Sposoby na czkawkę

Domowe sposoby na czkawkę pozwalają na szybsze pozbycie się tego problemu, który z reguły odbierany jest negatywnie, a w skrajnych przypadkach nawet wywołuje ból za mostkiem. Znając mechanizm powstawania czkawki, można też ustalić postępowanie mające na celu zapobieganie jej epizodom. Przy nawracający problemie najlepiej jednak skonsultować się z gastroenterologiem celem wykonania diagnostyki układu pokarmowego.

Sposoby na czkawkę

Jak powstaje czkawka?

Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją czkawka jest czynnością odruchową, która może być wywoływana przez wiele różnych bodźców, polegająca na gwałtownym (mioklonicznym) skurczu przepony i innych mięśni wdechowych z praktycznie jednoczesnym (opóźnionym o około 35 ms) zamknięciem głośni (zwieraniem strun głosowych), czemu towarzyszy charakterystyczny dźwięk. Dźwięk ten jest dobrze słyszalny nawet dla osób postronnych. Sam odruch czkania nierzadko wywołuje pieczenie za mostkiem, puste odbijanie czy cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku (zwykle przy refluksie). Samo zjawisko wciąż nie zostało całkowicie poznane. Na przestrzeni lat chętnie wyjaśnia się różne tezy, które mają wyjaśnić odruch czkania.

Według jednej z koncepcji jest on bardzo starym odruchem, będącym pozostałością formy oddychania płazów, które wciągają wodę do skrzeli w sposób przypominający czkanie ssaków. Co więcej, w rozwoju płodowym człowieka czkanie pojawia się wcześniej niż właściwe ruchy oddechowe, co pośrednio potwierdza tę koncepcję. Z kolei zgodnie z koncepcją usuwania gazów żołądkowych głównym bodźcem wyzwalającym odruch czkania jest rozciągnięcie ściany żołądka lub przełyku. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że czkanie wiąże się z przedostawaniem się nadmiernych ilości powietrza do żołądka, co potwierdza fakt, że problem często występuje po wypiciu napojów gazowanych lub podczas szybkiego spożywania pokarmów, zwłaszcza jeśli jednocześnie prowadzimy konwersacje.

Sposoby na czkawkę

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, jakie czynniki wywołują czkawkę u danej osoby. Jeśli pojawia się ona wyłącznie po wypiciu napojów gazowanych, należy wykluczyć je ze swojej diety. Podobnie w przypadku ostrych pokarmów czy innych grup produktów spożywczych. Zdarza się, że czkawka występuje w przebiegu chorób układu pokarmowego – w takich sytuacjach należy zdiagnozować je wspólnie z gastroenterologiem, np. na podstawie gastroskopii. Jest to niezbędne do wdrożenia leczenia przyczynowego. Jeśli jednak dana osoba nie choruje, jednak chce poznać sposoby na czkawkę, aby w razie jej wystąpienia złagodzić jej intensywność, powinna zapoznać się ze sprawdzonymi, poniższymi metodami.

Prowokowanie wymiotów lub kaszlu

Aby pozbyć się nadmiaru powietrza z żołądka, można wywołać odruch kaszlu, a jeśli to nie zadziała – odruch wymiotny. To skuteczny sposób, jednak nie do końca bezpieczny i zgodny z fizjologią. Dlatego powinien być stosowany wyłącznie przy bolesnych, przedłużających się czkawkach, gdy pozostałe sposoby nie działają.

Picie wody mineralnej niegazowanej

Picie niegazowanej wody mineralnej powolnymi, drobnymi łyczkami wprowadza przełyk w rytmiczną, harmonijną pracę, w efekcie czego cały organizm może się uspokoić. Ma to bardzo duży wpływ na układ nerwowy, który ma swój silny udział w powstawaniu i przebiegu czkawki. Ciekawostką jest, że przy braku dostępu do wody podobnie zadziałać może spokojne i głębokie oddychanie.

Poklepywanie po plecach

Uważa się, że przy czkawce skuteczne bywa rytmiczne poklepywanie po plecach z umiarkowaną intensywnością. Wszystko z tego względu, że czynność ta wprowadza tułów w drgania. Pozwalają one pęcherzykom powietrza przemieścić się w inne części ciała oraz pomaga przeponie przywrócić normalny rytm pracy. Osoba zmagająca się z czkawką może także wypróbować aktywności fizycznej. Najlepiej sprawdza się prosta gimnastyka, obejmująca ćwiczenia w pełnym zakresie ruchomości tułowia.

Farmakoterapia

Stosowanie leków nie zalicza się do domowych sposobów, jednak warto wspomnieć o farmakoterapii w kontekście pacjentów z przewlekłymi, częstymi, nawracającymi i uporczywymi czkawkami. Jedynym lekiem z zarejestrowanym wskazaniem do leczenia czkawki jest w Polsce chloropromazyna, uznawana przez niektórych za lek z wyboru. Skuteczne mogą być ponadto inne neuroleptyki o działaniu przeciwwymiotnym i prokinetycznym, takie jak np. metoklopramid i haloperydol. Leki należy zażywać wyłącznie po konsultacji lekarskiej i przy braku skuteczności wcześniejszych metod.

Jak zapobiegać czkawce?

Aby nie dopuścić do pojawienia się czkawki, oprócz eliminacji pokarmów z grup ryzyka warto zwrócić uwagę na prawidłowy sposób żywienia. Posiłki należy jeść z zamkniętymi ustami, nie rozmawiając przy tym i nie pijąc w trakcie jedzenia nadmiernej ilości płynów. Jedzenie powinno być powolne, spokojne, bez pośpiechu czy stresu. Należy przeznaczyć na to tyle czasu, ile potrzeba, pilnując, aby każdy kęs pokarmowy został dobrze przeżuty. Dodatkowo zaleca się ograniczenie palenia papierosów i picia alkoholu – to potwierdzone czynniki ryzyka problemów gastrycznych. Na podstawie badań klinicznych udowodniono, że w profilaktyce czkawki bardzo dobrze sprawdza się też probiotykoterapia.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Nadratowski P., Jastrzębski K., Uporczywa czkawka – diagnostyka i terapia, Medycyna po Dyplomie, 11/2014.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *