Otoskleroza

Otoskleroza to problem laryngologiczny, a dokładniej – choroba ucha środkowego. Dotyka głównie jedną z kosteczek słuchowych, najczęściej strzemiączko. Dolegliwość ta występuje rodzinnie, przy czym znacząco częściej dotyka kobiet między 15. a 30. rokiem życia. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz otorynolaryngolog.

Otoskleroza – przyczyny

Otoskleroza jest schorzeniem obejmującym wszystkie trzy warstwy błędnika kostnego. Polega na tworzeniu się złogów kostnych w obrębie płytki strzemiączka, co upośledza mechaniczną transmisję dźwięków. Złogi kostne początkowo są miękkie, po czym na przestrzeni czasu ulegają stwardnieniu, unieruchamiając podstawę strzemiączka w okienku owalnym. Zaobserwowano zależność, że otoskleroza najczęściej występuje u kobiet w wieku 15–40 lat. Jednak wraz ze wzrostem średniej długości życia może pojawić się tendencja, że będzie dotyczyła coraz większej liczby pacjentów w wieku podeszłym.

Dokładne przyczyny występowania otosklerozy wciąż pozostają niejasne i nie do końca poznane. Uważa się, że udział w tym biorą czynniki genetyczne, hormonalne, immunologiczne, zaburzenia enzymatyczne, zaburzenia gospodarki mineralnej oraz przewlekłe zakażenie wirusem odry. U kobiet choroba ta występuje wyraźnie częściej, co może wiązać się z gospodarką hormonalną w trakcie okresu dojrzewania, ciąży lub okresu przekwitania.

Otoskleroza – objawy

Otoskleroza jest chorobą prowadzącą do postępującego, jednostronnego lub obustronnego niedosłuchu, początkowo o charakterze przewodzeniowym, a w miarę rozwoju choroby – mieszanym lub odbiorczym. Najbardziej klasyczny, charakterystyczny obraz kliniczny w przebiegu otosklerozy to postępujący, jednostronny lub obustronny niedosłuch typu przewodzeniowego. Poza ubytkiem słuchu, równie często występującym objawem otosklerozy są uporczywe szumy uszne o raczej niskiej częstotliwości. Rzadziej u pacjentów obserwuje się:

• zawroty głowy i zaburzenia równowagi;
• ścieńczenie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego;
• brak woskowiny;
• ścieńczenie błony bębenkowej z przeświecaniem różowej błony śluzowej wzgórka (tzw. objaw Schwartzego).

Otosklerozę można dość szybko zdiagnozować, jeśli wdrożona zostanie prawidłowa ścieżka diagnostyczna.

Otoskleroza – diagnostyka

Otosklerozę rozpoznaje się na podstawie wywiadu, badania laryngologicznego poszerzonego o badanie stroikowe badanie słuchu za pomocą audiometrii tonalnej i impedancyjnej. Jednak ostateczne rozpoznanie można postawić dopiero po otwarciu ucha środkowego i stwierdzeniu unieruchomienia strzemiączka. Zajmuje się tym lekarz otorynolaryngolog.

Otoskleroza – leczenie

Główne metody leczenia otosklerozy to:

• protezowanie przy pomocy aparatów słuchowych – skierowane jest zwłaszcza do pacjentów, którzy nie zgadzają się na leczenie operacyjne;
• leczenie farmakologiczne (fluorkiem sodu), którego podstawowym celem jest zatrzymanie procesu chorobowego związanego z przebudową kości.

Ostatecznie wykorzystuje się metody chirurgiczne, które mają na celu przywrócenie ruchomości łańcucha kosteczek słuchowych wskutek usunięcia części lub całej nieruchomej kosteczki (strzemiączka) i zastąpienia jej implantem pasywnym (protezką). Nieco rzadziej, choć często z bardzo dobrym rezultatem, stosuje się mobilizację (uruchomienie) strzemiączka. Ścieżka terapeutyczna dobierana jest indywidualnie do pacjenta, do jego wieku, zaawansowania choroby, innych chorób przewlekłych oraz zgłaszanych objawów.

Bibliografia

1. Gocel M., Skarżyński H., Skarżyński P. Chirurgiczne leczenie otosklerozy u pacjentów powyżej 60. roku życia – przegląd piśmiennictwa, Now Audiofonol, 2019; 8(1): 18–26.
2. Szyfter W., Laryngologia, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2016.