Ubichinon stanowi utlenioną formę koenzymu Q10, która występuje w środowisku najczęściej. W związku z tym jest to stosowana zamiennie nazwa koenzymu Q10.
Postacie koenzymu Q10
Substancja może występować w 3 różnych postaciach:
- jako nadtlenek wodoru – ubichinon;
- w formie pośredniej;
- w postaci zredukowanej – ubichinol.
Jak otrzymać ubichinon?
Ubichinony pozyskuje się na drodze syntezy chemicznej lub wyodrębnia się je z ich naturalnych źródeł. Koenzym Q10 występuje naturalnie w aparacie Golgiego, siateczce śródplazmatycznej, lizosomach, a także w niewielkim stopniu w mitochondriach. Buduje więc komórki organizmów żywych, a dodatkowo stabilizuje ich błony.
Koenzym Q10 – źródła ubichinonu
Do naturalnych i bogatych źródeł koenzymu Q10 w postaci ubichinonu zalicza się produkty pochodzenia zwierzęcego, głównie narządy o dużym zapotrzebowaniu energetycznym – wątrobę, nerki czy serce. Jak wykazały niektóre badania, serce zwierzęce posiada tej substancji między 113,3 a 157,9 µg na 1 g surowego produktu, przy czym mięso i ryby między 14 a 39,2 µg na 1 g. W zdecydowanie mniejszych ilościach ubichinon można znaleźć także w owocach, warzywach czy nabiale.
Biosynteza
W warunkach prawidłowej homeostazy substancja produkowana jest przez wszystkie tkanki i komórki organizmu, a następnie magazynowana w głównej mierze w poszczególnych organach. Cały proces syntezy rozpoczyna się w siateczce śródplazmatycznej, a kończy w aparacie Golgiego. Z tego miejsca koenzym jest przenoszony do pozostałych organelli.
W niektórych sytuacjach synteza może wzrastać w wyniku zadziałania czynników takich jak:
- stres oksydacyjny;
- rodnik ubisemichinonowy;
- proliferatory peroksysomów.
Koenzym Q10 – suplementacja
Na rynku dostępne są kapsułki z koenzymem Q10. Można je kupić w takich miejscach jak apteka, sklepy z suplementami diety czy w większości sklepów zielarskich. Substancja jest nietoksyczna, dobrze tolerowana przez organizm i nie powoduje efektów ubocznych. Ważna jest jednak regularność i długotrwałość przyjmowania, ponieważ jednorazowa podaż nie wpływa w większym stopniu na organizm.
Ubichinon rozpuszcza się w tłuszczach i w alkoholu. Wchłania się bardzo dobrze w układzie trawiennym, jednak należy przyjmować kapsułki wraz z jedzeniem. Sam proces wchłaniania przebiega dość powolnie.
Jak ubichinon wchłaniania się w organizmie?
Po doustnym przyjęciu suplementu maksymalne stężenie w osoczu występuje po około 6-23 godzinach. Następnie ubichinon jest rozprowadzany po całym organizmie i magazynowany w narządach wymagających sporego nakładu energii do swojej pracy.
Zawartość związku w poszczególnych organach maleje wraz ze starzeniem się organizmu. Przykładowo, w wieku 20 lat w sercu znajduje się go około 110 µg, zaś w wieku 40 lat zawartość ta spada do 75 µg.
Koenzym Q10 – działanie
Koenzym Q10 stanowi niezbędny element łańcucha oddechowego, odpowiada tym samym za procesy i przemiany energetyczne oraz metaboliczne w każdej żywej komórce. W procesie tym czynnie przenosi elektrony i protony. Wspomniane wcześniej działanie stabilizujące na błony wynika z faktu, że wchodzi on w interakcje z powierzchownymi białkami tych błon, w efekcie czego wykazują one zwiększoną odporność na działanie toksyn i innych szkodliwych czynników. Ponadto koenzym Q10 wspomaga utrzymanie niezbędnych substancji (takich jak jony wapnia czy magnezu) w odpowiednich proporcjach i ilościach.
Znane są również jego właściwości przeciwutleniające, ponieważ skutecznie eliminuje wolne rodniki i toksyczne substancje zalegające w organizmie. Jego działanie wzmaga się w połączeniu z witaminą E. Tym samym wpływa korzystnie na stan skóry i:
- chroni ją przed starzeniem się;
- spłyca zmarszczki;
- pobudza jej metabolizm;
- wpływa na regenerację komórek skóry.
Właśnie dlatego koenzym Q10 jest częstym składnikiem kosmetyków przeciwzmarszczkowych.
Skutki niedoboru ubichinonu
Wykazano, że zmniejszony poziom ubichinonu w organizmie zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i nowotworów. Ponadto zwiększa się ryzyko rozwoju:
- migreny;
- cukrzycy;
- chorób degeneracyjnych (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera czy pląsawica Huntingtona);
- miopatii i encefalopatii.
Do pierwszych objawów niedoboru zalicza się przewlekłe zmęczenie, po czym pojawiają się objawy ze strony narządów, gdzie poziom substancji znacznie zmalał. W wyniku niedoboru dochodzi do zaburzenia funkcjonowania łańcucha oddechowego, a co się z tym wiąże, wytwarzanie związków wysokoenergetycznych jest niewystarczające. Ostatecznie dochodzi do zmniejszenia sprawności komórek, tkanek i całego organizmu.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 naturalny
Koenzym Q10 bioalgi to wysokiej jakości, naturalny suplement diety. Innowacją jest wyjątkowo wysoka biodostępność (wchłanialność). Jest ona aż 500 procent wyższa niż w przypadku jakiegokolwiek, konwencjonalnego koenzymu Q10. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Janicki B., Buzała M., Rola koenzymu Q-10 w organizmie ludzi i zwierząt, Medycyna Weterynaryjna, 4/2012.
- Gałka U., Ogonowski J., Koenzym Q – powstawanie, właściwości i zastosowanie w preparatach kosmetycznych, Lab, 5/2015.
- Siemieniuk E., Skrzydlewska E., Koenzym Q10 – biosynteza i znaczenie biologiczne w organizmach zwierząt i człowieka, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 59/2005.
- Sosińska E., Wołosiak R., Aktywność przeciwutleniająca koenzymu Q10, fitosteroli oraz glutationu w reakcji autooksydacji emulsji tłuszczu roślinnego, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość, 2/2006.
