Beta-karoten należy do karotenoidów, czyli substancji nadających barwę od żółtej do czerwonej zarówno roślinom, jak i zwierzętom. Karotenoidy wchłaniane są do krwi w jelitach, a następnie transportowane do tkanek za pomocą lipoprotein.
Co to jest beta-karoten?
Beta-karoten jest związkiem zawierającym dwa pierścienie beta-jononowe. Charakteryzuje się żółtą barwą, absorbuje światło o długości fali równej 450 nm. Zbudowany jest z 40 atomów węgla, przy czym zawiera 11 sprzężonych podwójnych wiązań oraz 2 niesprzężone.
Beta-karoten jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach. Ze względu na liczne właściwości korzystne dla zdrowia oraz urody warto wzbogacić dietę w produkty zawierające ten związek. Jeśli ich spożywanie z jakichś względów jest niemożliwe lub ograniczone, dobrym rozwiązaniem jest również suplementacja beta-karotenu pod postacią kapsułek, tabletek, także coraz popularniejszej Spiruliny.
Źródła beta-karotenu
Do jednych z najbogatszych źródeł beta-karotenu zalicza się Spirulinę, która zawiera aż około 170 mg związku w 100 g, acerolę, w której soku odkryto od 371 do 1881 mg/100 g karotenoidów (beta-karoten stanowi 75%), a także jagody goji.
Dobrymi źródłami beta-karotenu są także kolejno:
- marchew – 6,15-9,02 mg/100 g;
- jarmuż – 2,84-43,8 mg/100 g;
- szpinak – 3,25-5,6 mg/100 g;
- papryka czerwona – 2,38-3,25 mg/100 g;
- por – 1-3,19 mg/100 g;
- sałata – 0,98-1,55 mg/100 g.
Znaczną ilość substancji można znaleźć również w brokułach, brukselce, selerze, pomidorach, dyni, suszonych morelach, arbuzie czy brzoskwiniach.
Beta-karoten – jakie znaczenie ma dla organizmu?
Beta-karoten posiada cenne właściwości biologiczne, wśród których najlepiej udokumentowana jest aktywność przeciwutleniająca. Może hamować działanie większości wolnych rodników, a tym samym zmniejsza liczbę komórek nowotworowych w organizmie ludzkim. Potwierdziły to liczne badania, które podsumowały, że beta-karoten zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe i hamuje promocję oraz progresję nowotworów.
Wykazano również, że beta-karoten zwiększa wytwarzanie komórek cytotoksycznych i aktywuje je do wydzielania dużych ilości cytokin, a także ułatwia ich migrację do komórek rakowych. W ten sposób może dojść do niszczenia proliferującej postaci guza.
Do innych właściwości związku można zaliczyć między innymi:
- korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego;
- zapewnianie prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku (szczególnie o zmierzchu);
- ochronę wyściółki przewodu pokarmowego i dróg oddechowych przed infekcjami;
- zapobieganie rozedmie płuc;
- odgrywanie istotnej roli w profilaktyce przeciwmiażdżycowej;
- obniżanie stężenia cholesterolu LDL;
- warunkowanie prawidłowego rogowacenia naskórka;
- opóźnianie procesów starzenia się skóry;
- ochronę gruczołów łzowych, ślinianek i nabłonka dróg pokarmowych przed zwyrodnieniem;
- zapobieganie tworzeniu się kamieni i złogów piasku w drogach pokarmowych.
Beta-karoten stanowi prowitaminę A. Dodatkowo bierze udział w procesie fotosyntezy, ponieważ wspomaga działanie chlorofilu poprzez pochłanianie energii świetlnej i przenoszenie jej na chlorofil. Substancja chroni również aparat fotosyntetyczny przed negatywnym wpływem promieniowania w zakresie światła widzialnego.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gryszczyńska A., Gryszczyńska B., Opala B., Karotenoidy. Naturalne źródła, biosynteza, wpływ na organizm ludzki, Postępy Fitoterapii, 2/2011.
- Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I., Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
- Chilczuk B., Perucka I., Materska M., Buczkowska H., Zawartość luteiny, zeaksantyny i beta-karotenu w liofilizowanych owocach wybranych odmian cucurbita maxima d., Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2014.
- Cieślik E., Gębusia A., Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych, Postępy Fitoterapii, 2/2012.
3 Responses
Cieszę się, że trafiłam na ten artykuł! Zawsze się powtarza, że jak beta-karoten, to marchewka. Ja za bardzo za nią nie przepadam, jem bardzo rzadko, więc chętnie zastąpię np. jarmużem! 🙂
Jak fajnie miec naukowe potwierdzenie i wyjasnienie tego, ze to co daje nam natura, bogactwo kolorow i smakow jest dobre dla zdrowia. Pozdrawiam serdecznie Beata
Wszystko przemawia za jedzeniem jak największej ilości warzyw 🙂