Dolne drogi oddechowe

Dolne drogi oddechowe, do których zaliczamy krtań, tchawicę i oskrzela, tworzą układ oddechowy wraz z górnymi drogami oddechowymi, składającymi się z nosa zewnętrznego, jamy nosowej i gardła, który jest jednocześnie elementem układu pokarmowego. Drogi oddechowe zapewniają możliwość sprawnej wymiany gazowej, a więc i oddychania, co jest czynnością niezbędną do przeżycia.

Dolne drogi oddechowe

Dolne drogi oddechowe – budowa

W skład dolnych dróg oddechowych wchodzą:

  • krtań (łac. larynx) – łączy gardło z tchawicą i jest nie tylko tubą, przez którą przechodzi powietrze, ale i narządem dźwiękotwórczym. W jej obrębie znajduje się głośnia wraz ze strunami głosowymi. Ma średnio 4-6 cm długości, a jej szkielet tworzą chrząstki połączone ze sobą stawami i mięśniami (parzyste: nalewkowate, różkowate, klinowate oraz nieparzyste: pierścieniowata, tarczowata, nagłośniowa);
  • tchawica (łac. trachea) – sprężysta cewa będąca przedłużeniem krtani, składająca się z 16-20 chrząstek tchawiczych o podkowiastym kształcie. Ma około 10-12 cm długości i na swoim końcu rozdziela się na oskrzela główne: prawe i lewe. Jest obficie wyścielona błoną, w której znajdują się dwa rodzaje komórek nabłonkowych. Mają one za zadanie oczyszczać wdychane powietrze;
  • oskrzela (łac. bronchi) – tworzą drzewo oskrzelowe, ponieważ rozgałęziają się i tym samym swoją budową przypominają koronę drzewa. Tworzą zespół rozgałęzionych rurek o średnicy powyżej 1 mm, a ich ściany wyściela nabłonek migawkowy wielorzędowy. Oskrzela płatowe dzielą się na oskrzela segmentowe, te zaś łączą się z określonymi segmentami płucnymi. Ostatnim elementem oskrzeli są oskrzeliki, cienkie rurki o niewielkiej średnicy, wchodzące w miąższ płuc.

Płuca nie zawsze zaliczane są do dróg oddechowych. Niektóre źródła podają, że jest to odrębny, właściwy narząd oddechowy, lecz anatomicznie uznaje się je za ostatni element dróg oddechowych. Płuca dorosłego człowieka mogą pomieścić aż 5 l powietrza, przy czym człowiek ten wykonuje do 24 oddechów na minutę (jeśli w danym momencie nie jest zdenerwowany, podniecony czy zmęczony). Wyróżnia się 2 płuca – prawe (większe) i lewe (mniejsze ze względu na obecność mięśnia sercowego po tej stronie klatki piersiowej).

Dolne drogi oddechowe – funkcje

Dolne drogi oddechowe spełniają taką samą funkcję, jak drogi oddechowe górne, a więc odpowiadają za przemieszczanie się powietrza. Podczas każdego wdechu przez krtań, tchawicę i oskrzela przemieszcza się powietrze bogate w tlen, ten zaś jest pobierany przez pęcherzyki płucne i trafia do krwi. Może być transportowany po całym organizmie, dotleniając wszystkie narządy wewnętrzne. Za transport tlenu odpowiada hemoglobina znajdująca się na powierzchni erytrocytów.

Z kolei podczas każdego wydechu powietrze bogate w dwutlenek węgla przemieszcza się w odwrotnym kierunku – z płuc przez oskrzela, tchawicę, krtań i górne drogi oddechowe, zostając ostatecznie wydalonym na zewnątrz organizmu. Jest bowiem produktem zbędnym.

Dolne drogi oddechowe pełnią jednak nieco więcej funkcji, niż tylko transportową. Wyściela je nabłonek, który odpowiada za oczyszczanie powietrza z zanieczyszczeń, kurzu, patogenów chorobotwórczych, alergenów i wielu innych cząsteczek, które mogłyby wywoływać problemy zdrowotne. Dodatkowo ogrzewa i nawilża powietrze, które wstępnie przeszło już taką obróbkę w obrębie górnych dróg oddechowych.

Dolne drogi oddechowe – unerwienie

Unerwienie płuc bazuje na aktywności części piersiowej nerwu błędnego i pnia współczulnego gałęzi oskrzelowych. Wszystkie ich włókna nerwowe tworzą splot płucny przedni i tylny. Oskrzela oraz tchawicę unerwia nerw krtaniowy wsteczny oraz nerw błędny. Nerw krtaniowy górny, a dokładniej jego gałąź zewnętrzna, unerwia mięsień pierścienno-tarczowy, zaś gałąź wewnętrzna unerwia błonę śluzową wyściełającą piętro górne i środkowe krtani.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Może Cię zainteresować

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *