Hipotermia

Hipotermia to inaczej stan wychłodzenia organizmu, co w skrajnych przypadkach stanowi nawet zagrożenie życia. O patologii tej mówi się wówczas, gdy temperatura ciała spadnie poniżej 35 stopni C. Szacuje się, że w Polsce z tego względu umiera rocznie około 300-600 osób. Widząc osobę wychłodzoną, należy jak najszybciej udzielić jej pierwszej pomocy.

Hipotermia

Hipotermia – przyczyny

Za najczęstsze przyczyny hipotermii uznaje się powszechnie ostrą ekspozycję na bardzo niskie temperatury powietrza i zanurzenie w zimnej wodzie. Może do tego dojść zarówno podczas wypadku na wycieczce (zwłaszcza w górach), jak i w momencie braku zastosowania ciepłej odzieży zimową porą. Czynnikiem ryzyka hipotermii jest spożywanie alkoholu, ponieważ zaburza on odczuwanie zewnętrznych temperatur i tym samym w okresie jesienno-zimowym może doprowadzić do spędzania zbyt dużej ilości czasu na zewnątrz przy niedostatecznym ubraniu się. Należy wiedzieć, że do wychłodzenia organizmu może dojść w każdym kraju na świecie. Nie trzeba do tego przebywać w krajach, gdzie panuje zimny klimat.

Hipotermia ostra i podostra występują wówczas, gdy intensywne oddziaływanie zimna przekracza wydolnie funkcjonujące możliwości obronne organizmu. Forma przewlekła natomiast ma miejsce wtedy, gdy wychłodzenie rozwija się przy wyczerpanych mechanizmach termoregulacji i niekoniecznie w obliczu nasilonego stresu termicznego. U pacjentów w podeszłym wieku, a także po urazie ośrodkowego układu nerwowego, udarze mózgu, z niewydolnością krążenia, cukrzycą lub niedoczynnością tarczycy ryzyko hipotermii jest zwykle zwiększone.

Na hipotermię narażone są osoby w każdym wieku i bez względu na płeć. Jednak w gronie szczególnego ryzyka znajdują się dzieci oraz seniorzy. Wszystko przez to, że u dzieci występuje relatywnie wysoki współczynnik powierzchni ciała do jego masy, co sprzyja szybszej utracie ciepła. U osób starszych zaś gorzej funkcjonują mechanizmy termogenezy (produkcja ciepła o zmniejszonej intensywności) i ośrodkowej regulacji temperatury.

Hipotermia – objawy

Pierwszym i niemal stałym objawem wychłodzenia są dreszcze. Organizm reaguje w ten sposób, gdy nie jest w stanie utrzymać normalnej temperatury ciała i stara się wygenerować więcej ciepła przez ruch. W kolejnym ciągu pojawia się osłabienie organizmu. Dokładny obraz kliniczny zależy jednak od tego, jak bardzo spadnie temperatura ciała. Jeśli wynosi ona 35-32 stopnie C, pacjent jest jeszcze przytomny, a leczenie jego stanu najprostsze. Tak naprawdę jest w stanie pomóc sobie sam. Typowe objawy to:

  • silne dreszcze;
  • zimne dłonie i stopy;
  • zasinienie i bladość dystalnych części ciała.

Jeśli temperatura organizmu spadnie do 32-28 stopni C, pacjent nie może pomóc już sam sobie. Pojawiają się:

  • senność i zdezorientowanie;
  • ochłodzenie skóry w obrębie klatki piersiowej;
  • niemiarowe tętno.

Co nietypowe, u takich osób nie występują już dreszcze. Z kolei jeśli temperatura organizmu spadnie drastycznie (ciężki stopień hipotermii) do 28-24 stopni C, pojawiają się:

  • brak aktywności fizycznej (pacjent się nie porusza);
  • spłycenie i zwolnienie oddechu;
  • lodowata skóra;
  • brak możliwości odpowiedzi na zadawane pytania;
  • utrata przytomności.

Poniżej 24 stopni C zatrzymuje się mięsień sercowy, a pacjent przestaje oddychać. Nie ma oznak krążenia krwi.

Hipotermia – pierwsza pomoc

Podczas udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu znajdującemu się w stanie hipotermii należy:

  • jak najszybciej ewakuować go z obszaru zagrożenia w bezpieczne miejsce, umożliwiające wykonanie kolejnych etapów udzielania pomocy;
  • sprawdzić reakcję osoby poszkodowanej na dźwięki – należy zadać kilka prostych pytań;
  • sprawdzić zawartość jamy ustnej, oczyścić ją z wszelkich treści, które mogą się w niej znajdować (np. krew, wymiociny, inne przedmioty);
  • udrożnić drogi oddechowe, upewnić się, że osoba oddycha i ma zachowane krążenie;
  • wezwać pomoc medyczną.

W przypadku braku oddechu konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Jednocześnie należy zabezpieczyć osobę poszkodowaną przed dalszą utratą ciepła, zdejmując z niej przemoczoną odzież oraz okrywając ją kocem, folią termiczną lub suchymi materiałami. Co istotne, nigdy nie wolno odstępować od ratowania poszkodowanego, gdy znajduje się on w stanie hipotermii. Po udzieleniu pierwszej pomocy konieczna jest hospitalizacja. Jeśli poszkodowany jest przytomny, można podawać mu do picia ciepłe, słodkie napoje. Jednak alkohol jest całkowicie zabroniony.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bieniek J., Hipotermia – przyczyny, objawy, sposoby postępowania, Katowice 2013.
  2. Wojciechowska M., Kleszczewska M., Trojanowska A., i inni, Hipotermia terapeutyczna – potężne narzędzie w zapobieganiu uszkodzeniu niedokrwienno-reperfuzyjnemu w sercach szczurów, Folia Cardiologica, 5/2021.
  3. Podsiadło P., Hipotermia – dylematy postępowania przedszpitalnego, Anestezjologia i Ratownictwo 2011; 5: 102-108.
  4. Kosiński S., Górka A., Specyfika i czynniki ryzyka miejskiej postaci hipotermii, Anestezjologia i Ratownictwo 2010; 4: 468-481.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *