Pachnotka zwyczajna

Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens), zwana również dzikim sezamem, jest rośliną jednoroczną, oleistą, z rodziny jasnotowatych. Ze względu na skład i cenne działanie jest znana na całym świecie, choć za jej pierwotne pochodzenie uznaje się tereny Chin. Wyróżnia się silnymi właściwościami antybakteryjnymi i przeciwalergicznymi, to jednak nie wszystko. Warto dowiedzieć się o tej niezwykłej roślinie nieco więcej.

Pachnotka zwyczajna – charakterystyka

Pachnotka zwyczajna występuje powszechnie w dwóch odmianach:

• Perilla frutescens var. crispi – aromatyczne zioła liściaste, cieszące się dużą popularnością zwłaszcza w Japonii;
• Perilla frutescens var. Frutescens – odmiana znana jako dziki sezam, wykorzystywana w medycynie alternatywnej i ziołolecznictwie.

Liście obu rodzajów mogą przybierać zielony lub czerwonopurpurowy kolor i mają podobny kształt – są szerokie i sercowate. W związku z tym niedoświadczona osoba może mieć trudności z odróżnieniem ich. Obie odmiany różnią się smakiem, zapachem i wielkością. Odmiana lecznicza (dziki sezam) jest wyższa, a jej smak przypomina kombinację zapachu i smaku mięty, anyżku, lukrecji i jabłka. W przypadku odmiany Perilla frutescens var. Crispi jest to kombinacja mięty, kopru, anyżku.

Pachnotka zwyczajna wzrasta na wysokość około 80-100 cm. Preferuje glebę umiarkowanie żyzną, przepuszczalną, dobrze utrzymującą wilgoć. Najlepiej, gdyby miała odczyn lekko kwaśny lub lekko zasadowy. Ekspozycja na silniejsze słońce nie jest przeszkodą we wzroście rośliny. Ze względu na takie wymagania pachnotkę zwyczajną z łatwością można uprawiać w przydomowym ogródku.

Pachnotka zwyczajna – skład

W składzie pachnotki zwyczajnej znajdziemy między innymi:

• olejki eteryczne;
• terpeny;
• kwas rozmarynowy;
• flawonoidy – wśród których najistotniejsze są: luteoilina, apigenina, chryzoeriol;
• glikozydy;
• kwasy tłuszczowe.

Warto pamiętać, że pachnotka zwyczajna posadzona na innej glebie, przy innym nasłonecznieniu i innej częstotliwości podlewania będzie się różnić obecnymi w niej związkami chemicznymi. Głównym składnikiem olejku eterycznego otrzymywanego z pachnotki zwyczajnej jest perillaldehyd – to właśnie on odpowiada za charakterystyczny zapach i smak tej rośliny. Jest metabolitem wtórnym, powstającym w ciągu przemian jako produkt reakcji utlenienia limonenu.

Pachnotka zwyczajna – właściwości zdrowotne

Roślina znana jest przede wszystkim ze swojego działania przeciwalergicznego. Po jej spożyciu znacząco obniża się poziom immunoglobuliny E (IgE), jak również poziom histaminy w organizmie, która wyzwala stany zapalne związane z alergiami i chorobami autoimmunologicznymi. Ekstrakt z pachnotki zwyczajnej łagodzi reakcje zapalne o podłożu alergicznym, takie jak alergiczny nieżyt nosa i spojówek. Ponadto roślina działa łagodząco i przeciwzapalnie. Udowodniono korzyści z jej stosowania w przebiegu atopowego zapalenia skóry.

Ze względu na mnogość antyoksydantów w składzie, pachnotka zwyczajna działa przeciwutleniająco. Dezaktywują one wolne rodniki DPPH, a tym samym opóźniają procesy starzenia skóry i zmniejszają ryzyko rozwoju chorób spowodowanych stresem oksydacyjnym. Dodatkowo pachnotka zwyczajna działa:

• spazmolitycznie – zmniejsza skurcze mięśni gładkich, np. jelit w przebiegu niestrawności i bólów brzucha czy macicy przy bolesnym miesiączkowaniu;
• antynowotworowo – podanie ekstraktu z pachnotki zwyczajnej w przypadku gryzoni powoduje szybkie zahamowanie procesów nowotworzenia, naukowcy pracują nad podobnymi badaniami u ludzi;
• antybakteryjnie – szczególnie w kierunku Pseudomonas aeruginosa;
• mniejsza łaknienie;
• hepatoprotekcyjnie – ochrania miąższ wątroby;
• łagodząco w stosunku do chorób układu nerwowego – reguluje aktywność synaptyczną i wspomaga leczenie uzależnień;
• obniża poziom cholesterolu LDL i lipidów, wpływając korzystnie na układ sercowo-naczyniowy;
• przeciwcukrzycowo.

To roślina o wielu zastosowaniach, wykorzystywana od tysięcy lat.

Pachnotka zwyczajna – przeciwwskazania

Roślina uznawana jest za bezpieczną. Przeciwwskazaniami są jedynie nadwrażliwość na pachnotkę zwyczajną (co zdarza się rzadko) bądź ciąża (ze względu na właściwości spazmolityczne).

Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Łukomiak K., Wieloaspektowość Antropologii Kulturowej, Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph, Łódź 2018.
2. Wasilewska G., Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające, Wydawnictwo RM, Warszawa 2017.
3. Szeleszczuk Ł., Zielińska-Pisklak M., Młodzianka A., Perilla frutescens — niezwykłe właściwości pachnotki zwyczajnej, Lek w Polsce, 23/2013.