonuria czy galaktozemia. Przy alergii konieczne jest wykluczenie żywności zawierającej alergeny, przy celiakii stosuje się przewlekle dietę bezglutenową, natomiast w chorobach metabolicznych eliminacja dotyczy żywności zawierającej związki, których metabolizm jest zaburzony. W ostatnim przypadku jest to jedyna forma terapii.
Istotnym wskazaniem do rozpoczęcia dietoterapii jest również nadwaga, otyłość, cukrzyca oraz choroby sercowo-naczyniowe, które bardzo dobrze reagują na podaż niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) i antyoksydantów, przy jednoczesnym wyeliminowaniu tłuszczów nasyconych, które przyczyniają się do tworzenia blaszek miażdżycowych. W cukrzycy natomiast stosuje się dietę z niskim indeksem glikemicznym. Udowodniono, że dietoterapia jest jednym z najważniejszych sposobów wspomagania terapii i łagodzenia objawów również przy przewlekłych schorzeniach dermatologicznych, anemii, nieswoistych zapaleniach jelit, chorobach wątroby, a także chorobach autoimmunologicznych. Wykazano, że zwłaszcza spożywanie cukrów prostych nasila objawy skórne oraz przyczynia się do intensywniejszego wzrostu grzybów patogennych w organizmie. Wszelkie niedożywienia i anemia wymagają natomiast uzupełnienia poziomu składników odżywczych, których w organizmie brakuje.
Wskazaniem do dietoterapii jest także chęć utrzymania zdrowego, zbilansowanego stylu życia. Coraz większą wagę do codziennej diety przykładają osoby aktywne fizycznie, sportowcy, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Przy braku problemów zdrowotnych dietoterapia ma charakter profilaktyczny. Wówczas jej celem jest głównie podaż wszystkich związków odżywczych, których organizm danej osoby potrzebuje, co nierzadko jest kwestią indywidualną, jeśli chodzi o ich ilość. Przykładowo osoby trenujące siłowo mają zwiększone zapotrzebowanie na białko, natomiast kobiety ciężarne powinny przede wszystkim zwiększyć spożycie żelaza, kwasu foliowego i DHA.
Dietoterapia a suplementacja
Istotną część każdej dietoterapii stanowi odpowiednio, świadomie dobrana suplementacja. Suplementy diety to preparaty uzupełniające podstawową dietę, jednak nigdy jej nie zastępują. Ich celem jest dostarczenie związków, które nie są dostarczane w wystarczających ilościach wraz z pożywieniem. Dotyczy to przede wszystkim witaminy D, której suplementację poleca się całorocznie wszystkim osobom bez względu na wiek, ponieważ jej synteza ma miejsce w organizmie w odpowiedzi na promieniowanie UV, przy czym ekspozycję na słońce wśród Polaków uznaje się za niewystarczającą. Nie ma odpowiednich źródeł pokarmowych tej witaminy, stąd potrzeba suplementacji. Zdarza się, że dana osoba wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na konkretną witaminę lub minerał, a jego pokrycie nie jest możliwe nawet po dokładnym ustaleniu planu żywienia. Wówczas z pomocą przychodzą suplementy diety.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gajewska D., Myszkowska-Ryciak J., Wybrane problemy dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób przewlekłych, Polskie Towarzystwo Dietetyki, Warszawa 2016.
- Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.