Histamina to ważny, organiczny związek chemiczny, będący pochodną imidazolu i zawierającą boczny łańcuch etyloaminowy. Znajduje się w wielu tkankach ludzkiego ustroju, pełniąc funkcję mediatora procesów zapalnych, mediatora odczynu alergicznego, neuroprzekaźnika i wielu innych. Z całą pewnością wielokierunkowy wpływ histaminy na organizm umożliwia jego sprawne funkcjonowanie.
Histamina – charakterystyka
Histamina jest obecna m.in. w komórkach błony śluzowej żołądka, tkankach obwodowych oraz w zawierających heparynę komórkach określanych mianem komórek tucznych. Występują one licznie w przednim i tylnym płacie przysadki mózgowej oraz w innych częściach układu nerwowego. Związek ten powstaje z dekarboksylacji aminokwasu histydyny, co katalizuje enzym o nazwie dekarboksylaza L-aminokwasów aromatycznych. Histamina jest metabolizowana na drodze 2 różnych szlaków:
- oksydacyjnej deaminacji;
- metylacji pierścienia heterocyklicznego.
Największe ilości histaminy zmagazynowane są głównie w pęcherzykach cytoplazmatycznych mastocytów oraz granulocytów zasadochłonnych. Omawiany związek może wywołać szereg różnorodnych działań poprzez połączenie z 4 typami receptorów znajdujących się w różnych tkankach. W warunkach fizjologicznych jego stężenie w osoczu krwi mieści się w zakresie 0,3 – 1 ng/ml.
Źródła histaminy
Co ciekawe, histamina może występować również w produktach spożywczych, do których mamy łatwy dostęp na co dzień. Takimi produktami są przede wszystkim:
- owoce morza;
- ryby;
- kiszonki;
- sery pleśniowe;
- peklowane mięsa;
- czerwone wino;
- sery i wędliny długodojrzewające.
Takich produktów powinny unikać osoby z nietolerancją histaminy, jednak u pozostałych konsumentów jej obecność w żywności nie wywołuje działań niepożądanych. Warto wspomnieć, że nadmiar histaminy w organizmie utrudnia zasypianie i wzmaga bezsenność, dlatego osoby mające problemy ze snem powinny unikać spożywania powyższych produktów na kolację.
Funkcje histaminy
Ciała neuronów histaminergicznych lokalizują się w jądrze guzowo-suteczkowym w części brzusznej tylnego podwzgórza. Aksony tych neuronów docierają do wszystkich części mózgu. Choć rola tego rozlanego układu histaminergicznego wciąż nie została w pełni poznana, istnieją dowody naukowe na związek histaminy z:
- stanem wzbudzenia;
- zachowaniami seksualnymi;
- ciśnieniem krwi;
- piciem;
- czuwaniem i zasypianiem, a więc rytmem dobowym;
- odczuwaniem bólu i progiem bólu;
- regulacją wydzielania hormonów przedniego płata przysadki mózgowej.
Z całą pewnością natomiast wiadomo, że histamina stymuluje produkcję kwasu solnego w żołądku oraz że bierze udział w wywoływaniu reakcji świądu. Nadmierna produkcja histaminy ma miejsce m.in. podczas reakcji alergicznych oraz wielu innych chorób przewlekłych (np. choroba Leśniowskiego-Crohna). Udowodniono, że obecność większych ilości histaminy w organizmie skutkuje pojawieniem się:
- arytmii;
- przyspieszonego bicia serca;
- bólów głowy;
- nudności i wymiotów;
- bezsenności;
- zaczerwienienia skóry;
- pokrzywki;
- zaburzeń trawiennych.
Mogą one pojawić się również w wyniku nietolerancji histaminy, gdy ilość związku przekracza próg jego tolerancji. Może to być konsekwencją wzrostu ilości aminy w organizmie lub też zaburzonej degradacji wskutek niedoboru enzymu metabolizującego ją.
Czy histamina jest szkodliwa?
Choć nadmiar histaminy w organizmie wywołuje szereg nieprzyjemnych i uciążliwych objawów, za całą pewnością wciąż jest to związek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przyśpiesza gojenie się ran, współdziała z hormonami, reguluje napięcie mięśni gładkich, a nawet odgrywa rolę neuroprzekaźnika. Wszystko kieruje się do tego, aby poziom histaminy w organizmie utrzymywany był na odpowiednim, relatywnie niskim poziomie. Można tego dokonać za pomocą diety oraz przyjmując leki (w przypadku osób z nietolerancją histaminy).
Polecane produkty:
|
Acerola organiczna
Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jakubiak G., Aktywność biologiczna histaminy i farmakologiczne możliwości jej modyfikacji, Nauki Przyrodnicze, 4/2017.
- Nesterenko S., Histamina a niebezpieczne alergeny, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019.
- Karpińska-Gasztoł E., Gutowska M., Zdunowski P., (i inni), Zaczerwienienie twarzy – problem interdyscyplinarny. Nietolerancja histaminy w przebiegu niedoboru diaminooksydazy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2014.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
